ΟΜΗΡΟΣ ΤΣΑΠΑΛΟΣ
Η πρόσφατη αναβάθμιση της επίσημης ιστοσελίδας του Υπουργείου Εξωτερικών της Τουρκίας καταδεικνύει με τον πιο χαρακτηριστικό τρόπο τις αλλαγές που προωθούνται τα τελευταία χρόνια αναφορικά με τις προτεραιότητες και τις αρχές που διέπουν την τουρκική εξωτερική πολιτική. Ο υπουργός εξωτερικών της χώρας, Αχμέτ Νταβούντογλου, από την πρώτη στιγμή ανάληψης των καθηκόντων του, προχώρησε μεθοδικά σε μια νέα αρχιτεκτονική εξωτερικής πολιτικής,
με περισσότερο εύρος και άνοιγμα σε νέες περιοχές χαμηλού, μέχρι πρότινος, διπλωματικού ενδιαφέροντος. Όπως αναφέρει σε δημοσίευμα της η τουρκική εφημερίδα Sabah, το χαρακτηριστικό της νέας ιστοσελίδας είναι η ολιστική προσέγγιση της τουρκικής εξωτερικής πολιτικής και το γεγονός ότι η τουρκική διπλωματία δεν θα επικεντρώνεται μόνον στις εξελίξεις σε ορισμένες περιοχές, αλλά θα εκτείνεται σε ολόκληρο τον κόσμο. Στην λογική αυτή εντάσσεται φυσικά και το περίφημο δόγμα του «νέο-οθωμανισμού» στην εξωτερική πολιτική, που στόχο έχει να καταστεί η Τουρκία περιφερειακή δύναμη στην Μέση Ανατολή, στα Βαλκάνια και στον Καύκασο.
Ρίχνοντας μια προσεκτική ματιά στην ιστοσελίδα, έρχονται στην επιφάνεια στοιχεία αυτής της νέας, πιο διευρυμένης εξωτερικής πολιτικής. Πρώτον, τα κυριότερα θέματα εξωτερικής πολιτικής με τα οποία καταπιάνεται, όπως φαίνεται από την σχετική λίστα στην ιστοσελίδα, είναι παγκόσμια και δεν περιορίζονται στην επίλυση τοπικών ζητημάτων. Για παράδειγμα, υπάρχει ξεχωριστή κατηγορία για ζητήματα τρομοκρατίας ή ανθρωπιστικής βοήθειας προς άλλες χώρες, όπως υπάρχει και ξεχωριστή κατηγορία σχετικά με τα ανθρώπινα δικαιώματα των γυναικών και των παιδιών. Ο τρόπος με τον οποίο παρατίθενται τα επιχειρήματα, το έργο και οι πολιτικές της Τουρκίας είναι τέτοιος ώστε να προωθείται η ιδέα μιας ισχυρής περιφερειακής δύναμης που δεν διστάζει να αναφερθεί σε προβλήματα γειτονικών και άλλων χωρών και που προσπαθεί μέσω της διμερούς και πολυμερούς συνεργασίας να συμβάλλει στην επίλυση τους. Με την κατηγοριοποίηση των προτεραιοτήτων της, η Τουρκική εξωτερική πολιτική δείχνει την ιδιαίτερη σημασία που δίνει σε ζητήματα γενικού ενδιαφέροντος που προκύπτουν ανά τον κόσμο, τα οποία βέβαια έχουν και άμεση επίδραση και στο εσωτερικό της Τουρκίας.
Από την άλλη, η Τουρκία δείχνει να θέλει να υποβαθμίσει το ζήτημα των ελληνοτουρκικών διαφορών καθώς δεν υπάρχει στην ιστοσελίδα μια ξεχωριστή αναφορά ως κύριο ζήτημα της εξωτερικής πολιτικής. Αντιθέτως, υπάρχει ξεχωριστή αναφορά για το Αρμενικό ζήτημα και τα γεγονότα του 1915. Επιπλέον, το Κυπριακό βρίσκεται στην κορυφαία θέση των θεμάτων που καλείται να αντιμετωπίσει η Τουρκική εξωτερική πολιτική. Τέλος, εντύπωση προκαλεί το γεγονός ότι δεν υπάρχει καμία αναφορά στις διμερείς σχέσεις Τουρκίας-Ισραήλ ως κύριο ζήτημα εξωτερικής πολιτικής. Ωστόσο, στην επιμέρους ανάλυση επισημαίνεται η ισραηλινή επέμβαση στο Mavi Marmara και αναφέρεται ότι η Τουρκία απαιτεί την απολογία του Ισραήλ και τις σχετικές αποζημιώσεις, ώστε να εξομαλυνθούν πλήρως οι σχέσεις των δύο χωρών.
Συνοψίζοντας, είναι πλέον σαφές ότι η τουρκική εξωτερική πολιτική αρχίζει να απαγκιστρώνεται από την συντηρητική και εσωστρεφή νοοτροπία του παρελθόντος και να δίνει έμφαση σε νέα πεδία πολιτικής και διπλωματίας. Η νέα δομή της ιστοσελίδας του υπουργείου εξωτερικών είναι απλώς μια ακόμη ένδειξη αυτής της νέας πολυεπίπεδης πολιτικής που ο ΥΠΕΞ Α. Νταβούτογλου και ο Πρωθυπουργός Τ. Ερντογάν προσπαθούν να αναπτύξουν τα τελευταία χρόνια. Μια εξωτερική πολιτική που πλέον δεν καθορίζεται από το στρατιωτικό κατεστημένο αλλά από το ίδιο το Υπουργείο Εξωτερικών και την πολιτική ηγεσία. Παρόλα αυτά, οι βασικές πτυχές της τουρκικής εξωτερικής πολιτικής παραμένουν διαχρονικά αμετάβλητες, εντασσόμενες βέβαια σε μια νέα στρατηγική αντιμετώπισης των ζητημάτων και έχοντας ως στόχο την εδραίωση της Τουρκίας ως περιφερειακής πολιτικής και στρατιωτικής δύναμης στην περιοχή.
