ΕΥΡΩ-ΟΜΟΛΟΓΟ ΣΤΟ ΒΑΘΟΣ
Του Γιώργου Καπόπουλου
kapopoulos@pegasus.gr
Λίγες μέρες πριν από την έκρηξη του Α' Παγκοσμίου Πολέμου ο αυτοκράτορας της Γερμανίας Γουλιέλμος ο Β' και ο καγκελάριος Μπέτμαν Χόλβεγκ θέλησαν να αποκλιμακώσουν την κρίση και να δώσουν μια τελευταία ευκαιρία στη διπλωματία. Ζήτησαν από το Γενικό Επιτελείο να σταματήσει η προώθηση μονάδων στο μέτωπο με τη Γαλλία για να πάρουν την απάντηση από τον στρατηγό Μόλτκε τον νεότερο ότι τα τρένα έχουν ξεκινήσει: Η κυρίαρχη θεωρία της εποχής ήταν ότι τη στιγμή που προωθούνται με συρμούς εκατοντάδων βαγονιών δεκάδες χιλιάδες στρατιώτες προς τα σύνορα, αν αρχίσει αναδίπλωση προσφέρεις στον αντίπαλο την ιδανική ευκαιρία να σε τσακίσει. Ο Κάιζερ και ο καγκελάριος άκουσαν τον Μόλτκε και η Ευρώπη οιδηγήθηκε στην καταστροφή...
Ευτυχώς για την Ευρωζώνη και τη Γερμανία ο Σεπτέμβριος του 2012 απεδείχθη καλύτερος από τον Ιούνιο του 1914. Ο Ντράγκι διέταξε να σταματήσουν τα τρένα και κανείς άλλος δεν είχε τη θεσμική και πολιτική νομιμοποίηση να τον σταματήσει.
Επιφυλάξεις και αστερίσκοι
Την Τετάρτη 12 Σεπτεμβρίου, το Συνταγματικό Δικαστήριο της Καρλσρούης, στην ουσία ένα πολιτικό σώμα καθώς τα μέλη του είναι προσωπικότητες που διορίζονται από την εκτελεστική εξουσία, άναψε υπό όρους και προϋποθέσεις το «πράσινο φως» για τη λειτουργία του Μόνιμου Μηχανισμού ESM, και άφησε εκκρεμή μέχρι τις αρχές του 2013 την τοποθέτησή του ως προς το αν η απόφαση Ντράγκι για μαζικές αγορές ομολόγων στη δευτερογενή αγορά δημιουργεί πρόβλημα συνταγματικής νομιμότητας στη γερμανική κυβέρνηση.
Αν θέλουμε την αναλογία με το 1914 τα τρένα σταμάτησαν και ο στρατηγός Μόλτκε εκφράζει τη δυσαρέσκεια του και τις ανησυχίες του. Ο τακτικός ελιγμός του Βερολίνου είναι προφανής: Οι Μέρκελ-Σόιμπλε γνωρίζουν πολύ καλά ότι η απόφαση Ντράγκι είναι δρόμος χωρίς επιστροφή καθώς η διακοπή στήριξης της μιας ή της άλλης χώρας από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα θα ισοδυναμούσε με πυρηνική βόμβα που θα διέλυε την Ευρωζώνη. Οσα Μνημόνια και εγγυήσεις και αν υπογραφούν, όσους περιορισμούς και αν θέσει το Συνταγματικό Δικαστήριο, η στήριξη της ΕΚΤ δεν μπορεί να ανακοπεί, θα ισοδυναμούσε με το κατέβασμα του γενικού διακόπτη σε μονάδα εντατικής νοσηλείας νοσοκομείου.
Οκτώβριος, ο... σκληρός μήνας
Ο Οκτώβριος θα είναι ο... σκληρός μήνας για την Ευρωζώνη για να θυνηθούμε τον ποιητή T. S. Elliot: Η πολιτική Ντράγκι θα πρέπει να συνοδευθεί με αποφασιστική στροφή προς την ανάπτυξη και ανάπτυξη χωρίς μεταφορά πόρων από τον Βορρά προς τον Νότο είναι αδιανόητη, και η ρευστότητα που χρειάζεται -καθώς τα ψίχουλα των διαρθρωτικών ταμείων και της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων μοιάζουν με ανέκδοτο- μπορεί να αντληθεί μόνο με ευρω-ομόλογο. Ολα αυτά τα γνωρίζουν πολύ καλά στο Βερολίνο στο στοιχειωμένο από την ιστορία κτίριο του υπουργείου Οικονομικών που αρχικά στέγασε το υπουργείο Πολεμικής Αεροπορίας του Γκέριγκ και στη συνέχεια υπηρεσίες της Κεντρικής Επιτροπής του Κ.Κ. Ανατολικής Γερμανίας και προσπαθούν να τα θέσουν υπό έλεγχο: Μη ζητάτε πολλά, ετοιμάζονται να πουν στο μέτωπο Ολάντ, Μόντι και Ραχόι που συγκροτήθηκε χάρη στην πολιτική τόλμη του τραπεζίτη Ντράγκι γιατί το Συνταγματικό Δικαστήριο μπορεί να βάλει ξεκάθαρο βέτο στο πρόγραμμα αγοράς ομολόγων από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα.
Μάχη οπισθοφυλακής
Πρόκειται για την επανάληψη της ιστορίας ως φάρσας, για μια μάχη οπισθοφυλακής, καρικατούρα της γενναίας αντίστασης που προέβαλε ο στρατάρχης Φον Μανστάιν μετά τις ήττες της Βέρμαχτ στο Στάλιγκραντ και το Κουρσκ το 1943 που έδωσε δίχρονη παράταση ζωής στο Γ' Ράιχ.
Το πρόβλημα και η πρόκληση για τη Γερμανία δεν είναι η μάχη οπισθοφυλακής, ο πόλεμος φθοράς, το παιχνίδι καθυστέρησης αλλά η γενναία και αποφασιστική φυγή προς τα εμπρός. Ο μόνος τρόπος να τεθεί υπό έλεγχο ο Ντράγκι και οι μελλοντικοί διάδοχοί του είναι να προχωρήσει ταχύτατα η συγκρότηση Οικονομικής Διακυβέρνησης και να ξεκινήσει η πορεία προς την πολιτική Ενωση, τη μετεξέλιξη δηλαδή της Ευρωζώνης σε Ομοσπονδία.
Στρατηγικός διχασμός
Η Γερμανία προσγειώθηκε στη σκληρή πραγματικότητα αλλά βρίσκεται σε στρατηγικό διχασμό: Το πάρτι κερδοσκοπίας σε βάρος του Νότου που χάρισε στο Βερολίνο δανεισμό με μηδενικό ή και αρνητικό κόστος τελείωσε και ήλθε η ώρα της μεταφοράς πόρων. Το πολιτικό πρόβλημα των Μέρκελ - Σόιμπλε είναι μεγάλο αν όχι αξεπέραστο: Είπαν ψέματα στους συμπολίτες τους ότι η στήριξη του Νότου τούς επιβαρύνει, είπαν ψέματα προς όλες τις κατευθύνσεις όταν επέμειναν και επιμένουν ότι ο πληθωρισμός είναι εκτός νόμου στη Γερμανία γιατί κατέστρεψε τη Δημοκρατία της Βαϊμάρης και έφερε στην εξουσία τον Χίτλερ.
Παρίσι-Ρώμη-Μαδρίτη
Διαύλους επικοινωνίας χρειάζεται το Βερολίνο
Ο μόνος τρόπος και δρόμος για να ανακτήσει πάλι το Βερολίνο την πρωτοβουλία των κινήσεων είναι να σπάσει τη σημερινή του απομόνωση και να ξαναβρεί διαύλους διαλόγου, επικοινωνίας και σύνθεσης με το Παρίσι, τη Ρώμη και τη Μαδρίτη. Οι υποσημειώσεις του Συνταγματικού Δικαστηρίου και οι αστερίσκοι που συνοδεύουν την ιστορική όντως απόφασή του είναι ανησυχητικοί.
Στη χώρα που πριν από λίγα χρόνια είχε την πρωτοβουλία των κινήσεων για την υπέρβαση του εθνικού κράτους, πρώτα με το Ντοκουμέντο Λάμερς του 1994 του συμβούλου ευρωπαϊκής στρατηγικής του Κολ, και στη συνέχεια με την ομιλία Φίσερ στο πανεπιστήμιο Χούμπολτ του Βερολίνου την Ανοιξη του 2000, για την ανάγκη υιοθέτησης του ευρωπαϊκού Συντάγματος οι Μέρκελ - Σόιμπλε καλλιέργησαν την τελευταία διετία μια περιχαράκωση και εσωστρέφεια, μια αναδίπλωση στην ψευδαίσθηση ότι η χώρα μπορεί σε εθνικό επίπεδο και εν ανάγκη με λίγους ή και μόνη της να βγει από την κρίση. Αν η καγκελάριος και ο υπουργός Οικονομικών υποδείξουν στο Συνταγματικό Δικαστήριο να βάλει τρικλοποδιά στον Ντράγκι πώς θα μπορέσουν αύριο μεθαύριο να νομιμοποιήσουν την τεράστια εκχώρηση εθνικής κυριαρχίας χωρίς την οποία δεν μπορεί να υπάρξει κοινή δημοσιονομική πολιτική χωρίς την οποία δεν μπορεί να υπάρξει το ευρω-ομόλογο;
Μαθήματα οικονομίας
Επιστροφή στα θρανία για τη γερμανική ελίτ...
Οι Έλληνες θα πρέπει να κάνουν τα μαθήματά τους, συνήθιζε να επαναλαμβάνει η Μέρκελ τα δύο τελευταία χρόνια.
Η γερμανική ελίτ ας ξανακαθίσει στα σχολικά θρανία για να μάθει ότι ο πληθωρισμός της δημοκρατίας της Βαϊμάρης τιθασεύτηκε γύρω στο 1924-5, όταν το Βερολίνο σταμάτησε την αντίσταση-ανυπακοή στη Συνθήκη και των Βερσαλλιών, αποδέχθηκε τη σταδιακή αποπληρωμή των πολεμικών αποζημιώσεων και αναγνώρισε τη μεταπολεμική συνοριακή τάξη πραγμάτων στη δυτική Ευρώπη, χάρη στη ρεάλ πολιτίκ του υπουργού Εξωτερικών Στρέζεμαν που υπέγραψε με τη Γαλλία, τη Βρετανία και την Ιταλία τη Συνθήκη του Λοκάρνο το 1925 και τερμάτισε την απομόνωση της χώρας που μέχρι τότε είχε ως μοναδικό συνομιλητή τη Σοβιετική Ρωσία.
Καταστροφή
Την καταστροφή δεν την έφερε ο πληθωρισμός αλλά ο αποπληθωρισμός που υιοθέτησαν στις αρχές της δεκαετίας του '30 οι κυβερνήσεις των καγκελαρίων Μπρίνιγκ, Φον Πάπεν και Σλάιχερ που είχαν ως πρότυπο τον τότε πρόεδρο των ΗΠΑ Χούβερ που με την ίδια καταστροφική πολιτική οδήγησε τη χώρα του στην ύφεση και τη γενικευμένη κοινωνική εξαθλίωση.
Η πολιτική Μπρίνιγκ την οποία συνεχίζουν σήμερα οι Μέρκελ-Σόιμπλε σε βάρος των εταίρων τους άνοιξε στη μεν Γερμανία τον δρόμο για τον Χίτλερ, στις δε ΗΠΑ για τον Ρούζβελτ.
Με συνειδητή επιλογή τον ελεγχόμενο πληθωρισμό και το τύπωμα χρήματος χάρη στον χαρισματικό υπουργό Οικονομικών του Χίτλερ Γιάλμαρ Σαχτ και με ένα γενναίο πρόγραμμα μεγάλων δημόσιων έργων η ύφεση τερματίσθηκε σε λίγα χρόνια και άρχισε η ανάπτυξη που γρήγορα οδήγησε στην εξάλειψη της ανεργίας.
Στην Ευρωζώνη του 2012 οι οπαδοί του Μπρίνιγκ και του Χούβερ έχουν στήσει σκηνικό κοινωνικής έκρηξης και πολιτικής αποσταθεροποίησης. Τα τρένα της καταστροφής σταμάτησαν χάρη στον Ντράγκι αλλά την ευθύνη για αποφασιστική στροφή στην ανάπτυξη την έχουν πλέον στα χέρια τους οι πολιτικές ηγεσίες.
Η Ευρωζώνη πρέπει να φύγει από την καταστροφική πολιτική Χούβερ και να διατυπώσει το δικό της New Deal πριν προλάβει να καλύψει το κενό και να απορροφήσει την κοινωνική δυσαρέσκεια η πολιτική οικογένεια και παράταξη του υπηρέτησε ο Σαχτ...
