Νέο «χαράτσι» θα κληθούν να πληρώσουν από το 2014 τα νοικοκυριά της χώρας, καθώς στους πολίτες θα μετακυλιστεί το κόστος από την αύξηση κατά 35 ευρώ ανά τόνο του τέλους ταφής που πληρώνουν οι δήμοι για την απόθεση μη επεξεργασμένων αποβλήτων στους ΧΥΤΑ.
fanisovi@gmail.com
Ο φόρος για τα σκουπίδια θα επιβληθεί βάσει ευρωπαϊκής οδηγίας, που υποχρεούται να εφαρμόσει η Ελλάδα, η οποία καλείται να πληρώσει επιπλέον πρόστιμο ύψους 98 εκατ. ευρώ για τη λειτουργία χωματερών και τη μη κατασκευή μονάδων επεξεργασίας απορριμμάτων (ανακύκλωση, κομποστοποίηση κ.ά.)
Την ίδια ώρα, τόσο στη Θεσσαλονίκη όσο και σε άλλες περιοχές της Κεντρικής Μακεδονίας, συνεχίζουν να λειτουργούν κάποιες χωματερές και μάλιστα με την ανοχή των δήμων. Ταυτόχρονα… στον αέρα βρίσκονται σημαντικά έργα περιβαλλοντικής διαχείρισης, όπως ο Σταθμός Μεταφόρτωσης Απορριμμάτων (ΣΜΑ) στην Ευκαρπία, έργο το οποίο, παρότι έχει διασφαλισμένη χρηματοδότηση ύψους 12 εκατ. ευρώ, δεν υλοποιείται λόγω των σφοδρών αντιδράσεων που εγείρει μερίδα κατοίκων της δυτικής Θεσσαλονίκης.
Ο νέος «σκουπιδοφόρος» αναμένεται να προκαλέσει τις σφοδρές αντιδράσεις των πολιτών, καθώς θα τον επιβαρυνθούν υποχρεωτικά. Και αυτό επειδή οι δήμοι, που δηλώνουν ήδη ότι αδυνατούν να καλύψουν επιπλέον έξοδα μετά και τις περικοπές των τακτικών τους εσόδων, θα αναγκαστούν να αυξήσουν τα δημοτικά τέλη φωτισμού και καθαριότητας.
Το νέο μέτρο, που θα ισχύσει από την 1η Ιανουαρίου του 2014, εισάγεται με το νέο νόμο (Ν.4042), ο οποίος θα ενσωματώσει τη σχετική ευρωπαϊκή οδηγία, που προβλέπει μεταξύ άλλων, την αύξηση των 35 ευρώ για το 2014 και επιπλέον αύξηση κατά 5 ευρώ από τον Ιανουάριο του 2015 για κάθε τόνο σκουπιδιών που καταλήγει στους ΧΥΤΑ, προκειμένου το πλαφόν του τέλους ταφής απορριμμάτων να κλειδώσει στα 62 ευρώ / τόνο, που ισχύει σε όλή την Ε.Ε.
Στη Θεσσαλονίκη συγκεκριμένα οι δήμοι πληρώνουν σήμερα 22 ευρώ τον τόνο, ενώ από του χρόνου θα καταβάλλουν συνολικά 57 ευρώ / τόνο σκουπιδιών που αποθέτουν στο ΧΥΤΑ Μαυροράχης. Την εφαρμογή του νέου νόμου για το τέλος ταφής των μη επεξεργασμένων αποβλήτων στους ΧΥΤΑ επιβεβαίωσε στη διάρκεια χθεσινής ημερίδας για τις νέες τεχνολογίες στη διαχείριση απορριμμάτων ο πρόεδρος της Περιφερειακής Ένωσης Δήμων Κεντρικής Μακεδονίας Σίμος Δανιηλίδης. Μάλιστα, αναφέρθηκε στην ανάγκη έργων περιβαλλοντικής διαχείρισης στη Θεσσαλονίκη και ευρύτερα στην Κεντρική Μακεδονία, πολλά από τα οποία, όπως οι μονάδες ενεργειακής αξιοποίησης και οι σταθμοί μεταφόρτωσης απορριμμάτων, έχουν… δαιμονοποιηθεί, με αποτέλεσμα να εγείρουν αντιδράσεις των πολιτών και στην ουσία να ακυρώνονται.
ΚΑΤΑΔΙΚΗ ΣΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ
Και ενώ τα σχεδιαζόμενα έργα διαχείρισης απορριμμάτων κολλούν ή ακυρώνονται εξαιτίας αντιδράσεων κατοίκων των τοπικών κοινωνιών, η Ελλάδα βρίσκεται αντιμέτωπη με πρόστιμα δυσθεώρητου ύψους, λόγω καταδίκης της στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο για τον ανορθόδοξο τρόπο με τον οποίο οι φορείς της χειρίζονται το θέμα της απόθεσης των σκουπιδιών (θάβονται στις χωματερές), με αποτέλεσμα να μη μειώνεται ο όγκος τους.
Όπως ανέφερε ο πρόεδρος της ΠΕΔ Κεντρικής Μακεδονίας Σ. Δανιηλίδης στη χθεσινή ημερίδα, η Ελλάδα καλείται να πληρώσει πρόστιμα ύψους 28 εκατ. ευρώ, λόγω καταδίκης της στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, για λάθη του παρελθόντος στη διαχείριση των απορριμμάτων, ενώ αντιμετωπίζει τον κίνδυνο επιβολής προστίμου ύψους 70 εκατ. ευρώ, επειδή θάβει τα απορρίμματα χωρίς την απαιτούμενη επεξεργασία.
Επιπλέον, η χώρα μας ανά πάσα στιγμή μπορεί να κληθεί από την Ε.Ε για να πληρώνει καθημερινά πρόστιμο ύψους 71.193 ευρώ για τη συνέχιση της λειτουργίας ανεξέλεγκτων χωματερών (ΧΑΔΑ). Ο κ. Δανιηλίδης επικαλέστηκε επίσης την επιστολή που έστειλε προ ημερών ο αρμόδιος επίτροπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την περιφερειακή πολιτική Γιοχάνες Χαν στον πρωθυπουργό της Ελλάδας Αν. Σαμαρά, στην οποία θέτει στο στόχαστρό του 396 χωματερές, από τις οποίες οι 78 λειτουργούν ακόμη σε όλη την Ελλάδα. «Είναι γεγονός ότι ανάμεσα σε αυτές βρίσκονται και κάποιες που λειτουργούν στην Κεντρική Μακεδονία, ευτυχώς όμως είναι λίγες» σημείωσε ο πρόεδρος της ΠΕΔ Κεντρικής Μακεδονίας.
ΑΝΤΙΔΡΟΥΝ ΟΙ ΔΗΜΑΡΧΟΙ
Η αύξηση του τέλους ταφής προκαλεί ήδη τις αντιδράσεις των δημάρχων, επειδή τα χρήματα που θα συγκεντρώνονται, όπως άλλωστε είχε ανακοινωθεί σε πρόσφατη ημερίδα της ΠΕΔΚ από στελέχη του Οργανισμού Ανακύκλωσης, θα καταβάλλονται στο Πράσινο Ταμείο, με στόχο τον σχεδιασμό και την υλοποίηση περιβαλλοντικών έργων. Το γεγονός ωστόσο ότι δεν έχουν δοθεί ακόμα σχετικές διευκρινίσεις από την πολιτεία, τόσο για την ανάγκη αύξησης του τέλους ταφής όσο και για το τι σημαίνει μη επεξεργασμένα απόβλητα που καταλήγουν στους ΧΥΤΑ, ενόχλησε τους αιρετούς που δηλώνουν ότι είναι παράλογο τα χρήματα αυτά, που είναι πόροι των ΟΤΑ, να καταλήγουν στο Πράσινο Ταμείο με το επιχείρημα ότι θα αξιοποιηθούν για την κατασκευή περιβαλλοντικών έργων. Εν ολίγοις, υποστηρίζουν ότι στην ουσία πρόκειται για ακόμα έναν εύσχημο τρόπο της πολιτείας να εξασφαλίσει πόρους, για να καλύψει «μαύρες τρύπες» στις πλάτες των ΟΤΑ.
ΝΕΕΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΑ ΑΠΟΡΡΙΜΜΑΤΑ
Ο πανικός που προκαλεί στην ελληνική πολιτεία η επιβολή προστίμων, λόγω καταδίκης της στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, υποχρεώνει τους αιρετούς και όλους τους φορείς της τοπικής αυτοδιοίκησης να σχεδιάσουν άμεσα, πλέον, έργα διαχείρισης των απορριμμάτων. Καταλυτικό ρόλο θα παίξει η τεχνολογία που θα υιοθετηθεί σε αυτές τις μονάδες, ενόψει μάλιστα και της αναθεώρησης του περιφερειακού σχεδιασμού για τα απορρίμματα, τόσο στην Κεντρική Μακεδονία όσο και στις υπόλοιπες περιφέρειες. Στη διάρκεια της χθεσινής ημερίδας για τις νέες τεχνολογίες, επιστήμονες ανέπτυξαν τις θέσεις τους για τις μεθόδους που θα μπορούσαν να εφαρμοστούν σε μεγάλα αστικά κέντρα, όπως η Αττική και η Θεσσαλονίκη, μια εκ των οποίων είναι η ενεργειακή αξιοποίηση. Το ζήτημα αυτό έχει εγείρει σφοδρές αντιδράσεις στις τοπικές κοινωνίες, καθώς θεωρούν ότι αυτή σχετίζεται αποκλειστικά με την καύση των σκουπιδιών, που θα επιβαρύνει το περιβάλλον και θα πλήξει τη δημόσια υγεία.
Οι επιστήμονες επισήμαναν ότι τεχνολογίες αυτές πρέπει να συνδυαστούν με την πρόληψη, την υιοθέτηση της ανακύκλωσης, τη μηχανική διαλογή των απορριμμάτων, την επαναχρησιμοποίηση, την κομποστοποίηση και την αναερόβια χώνευση αποβλήτων, όπως αυτά που παράγονται σε κτηνοτροφικές μονάδες.
Μιλώντας για τη συγκεκριμένη τεχνολογία, ο αναπληρωτής καθηγητής της Πολυτεχνικής σχολής του ΑΠΘ Αβραάμ Καραγιαννίδης τόνισε ότι τα οφέλη που θα προκύψουν είναι σημαντικά, καθώς η θερμική επεξεργασία, δηλαδή η καύση, η πυρόλυση, η αεριοποίηση και η συναποτέφρωση εναλλακτικών καυσίμων κατέχει τόσο στην Ε.Ε. όσο και παγκόσμια τη δεύτερη θέση στη διάθεση στερεών αποβλήτων, ενώ σε ορισμένες χώρες, όπως είπε, είναι κυρίαρχη τεχνολογία.
Σε ό,τι αφορά δε τα μειονεκτήματά τους, ανέφερε ότι αυτά σχετίζονται με το μεγάλο κόστος για την κατασκευή των μονάδων και την ελάχιστη δυναμικότητα που απαιτούν για να λειτουργούν με κριτήρια οικονομικής βιωσιμότητας.
ΚΑΛΗ ΠΡΑΚΤΙΚΗ
Σε καλές πρακτικές μέσω των νέων τεχνολογιών αναφέρθηκε ο καθηγητής της Πολυτεχνικής σχολής του ΑΠΘ και αντιπρόεδρος του Διεθνούς Πανεπιστημίου Ελλάδας Νίκος Μουσιόπουλος. Μίλησε συγκεκριμένα για ένα «έξυπνο» λογισμικό, που υπολογίζει την ποσότητα των μπαζών που θα προκύψουν από την αποδόμηση ενός κτίσματος, δίνει οδηγίες για τον σχεδιασμό ηλεκτρικών και ηλεκτρονικών συσκευών, ώστε μετά το τέλος της «ζωής» τους να μην επιβαρύνουν το περιβάλλον και τεχνολογίες αξιοποίησης εναλλακτικών καυσίμων στην τσιμεντοβιομηχανία. Ο ίδιος είπε ακόμα ότι υπάρχουν παραδείγματα τεχνολογίας μέσα από τα οποία, εκτός από τον περιορισμό των απορριμμάτων, αναπτύσσουν δυνατότητες επιχειρηματικών δραστηριοτήτων και δημιουργίας θέσεων εργασίας. Μια τέτοια καλή πρακτική αφορά το λογισμικό «DeconRCM» που δημιουργήθηκε στο ΑΠΘ και μπορεί να υπολογίσει τα υλικά που θα προκύψουν από το γκρέμισμα ενός κτίσματος, εκείνα που θα μπορέσουν να χρησιμοποιηθούν ως υλικό επικάλυψης σε ΧΥΤΑ, πάρκα αθλητικών δραστηριοτήτων, υποστρώματα οδοποιίας και όσα θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν για την παραγωγή ενέργειας, ενδεχομένως σε τσιμεντοβιομηχανίες.
