Στη φαντασία των όψιμων ηρώων οι διαφορές μεταξύ των μνημονίων

Γράφει η Σοφία Βούλτεψη

Είναι πολλοί εκείνοι και εκείνες που σήμερα, παριστάνουν όψιμα τους ήρωες (και τις ηρωίδες).
Ισχυρίζονται ότι το πρώτο μνημόνιο (η πηγή του κακού δηλαδή) ήταν καλό και άγιο και επομένως ορθώς το ψήφισαν.
Ισχυρίζονται επίσης ότι το δεύτερο μνημόνιο περιλαμβάνει δεσμεύσεις που δεν υπήρχαν στο πρώτο μνημόνιο και επομένως ορθώς το καταψήφισαν.

Υπάρχουν και εκείνοι που υποστηρίζουν ότι ορθώς πήγαμε και στο πρώτο και στο δεύτερο μνημόνιο, διότι η Ελλάδα είχε τεθεί εκτός αγορών και ήταν αδύνατον να δανειστούμε για να χρηματοδοτήσουμε τις ανάγκες και τις υποχρεώσεις μας.

Συγγνώμη, αλλά δεν υπάρχει ίχνος αληθείας σε τίποτε από τα παραπάνω.

Όσοι (με πρώτον τον κ. Παπανδρέου) υποστηρίζουν πως το μνημόνιο ήταν αναπόφευκτο, οφείλουν να μας πουν για ποιο λόγο φθάσαμε σ’ αυτό το σημείο.

Την αλήθεια, όχι τα φληναφήματα περί χρέους και ελλείμματος, που οι ίδιοι σκόπιμα διόγκωσαν.

Και η αλήθεια δεν είναι άλλη από το γεγονός ότι ο ίδιος με την παρέα του συκοφάντησαν τόσο πολύ τη χώρα, που κατατρόμαξαν τους πάντες, με αποτέλεσμα να πάψουν να μας δανείζουν.

Όσο για τους υπόλοιπους, αυτούς δηλαδή που ψήφισαν το πρώτο μνημόνιο και όχι το δεύτερο, θέλουν τώρα να μας πουν πως βρήκαν διαφορές μεταξύ των δύο μνημονίων.

Θέλουν επίσης να μας πουν πως ακόμη και αν δεν υπήρχε το δεύτερο μνημόνιο, δεν θα μας επέβαλαν τα ίδια προκειμένου να μας εκταμιεύουν κάθε φορά την έκτη, την έβδομη ή την όγδοη δόση.

Στην πραγματικότητα, οφείλουν να παραδεχθούν το έγκλημά τους να παρακολουθούν επί επτά μήνες τη δυσφήμηση της χώρας για να καταλήξουν τελικά να αποδεχθούν το πρώτο μνημόνιο ως μοναδική και αναπόφευκτη «λύση» - αν και από όλες τις εκθέσεις του ΔΝΤ, ήδη από το 2008, προκύπτουν ακριβώς αυτά που συμβαίνουν σήμερα στη χώρα.

Επ’ αυτού τι έχουν να πουν; Ότι δεν είχαν διαβάσει ποτέ στη ζωή τους καμιά έκθεση του ΔΝΤ; Ή μήπως ότι δεν γνώριζαν τι γίνεται στις χώρες όπου καλείται να εφαρμόσει το πρόγραμμά του το ΔΝΤ;

Ισχυρίζομαι δηλαδή πως μετά το πρώτο μνημόνιο, η πορεία ήταν προδιαγεγραμμένη. Και δεν θα άλλαζε είτε υπήρχε το δεύτερο μνημόνιο, είτε όχι.

Ο μόνος τρόπος για να αλλάξει αυτό ήταν οι εκλογές, που όφειλαν να είχαν διεξαχθεί τον καιρό που μερικοί από τους σημερινούς «ήρωες» έδιναν μάχη για να επιβάλουν την κυβέρνηση Παπαδήμου.

Για να δούμε, λοιπόν, τι είναι αυτό που δεν γνώριζαν μερικοί-μερικοί και το πληροφορήθηκαν αποφασίζοντας επιτέλους να διαβάσουν κάποιο μνημόνιο.

Τα περί ειδικού λογαριασμού

Υποστηρίζουν (οι υπέρμαχοι του πρώτου και αρνητές του δεύτερου μνημονίου) ότι ένα από τα καινούργια στοιχεία είναι η δημιουργία ενός ειδικού λογαριασμού όπου θα μπαίνουν τα χρήματα για την αποπληρωμή του χρέους.

Η αλήθεια είναι πως ήδη από το Προοίμιο του πρώτου μνημονίου υπάρχει αυτή η πρόβλεψη:

«Η Επιτροπή ανοίγει έναν λογαριασμό στο όνομα των Δανειστών στην ΕΚΤ, που χρησιμοποιείται για την διενέργεια όλων των πληρωμών εκ μέρους των Δανειστών και του Δανειολήπτη, στο πλαίσιο της παρούσας Σύμβασης».

Τα περί Επιτροπείας

Υποστηρίζουν ότι με το δεύτερο μνημόνιο επιβάλλεται σκληρή επιτροπεία της Ελλάδας, που τάχατες δεν υπήρχε στο πρώτο μνημόνιο.

Αλλά στο πρώτο μνημόνιο αναφέρεται ρητώς:

«Η Επιτροπή έχει το δικαίωμα να διενεργεί επιτόπιους ελέγχους και επιθεωρήσεις, ανάλογα με την περίπτωση». Και επίσης:

«Οι Δανειστές (σύμφωνα με τις οδηγίες των Κρατών Μελών της Ζώνης του Ευρώ, εκτός της Ελλάδας) έχουν το δικαίωμα να ελέγχουν την τήρηση από τον Δανειολήπτη των υποχρεώσεών του που απορρέουν από την παρούσα Σύμβαση, καθώς και από το Μνημόνιο Συνεννόησης και για το σκοπό αυτό οι Δανειστές εκπροσωπούνται από την Επιτροπή, και στο πλαίσιο αυτό:

(α) Η Επιτροπή έχει το δικαίωμα να αποστέλλει τους υπαλλήλους της ή δεόντως εξουσιοδοτημένους εκπροσώπους για τη διενέργεια οιωνδήποτε τεχνικών, οικονομικών ή λογιστικών ελέγχων που η Επιτροπή κρίνει αναγκαίους αναφορικά με τη διαχείριση του Δανείου.

(β) Ο Δανειολήπτης και ο Αντιπρόσωπος του Δανειολήπτη οφείλουν να παρέχουν τις σχετικές πληροφορίες και τα έγγραφα που μπορεί να ζητηθούν για τις εν λόγω αξιολογήσεις, τους οικονομικούς ή λογιστικούς ελέγχους, και να λαμβάνουν όλα τα κατάλληλα μέτρα για να διευκολύνουν το έργο των εντεταλμένων για την διεξαγωγή τους προσώπων. Ο Δανειολήπτης και ο Αντιπρόσωπος του Δανειολήπτη αναλαμβάνουν την υποχρέωση να παρέχουν στα πρόσωπα που αναφέρονται στην υποπαράγραφο (α) πρόσβαση σε χώρους και εγκαταστάσεις όπου φυλάσσονται οι σχετικές πληροφορίες και τα σχετικά έγγραφα»!
Ιδού τι αναφέρει το δεύτερο μνημόνιο (Φεβρουαρίου 2012):

«Σε εναρμόνιση προς τα συμπεράσματα της συνόδου κορυφής της ευρωζώνης της 26ης Οκτωβρίου 2011, η Κυβέρνηση θα συνεργασθεί πλήρως με τα κλιμάκια της Επιτροπής, της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) και του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ) για την ενίσχυση της παρακολούθησης της εφαρμογής του προγράμματος και θα παρέχει στις ομάδες προσωπικού πρόσβαση σε όλα τα σχετικά δεδομένα και άλλα στοιχεία που αφορούν την Ελληνική διοίκηση. Όμως η κυριότητα του προγράμματος και όλες οι εκτελεστικές ευθύνες για την υλοποίηση του προγράμματος παραμένουν στην ευθύνη της Ελληνικής Κυβέρνησης».

Για τα περί κυριαρχικών δικαιωμάτων

Υποστηρίζουν ότι (με το δεύτερο μνημόνιο) εκχωρούνται κυριαρχικά δικαιώματα της χώρας.

Αλλά ήδη από το πρώτο μνημόνιο «ένας Δανειστής έχει το δικαίωμα να εκχωρήσει ή/και να μεταβιβάσει:

(α) μέρος (αλλά όχι το σύνολο) των δικαιωμάτων και των υποχρεώσεών του που απορρέουν από ένα Δάνειο στο πλαίσιο της ανακατανομής των συμμετοχών των Δανειστών μεταξύ τους ή

(β) οποιοδήποτε από τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις του, τα οποία απορρέουν από ένα Δάνειο, στο Κράτος - Μέλος που είναι ο εγγυητής του.

Προβλέπεται μάλιστα πως ο δανειολήπτης, δηλαδή η Ελλάδα, απλώς ενημερώνεται εγγράφως για οποιαδήποτε εκχώρηση ή μεταβίβαση.

Ήδη δηλαδή από το πρώτο μνημόνιο, ήταν δυνατόν ένας από τους δανειστές μας να εκχωρήσει μέρος του δανείου στην Τουρκία!

Την ίδια ώρα, στην Ελλάδα απαγορευόταν «να εξασφαλίσει με υποθήκη, ενέχυρο ή άλλο βάρος πάνω στην ίδια περιουσία ή στα έσοδα, τυχόν υφιστάμενο ή μελλοντικό Σχετικό Χρέος και οποιαδήποτε εγγύηση ή αποζημίωση δίδονται επί αυτού».

Ιδού τι λέει και το δεύτερο μνημόνιο:

«Το Επωφελούμενο Κράτος Μέλος αναλαμβάνει την υποχρέωση, μέχρι την ολοσχερή αποπληρωμή του υπό την παρούσα Σύμβαση κεφαλαίου και την πλήρη καταβολή όλων των οφειλόμενων από την παρούσα Σύμβαση τόκων και επιπρόσθετων ποσών, αν υπάρχουν να μην ασφαλίζει με υποθήκη, ενέχυρο, ή οποιοδήποτε άλλο εμπράγματο βάρος επί των ιδίων περιουσιακών του στοιχείων ή εσόδων οποιοδήποτε παρόν ή μελλοντικό Σχετικό Χρέος και οποιαδήποτε εγγύηση ή αποζημίωση που δόθηκε σε σχέση με αυτό»!

Υποστηρίζουν (οι σημερινοί «ήρωες») ότι με το δεύτερο μνημόνιο αποκλείονται οι συμψηφισμοί με άλλα χρέη (όπως για παράδειγμα οι πολεμικές οφειλές της Γερμανίας).

Η αλήθεια είναι πως ήδη με το πρώτο μνημόνιο υπήρχε πρόβλεψη, σύμφωνα με την οποία «όλες οι πληρωμές που θα πραγματοποιηθούν από τον Δανειολήπτη καταβάλλονται στο ακέραιο, χωρίς μείωση λόγω συμψηφισμού ή ύπαρξης ανταπαίτησης, απαλλαγμένες από και χωρίς μειώσεις ή παρακρατήσεις φόρων, προμηθειών και άλλων χρεώσεων για όλη τη διάρκεια της παρούσας Σύμβασης».

Περί αγγλικού δικαίου και ασυλίας

Μεγάλος θόρυβος έγινε σχετικά και με το δίκαιο στο οποίο θα υπαχθούν τα νέα ομόλογα, όπως και με την παραίτηση της Ελλάδας από την ασυλία της.
Και αυτά υπάρχουν στο πρώτο μνημόνιο, όπου αναφέρονται ρητά τα ακόλουθα:

«Η παρούσα Σύμβαση καθώς και κάθε εξωσυμβατική υποχρέωση που τυχόν προκύψει από την παρούσα ή σε σχέση με την παρούσα Σύμβαση, διέπεται και ερμηνεύεται σύμφωνα με το αγγλικό δίκαιο.

Οι συμβαλλόμενοι αναλαμβάνουν την υποχρέωση να υποβάλουν οποιαδήποτε διένεξη προκύψει σχετικά με τη νομιμότητα, την ισχύ, την ερμηνεία ή την εκτέλεση της παρούσας Σύμβασης στην αποκλειστική δικαιοδοσία του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Οι αποφάσεις του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι πλήρως δεσμευτικές και εκτελεστές από τα συμβαλλόμενα μέρη.

Οι Δανειστές μπορεί να εκτελέσουν ή να επιδιώξουν να εκτελέσουν οποιαδήποτε απόφαση του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπως ορίζεται στην παρούσα ή άλλα δικαιώματα κατά του Δανειολήπτη στα δικαστήρια της χώρας του Δανειολήπτη.

Με την παρούσα ο Δανειολήπτης αμετάκλητα και άνευ όρων παραιτείται από κάθε ασυλία που έχει ή πρόκειται να αποκτήσει, όσον αφορά τον ίδιο ή τα περιουσιακά του στοιχεία, από νομικές διαδικασίες σε σχέση με την παρούσα Σύμβαση, περιλαμβανομένων, χωρίς περιορισμούς, της ασυλίας όσον αφορά την άσκηση αγωγής, δικαστική απόφαση ή άλλη διαταγή, κατάσχεση, αναστολή εκτέλεσης δικαστικής απόφασης ή προσωρινή διαταγή, και όσον αφορά την εκτέλεση και επιβολή κατά των περιουσιακών στοιχείων του στο βαθμό που δεν το απαγορεύει αναγκαστικός νόμος».
Επομένως, πού βρίσκεται η διαφορά; Στο ότι με το δεύτερο μνημόνιο καθίσταται αρμόδιο το Δικαστήριο του Λουξεμβούργου; Κάνει καμιά διαφορά;

Μάλιστα, υπάρχει και η νομική γνωμοδότηση της Ελλάδας (τρομάρα μας) που τα αποδέχεται μια χαρά όλα αυτά από τον Μάιο του 2010.

Ιδού τι αναφέρει το επίσημο έγγραφο του Νομικού Συμβούλου του Κράτους του Υπουργείου Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και του Νομικού Συμβούλου του Κράτους του Υπουργείου Οικονομικών:

«Προκειμένου να διασφαλισθεί η νομιμότητα, η εγκυρότητα ή εκτελεστότητα της Σύμβασης και του Μνημονίου Συνεννόησης, δεν είναι απαραίτητο αυτά να κατατεθούν, καταχωρηθούν ή εγγραφούν σε οποιαδήποτε δικαστική ή άλλη αρχή στην Ελληνική Δημοκρατία.

Ο ορισμός του αγγλικού δικαίου ως εφαρμοστέου δικαίου για την Σύμβαση αποτελεί έγκυρη επιλογή δικαίου, που δεσμεύει το Δανειολήπτη σύμφωνα με το ελληνικό δίκαιο.

Ο Δανειολήπτης υπάγεται νόμιμα, αποτελεσματικά και αμετάκλητα στην αποκλειστική αρμοδιότητα του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε σχέση με τη Σύμβαση και κάθε απόφαση του δικαστηρίου αυτού θα είναι οριστική και εκτελεστή στην Ελληνική Δημοκρατία»!

Και βέβαια, το (ελληνικό) Νομικό Συμβούλιο του Κράτους, διαβεβαιώνει (τον Μάιο του 2010):

«Ούτε ο Δανειολήπτης ούτε τα περιουσιακά του στοιχεία έχουν ασυλία λόγω εθνικής κυριαρχίας ή διαφορετικά λόγω της δικαιοδοσίας, κατάσχεσης – συντηρητικής ή αναγκαστικής - ή αναγκαστικής εκτέλεσης σε σχέση με οποιαδήποτε ενέργεια ή διαδικασία σχετικά με τη Σύμβαση.

Εν κατακλείδι, η Σύμβαση και το Μνημόνιο Συνεννόησης έχουν νομίμως συναφθεί/εκτελεσθεί εκ μέρους του Δανειολήπτη και όλες οι υποχρεώσεις του Δανειολήπτη αναφορικά με τη Σύμβαση και το Μνημόνιο Συνεννόησης είναι έγκυρες, δεσμευτικές και εκτελεστές σύμφωνα με τους όρους τους και δεν απαιτείται κάτι επιπλέον για να τεθούν αυτά σε εφαρμογή».

Και ορίστε τι αναφέρει σχετικά το δεύτερο μνημόνιο:

«Η παρούσα Σύμβαση και κάθε εξωσυμβατική αξίωση που γεννάται σε σχέση με αυτή θα διέπονται και θα ερμηνεύονται σύμφωνα με το Αγγλικό Δίκαιο.

Τα Μέρη υποχρεούνται να υπαγάγουν κάθε διαφορά που ενδέχεται να προκύψει σε σχέση με τη νομιμότητα, εγκυρότητα, ερμηνεία ή εκτέλεση της παρούσας Σύμβασης στην αποκλειστική αρμοδιότητα των δικαστηρίων του Μεγάλου Δουκάτου του Λουξεμβούργου.

Το Επωφελούμενο Κράτος Μέλος και η Τράπεζα της Ελλάδος παραιτούνται με την παρούσα αμετάκλητα και ανεπιφύλακτα από κάθε δικαίωμα ασυλίας που ήδη έχουν ή μπορεί να δικαιούνται σε σχέση με τους ίδιους και τα περιουσιακά τους στοιχεία έναντι δικαστικών ενεργειών σχετικά με την παρούσα Σύμβαση, συμπεριλαμβανομένων ενδεικτικά από κάθε δικαίωμα ασυλίας έναντι άσκησης αγωγής, έκδοσης δικαστικής απόφασης ή άλλης διάταξης, κατάσχεσης, εκτέλεσης ή ασφαλιστικού μέτρου και έναντι κάθε εκτέλεσης αναγκαστικού μέτρου σε βάρος των περιουσιακών τους στοιχείων, στο μέτρο που αυτό δεν απαγορεύεται από αναγκαστικό νόμο».

Για τα επιχειρήματα περί απάτης

Κάποιοι υποστηρίζουν τώρα πως στο νέο μνημόνιο έχει «προστεθεί» κεφάλαιο περί απάτης, το οποίο, λένε, δεν υπήρχε στο πρώτο μνημόνιο.

Φυσικά, ούτε αυτό είναι αλήθεια. Ιδού τι αναφέρει το πρώτο μνημόνιο:

«Κατάλληλα μέτρα που σχετίζονται με την πρόληψη και την καταπολέμηση της απάτης, της διαφθοράς και άλλων ατασθαλιών που θα μπορούσαν να επηρεάσουν την στήριξη που παρέχεται από την παρούσα Σύμβαση ή την αποτελεσματική χρήση των κεφαλαίων που θα αναληφθούν με βάση αυτή, λαμβάνονται από τις αρχές του Δανειολήπτη.

Ο Δανειολήπτης και ο Αντιπρόσωπος του Δανειολήπτη διασφαλίζουν τη διερεύνηση και την ικανοποιητική αντιμετώπιση όλων των καταγγελλόμενων και των διαπιστωμένων περιπτώσεων απάτης, δωροδοκίας ή κάθε άλλης παράνομης δραστηριότητας σε σχέση με τη διαχείριση της στήριξης σταθερότητας. Όλες αυτές οι περιπτώσεις, καθώς και τα σχετικά μέτρα που λαμβάνονται από τις αρμόδιες εθνικές αρχές, πρέπει να γνωστοποιούνται στην Επιτροπή χωρίς καθυστέρηση».

Ιδού τι λέει το δεύτερο μνημόνιο στο κεφάλαιο περί πρόληψης της απάτης:

«Το Επωφελούμενο Κράτος Μέλος θα επιτρέπει στο ΕΤΧΣ (Ευρωπαϊκό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας) να έχει το δικαίωμα να στείλει τους δικούς του πράκτορες ή δεόντως εξουσιοδοτημένους αντιπροσώπους για να διεξάγουν τεχνικούς ή οικονομικούς ελέγχους ή επιθεωρήσεις τις οποίες θεωρεί απαραίτητες σε σχέση με τη διαχείριση της Σύμβασης Χρηματοδοτικής Ενίσχυσης.

Το Επωφελούμενο Κράτος Μέλος και η Τράπεζα της Ελλάδος θα εξασφαλίσουν ότι θα πραγματοποιηθεί έρευνα και ικανοποιητική αντιμετώπιση των τυχόν ύποπτων και επιβεβαιωμένων υποθέσεων απάτης, δωροδοκίας ή κάθε άλλης παράνομης δραστηριότητας σε σχέση με τη διαχείριση της παρούσας συμφωνίας, καθώς και κάθε οικονομική βοήθεια που παρέχεται παρακάτω.

Όλες αυτές τις περιπτώσεις, καθώς και μέτρα σχετικά με αυτές που λαμβάνονται από τις αρμόδιες εθνικές αρχές θα πρέπει να αναφερθούν στο ΕΤΧΣ και στην Επιτροπή, χωρίς καθυστέρηση».
Εδώ, η διαφοροποίηση έγκειται στη δυνατότητα αποστολής εκ μέρους του ΕΤΧΣ «πρακτόρων» για ελέγχους – αλλά μήπως πρέπει να αναζητήσουμε τους λόγους για τους οποίους υπήρξε αυτή η προσθήκη; Διότι αν κρίνουμε από το γεγονός ότι δεν ιδρώνει κανενός το αυτί από τις καταγγελίες, μάλλον κάτι δεν πάει καλά!

Άλλωστε, και στο πρώτο μνημόνιο, όπως είδαμε παραπάνω, αναφερόταν ότι η Επιτροπή είχε δικαίωμα να στείλει «υπαλλήλους» της για επιτόπιους ελέγχους!

Τα είχαν συμφωνήσει με το πρώτο μνημόνιο

Επιπλέον, ισχυρίζονται τώρα όλοι πως τα μέτρα που περιλαμβάνει το νέο μνημόνιο είναι πολύ πιο σκληρά – ενώ πρόκειται για τα μέτρα που η ίδια η κυβέρνηση Παπανδρέου είχε αποδεχθεί να εφαρμόσει και περιλαμβάνονται στο κείμενο «Μνημόνιο Οικονομικής και Χρηματοπιστωτικής Πολιτικής» με ημερομηνία 2 Μαΐου 2010.

Σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα που ο κ. Παπακωνσταντίνου είχε αναλάβει τότε:

Τον Ιούνιο του 2010 θα προχωρούσε σε αναθεώρηση της Νομοθεσίας για την Προστασία της Απασχόλησης, ώστε:

Να υπάρξει μείωση του συνολικού επιπέδου αποζημιώσεων το οποίο θα πρέπει να εφαρμόζεται εξίσου για όλους τους εργαζόμενους (blue and white collar workers)!

Να υπάρξει αύξηση του ελάχιστου κατωφλίου (threshold) για την ενεργοποίηση όρων ομαδικών απολύσεων, ειδικά για τις μεγάλες επιχειρήσεις.

Να εφαρμοστούν μέτρα για τη διασφάλιση ότι οι κατώτατοι μισθοί παραμείνουν αμετάβλητοι σε ονομαστική αξία για 3 χρόνια.

Για τον Δεκέμβριο του 2010 το κείμενο εκείνο (του Μαΐου 2010) προέβλεπε πως «έπειτα από διάλογο με τους κοινωνικούς εταίρους, η κυβέρνηση θα πρέπει να υιοθετήσει νομοθεσία για τους κατώτατους μισθούς και για μείωση των συνταξιοδοτικών ταμείων σε 3!
Κατόπιν όλων αυτών, μπορούμε να πληροφορηθούμε τι είναι αυτό που περιλαμβάνει το δεύτερο μνημόνιο και δεν περιλαμβάνεται στο πρώτο;

Αν εξαιρέσουμε ότι στο πρώτο μας αποκαλούν «δανειολήπτες» και στο δεύτερο «επωφελούμενο κράτος»;

Λογικό, αφού το πρώτο μνημόνιο αποτελούσε απλώς μια σύμβαση για δάνειο, ενώ το δεύτερο περιλαμβάνει και όλα όσα η κυβέρνηση Παπανδρέου δεσμεύθηκε ότι θα πράξει (πάταξη της γραφειοκρατίας και της φοροδιαφυγής, ανάπτυξη, ανταγωνιστικότητα, απορρόφηση κοινοτικών πόρων), αλλά ουδέποτε έπραξε…