Μακρυχέρηδες στα λεωφορεία

«Άνοιξαν το φερμουάρ της τσάντας, πήραν το πορτοφόλι και κατέβηκαν στην επόμενη στάση, χωρίς να αντιληφθώ τίποτε. Μόλις έφτασα στο σπίτι, με ειδοποίησαν κάποιοι φοιτητές ότι το βρήκαν πεταμένο στο δρόμο».
 Του Φώτη Κουτσαμπάρη
fkoutsamparis@makthes.gr

Η Σωτηρία Ασλαμπατζίδου είναι ένα από τα θύματα των κακοποιών που δρουν στα λεωφορεία του ΟΑΣΘ, αφαιρώντας πορτοφόλια από τους επιβάτες. Από την αρχή του έτους συνολικά δώδεκα επιβάτες έπεσαν θύματα των μακρυχέρηδων, ενώ μεγάλος αριθμός κλοπών αποτράπηκε λόγω της επιτήρησης από σεκιούριτι. «Ανέβηκα από τη στάση της Καμάρας και μέχρι το Πανεπιστήμιο κατάφεραν να πάρουν το πορτοφόλι, αν και κρατούσα γερά την τσάντα. Προφανώς κατέβηκαν αμέσως, αφού το πορτοφόλι μου βρέθηκε στην αμέσως επόμενη στάση. Είχαν πάρει μόνο τα χρήματα και άφησαν τις πιστωτικές κάρτες και κάποια άλλα έγγραφα, από τα οποία με βρήκαν οι φοιτητές. Υποπτεύομαι πως ήταν δύο γυναίκες που στέκονταν δίπλα μου», περιγράφει η κ. Ασλαμπατζίδου.

Στη διάρκεια του 2011 καταγγέλθηκαν στον ΟΑΣΘ 105 περιστατικά κλοπής πορτοφολιών μέσα σε λεωφορεία του Οργανισμού, ενώ το 2010 οι καταγγελίες ήταν 120. Σύμφωνα ωστόσο με τα στοιχεία της αστυνομίας, κατά μέσο όρο τουλάχιστον δύο άτομα καθημερινά πέφτουν θύματα κλοπής σε μέσα μαζικής μεταφοράς. «Έχουν περιοριστεί τα περιστατικά κατά 12% μετά τη συνεργασία που κάναμε με εταιρεία σεκιούριτι. Έχουν επισημανθεί οι κλέφτες, που είναι συνήθως γυναίκες, και με τη βοήθεια των οδηγών, που τις ξέρουν, εντοπίζονται», δηλώνει στη «Μ» ο πρόεδρος του ΟΑΣΘ Χρήστος Στεφανίδης. Ο ίδιος σημειώνει ότι από τις αρχές του 2012 δύο ιδιωτικοί αστυνομικοί με έδρα το ΙΚΕΑ ελέγχουν τον ανατολικό άξονα προς Επανομή, Περαία, Βασιλικά και ισάριθμα άτομα, με έδρα το Σιδηροδρομικό Σταθμό, ελέγχουν το δυτικό άξονα. Επίσης δέκα σεκιουριτάδες κινούνται πεζή σε στάσεις με πολυκοσμία, όπως η Μητρόπολη και η Παναγία Δεξιά. «Το μέτρο είναι αποδοτικό. Πριν να αναθέσουμε τη φύλαξη στην εταιρεία έπειτα από διαγωνισμό, είχαμε ζητήσει από το υπουργείο Μεταφορών να βάλουμε κάμερες εντός των λεωφορείων, τρεις στα οχήματα των 100 θέσεων και τέσσερις στα αστικά των 120 θέσεων. Οι κάμερες θα κρατούσαν αρχείο για ενάμιση χρόνο, αλλά ο σχεδιασμός δεν υλοποιήθηκε, διότι σκόνταψε στην Αρχή Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων», εξηγεί ο κ. Στεφανίδης.
Επίσης ο ΟΑΣΘ εκπέμπει προειδοποιητικά μηνύματα στις οθόνες τηλεματικής που είναι εγκατεστημένες στα λεωφορεία, ενώ τις τελευταίες ημέρες ακούγονται και ηχογραφημένα μηνύματα. Το προσωπικό του Οργανισμού είναι εκπαιδευμένο για το πώς θα ενεργήσει, στην περίπτωση που εντοπιστούν πορτοφολάδες.
Οι πιο πρόσφατες συλλήψεις έγιναν προχθές από αστυνομικούς της ομάδας ΔΙΑΣ. Πρόκειται για δύο Βουλγάρες, ηλικίας 32 και 40 ετών, οι οποίες εκμεταλλεύτηκαν το συνωστισμό μέσα σε λεωφορείο και αφαίρεσαν το πορτοφόλι επιβάτη, η οποία όμως τις αντιλήφθηκε και έβαλε τις φωνές. Αμέσως ειδοποιήθηκε η αστυνομία και συνελήφθησαν, καθώς ο οδηγός κρατούσε κλειστές τις πόρτες. Στα μέσα του περασμένου Δεκεμβρίου η ασφάλεια Θεσσαλονίκης κατάφερε να εξαρθρώσει σπείρα δέκα ατόμων, βουλγαρικής υπηκοότητας, που έκλεβαν πορτοφόλια από τις τσάντες γυναικών σε χώρους συνωστισμού.

Οργανωμένα κυκλώματα
Όπως διαπιστώνεται από τις συλλήψεις, στη Θεσσαλονίκη δρουν οργανωμένα κυκλώματα πορτοφολάδων, συνήθως βουλγαρικής ή αλβανικής προέλευσης, διαβαθμισμένα με αρχηγό, μεταφορείς και κλέφτες. Τα μέλη είναι περισσότερα από δέκα και χωρίζονται σε δυάδες ή τριάδες. Οι ομάδες διασκορπίζονται σε χώρους όπου παρατηρείται συνωστισμός και στα αστικά λεωφορεία. Οι πορτοφολάδες είναι κυρίως ανήλικοι ή γυναίκες, πολύ καλά εκπαιδευμένοι. Αφού φέρουν εις πέρας το έργο τους, τους παραλαμβάνουν οι μεταφορείς με αυτοκίνητα και τους οδηγούν στο χώρο συνάντησης με τους αρχηγούς. Εκεί μοιράζεται η λεία.
Τα τελευταία χρόνια σύμφωνα με αστυνομικούς τα κυκλώματα μεταφέρουν με λεωφορεία στη Θεσσαλονίκη γυναίκες και ανήλικους από τη Βουλγαρία και τη Ρουμανία, οι οποίοι αφαιρούν όσο το δυνατόν περισσότερα πορτοφόλια και επιστρέφουν στη χώρα τους με μεγάλα χρηματικά ποσά. Η δράση τους διευκολύνθηκε και από το άνοιγμα των συνόρων με την ένταξη των χωρών στην Ε.Ε. Οι πορτοφολάδες σε πολλές περιπτώσεις διαμένουν στην πόλη για τρεις ημέρες φιλοξενούμενοι σε σπίτια συνεργών.
Κλοπές πορτοφολιών διαπράττουν και νεαρά άτομα, συνήθως τοξικομανείς, που ενεργούν ανά ζεύγη, προκειμένου να εξασφαλίσουν τη δόση τους. Εκτός από τις στάσεις του ΟΑΣΘ και το εσωτερικό των λεωφορείων δρουν σε σούπερ μάρκετ, παζάρια, λαϊκές, ιερούς ναούς, όταν γίνεται προσκύνημα, και στην κεντρική αγορά Θεσσαλονίκης.

Οι μέθοδοι
Οι συνηθέστερες μέθοδοι των πορτοφολάδων είναι οι εξής:

Ψαλίδα. Ο πορτοφολάς κρατά στο χέρι ένα προκάλυμμα, συνήθως πανωφόρι ή εφημερίδα. Πλησιάζει το θύμα και με γρήγορη κίνηση βάζει τα δύο δάχτυλα, δείκτη και μεσαίο, στην τσέπη ή την τσάντα και αφαιρεί το πορτοφόλι, το οποίο δίνει σε συνεργό του, που απομακρύνεται αμέσως από το σημείο. Εάν η κλοπή γίνει μέσα σε αστικό, ο συνεργός κατεβαίνει στην αμέσως επόμενη στάση. Ο πορτοφολάς παραμένει στο λεωφορείο.

Εγχείρηση. Οι δράστες χρησιμοποιούν ξυραφάκι ή χαρτοκόπτη με λεπίδα, για να κόψουν την τσάντα ή την τσέπη. Αφού σκίσουν το σημείο που διογκώνεται, αφαιρούν το πορτοφόλι. Το προκάλυμμα και σε αυτή τη μέθοδο θεωρείται απαραίτητο.

Σύγκρουση. Ο πορτοφολάς «τρακάρει» βίαια το θύμα στο πεζοδρόμιο, δήθεν τυχαία. Τη στιγμή της σύγκρουσης βάζει το χέρι στην τσάντα ή την τσέπη και αφαιρεί το πορτοφόλι. Ζητά συγγνώμη και φεύγει τρέχοντας.

Τι πρέπει να προσέχουμε
Η ασφάλεια Θεσσαλονίκης συμβουλεύει τους πολίτες να δείχνουν ιδιαίτερη προσοχή, όταν βρίσκονται σε συνωστισμό.
- Έχετε μαζί σας μόνο τα χρήματα που σας χρειάζονται.
- Στις καθημερινές συναλλαγές σας αποφεύγετε να δείχνετε όλα τα χρήματα.
- Προτιμάτε για την τοποθέτηση του πορτοφολιού εσωτερικές τσέπες που κουμπώνουν και ποτέ μην το βάζετε στην πίσω τσέπη του παντελονιού.
- Οι κυρίες δεν πρέπει να έχουν τα πορτοφόλια στις τσάντες τους, αλλά σε εσωτερική τσέπη των ενδυμάτων τους, ενώ οι χιαστί τσάντες θεωρούνται πιο ασφαλείς.
- Να υποψιάζεστε οποιονδήποτε, ανεξάρτητα από την εξωτερική εμφάνισή του, και κυρίως όσους κρατούν ρούχα στα χέρια τους.
- Αντιδράστε έγκαιρα, όταν αντιληφθείτε ότι προσπαθούν να σας αφαιρέσουν το πορτοφόλι. Πολλοί έχουν συλληφθεί από την έγκαιρη επέμβαση του κοινού.