Δεν αρκεί να περιοριζόμαστε σε διαπιστώσεις για το προφανές και αυταπόδεικτο έλλειμμα ηγεσίας, κουλτούρας και οραματικής προσέγγισης του μέλλοντος, που χαρακτηρίζει την εποχή μας, καθώς και τη «μεγάλη ήπειρο», εκείνη που έζησε στα εδάφη της δυο Παγκοσμίους Πολέμους.
Για να είμαστε πραγματικά χρήσιμοι, για το παρόν και το μέλλον, για τους εαυτούς μας αλλά και για τις γενιές που έρχονται, θα πρέπει να προχωρήσουμε και στο επόμενο επίπεδο. Να διαμορφώσουμε τις επόμενες ηγεσίες, σε κάθε πτυχή της κοινωνικής δραστηριότητας.
Και αν δεν ξέρουμε πως μπορεί να γίνει κάτι τέτοιο, θα ήταν χρήσιμο να αρχίσουμε να διαβάζουμε. Εξόχως χαρακτηριστικό παράδειγμα η σημερινή μέρα, που σηματοδοτεί την επέτειο έναρξης της μεγάλης και ιστορικής απεργίας των ανθρακωρύχων στη Μεγάλη Βρετανία της Μάργκαρετ Θάτσερ, το 1984.
Ήταν η πιο σφοδρή σύγκρουση της «Σιδηράς Κυρίας» με τα συνδικάτα. Μια σύγκρουση που υποχρέωσε τα συνδικάτα και όχι τη Βρετανίδα πρωθυπουργό, να αποχωρήσουν με σκυμμένο κεφάλι. Η απεργία κράτησε έναν χρόνο, συνδικάτα και άλλων επαγγελματικών φορέων συνασπίστηκαν γύρω από τους ανθρακωρύχους, η Μεγάλη Βρετανία και η Θάτσερ βίωσαν ανισομερή πίεση. Και όμως, η «Μάγκι» άντεξε.
Χωρίς να υποχωρήσει ούτε χιλιοστό από τις θέσεις τις οποίες είχε εξαρχής αγκαλιάσει, η Μάργκαρετ Θάτσερ ανάγκασε τα συνδικάτα των ανθρακωρύχων να τερματίσουν την απεργία τους. Αφού πρώτα είχαν ήδη οδηγηθεί σε λουκέτο τα μισά από αυτά.
Το παράδειγμα της ιστορικής μονομαχίας της Μάργκαρετ Θάτσερ με τους ανθρακωρύχους, δείχνει πόσο πολλά μπορεί να πετύχει ένας πολιτικός ηγέτης, όταν πηγαίνει κόντρα στο ρεύμα της εποχής. Όταν δεν υποχωρεί και δεν άγεται, αλλά καθοδηγεί ο ίδιος την κοινωνία, και δρομολογεί τις εξελίξεις. Χρειαζόμαστε επειγόντως κι άλλα τέτοια ηγετικά παραδείγματα. Μήπως και ξεθολώσει η ματιά μας προς το μέλλον.