"Ιστορική απόφαση για τις μειονότητες" είναι ο τίτλος της τουρκικής εφημερίδας "Sabah" που με πρωτοσέλιδο της δημοσίευμα, αποκαλύπτει πως η κυβέρνηση Ερντογάν αποφάσισε μέσα από προεδρικό διάταγμα να επιστρέψει και να καταγράψει στο κτηματολόγιο τα ακίνητα όλων των μειονοτικών ιδρυμάτων, τα οποία τα είχαν δηλώσει το 1936.
Ένα διάταγμα που ανοίγει τον δρόμο, ώστε να περάσουν σε ελληνικά χέρια χιλιάδες ακίνητα και να διεκδικηθούν αποζημιώσεις για όσα έχουν κατασχεθεί από το τουρκικό κράτος.
Κοινώς, αυτή η απόφαση, αν εφαρμοστεί, σημαίνει πως στα ελληνικά ιδρύματα στην Κωνσταντινούπολη θα επιστραφούν χιλιάδες ακίνητα και τα νεκροταφεία, τα οποία είχαν κατασχεθεί.
Επίσης, για όσα ακίνητα ιδρυμάτων ήταν καταγεγραμμένα στα ονόματα ιδιωτών και έχουν κατασχεθεί θα καταβληθεί αποζημίωση από το ίδιο το τουρκικό κράτος.
Θα είναι μια μεγάλη δικαίωση των αγώνων του Οικουμενικού Πατριαρχείου και των ιδρυμάτων που είχαν απωλέσει μεγάλο μέρος της περιουσίας τους μετά το 1936.
Το πρόβλημα με τους τίτλους ιδιοκτησίας των μειονοτικών ιδρυμάτων προέκυψε μετά το 1936, όπου η τουρκική κυβέρνηση είχε ζητήσει από τις ενορίες και τα μειονοτικά ιδρύματα να υποβάλουν αναλυτικές δηλώσεις με τα ακίνητα που κατείχαν.
Η Διεύθυνση Μειονοτικών Ιδρυμάτων θεώρησε ως τελικές και αμετάκλητες τις δηλώσεις αυτές και δεκαετίες αργότερα, με αυθαίρετες αποφάσεις, αφαίρεσε από τα ιδρύματα την κυριότητα όλων των ακινήτων που είτε από παράλειψη δεν δηλώθηκαν, είτε αποκτήθηκαν, μέσω δωρεάς, αγοράς και διαθήκης.
Για την επιστροφή των ακινήτων θα πρέπει τα μειονοτικά ιδρύματα να υποβάλλουν αιτήσεις εντός 12 μηνών.
Την ανακοίνωση θα κάνει ο Τούρκος πρωθυπουργός, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, στο δείπνο "ιφτάρ" που θα παραθέσει το βράδυ της Κυριακής, παρουσία του Οικουμενικού Πατριάρχη Βαρθολομαίου, σε 162 εκπροσώπους μειονοτικών ιδρυμάτων.
"Η απόφαση αυτή είναι μια δικαίωση των μη μουσουλμάνων συμπολιτών μας, για τα δικαιώματα τους που είχαν χάσει", δήλωσε η δικηγόρος του Οικουμενικού Πατριαρχείου, Κεζμπάν Χατεμί.
Τι σημαίνει η τροποποίηση του νόμου
Σύμφωνα με την τροποποίηση του νόμου περί βακουφίων θα επιστραφούν στα ελληνικά κοινοτικά ευαγή ιδρύματα:
Πρώτον, οι ακίνητες περιουσίες για τις οποίες δεν αναφέρεται ο κάτοχος του τίτλου ιδιοκτησίας
Δεύτερον, τα ακίνητα που έχουν περιέλθει στο τουρκικό Θησαυροφυλάκιο, στη Γενική Διεύθυνση Βακουφίων, στους δήμους και στις νομαρχίες με τρόπους πέραν της απαλλοτρίωσης, της πώλησης και της ανταλλαγής και
Τρίτον τα νεκροταφεία και οι διάφορες πηγές, η διαχείριση των οποίων έχει περιέλθει στους δήμους.
Και στις τρεις περιπτώσεις πρόκειται για ακίνητα που είχαν δηλώσει τα μειονοτικά ευαγή ιδρύματα στη δήλωση που είχαν κάνει αυτά το 1936. Με τη νέα του μορφή ο νόμος αναφέρει ότι τα ενδιαφερόμενα βακούφια θα πρέπει να υποβάλλουν σχετικές αιτήσεις εντός δώδεκα μηνών, οι οποίες θα ικανοποιηθούν αφού αξιολογηθούν εκ μέρους της Γενικής Διεύθυνσης Βακουφίων.
Τέταρτη αλλαγή που επέρχεται είναι η πρόβλεψη καταβολής αποζημίωσης για τις ακίνητες περιουσίες των μειονοτικών κοινοτικών ευαγών ιδρυμάτων, οι οποίες έχουν περιέλθει στο τουρκικό δημόσιο και στη συνέχεια έχουν μεταπωληθεί σε τρίτους. Η αποζημίωση θα υπολογιστεί εκ μέρους του τουρκικού υπουργείου Οικονομικών, με βάση την τρέχουσα τιμή των ακινήτων αυτών και θα καταβληθεί εκ μέρους της Θησαυροφυλακίου ή τη Γενική Διεύθυνση Βακουφίων.
Ως προς τους τίτλους ιδιοκτησίας όπου δεν αναφέρεται ο κάτοχος, υπάρχει σημαντικός αριθμός ακινήτων που ανήκουν στα μειονοτικά βακούφια, αλλά κατά την εγγραφή τους στο κτηματολόγιο, στο παρελθόν, δεν κατέστη δυνατόν να βρεθεί ο κάτοχος του τίτλου.Οι υποθέσεις των μειονοτικών βακουφικών ακινήτων με αδιευκρίνιστο κάτοχο τίτλου κυριότητας, των νεκροταφείων και των ακινήτων που το τουρκικό δημόσιο έχει μεταπωλήσει σε τρίτους, ήταν τρία προβλήματα που δεν είχαν λυθεί με το νόμο περί βακουφίων που είχε ψηφιστεί στις 20 Φεβρουαρίου 2008. Από το 2002 έως το 2008 ο εν λόγω νόμος άλλαξε τρεις φορές λύνοντας κάθε φορά κάποια από τα προβλήματα των μειονοτικών βακουφίων, αλλά παρέμεναν κάθε φορά σημαντικά προβλήματα.
Αυτό που δεν ρυθμίζεται με τη νέα τροποποίηση και παραμένει πρόβλημα, είναι η υπόθεση των λεγόμενων "κατειλημμένων βακουφίων", δηλαδή των ιδρυμάτων που έχουν περιέλθει στο τουρκικό δημόσιο με την περιουσία, αλλά και τη διοίκησή τους. Μεταξύ των μειονοτικών κατειλημμένων βακουφίων, υπάρχουν 24 που ανήκαν στην ελληνική μειονότητα.
Η κίνηση αυτή της τουρκικής κυβέρνησης έγινε την παραμονή του δείπνου που παραθέτουν το βράδυ της Κυριακής οι μη μουσουλμανικές μειονότητες προς τον πρωθυπουργό. Πρόκειται για το λεγόμενο "ιφτάρ", το δείπνο των μουσουλμάνων, κατά την περίοδο του Ραμαζανίου. Σήμερα είναι η προτελευταία μέρα της νηστείας, ενώ στις 30 Αυγούστου ξενικά η θρησκευτική γιορτή του Ραμαζανίου.
Κατά το δείπνο αναμενόταν έτσι κι αλλιώς να συζητηθούν θέματα που σχετίζονται με τα προβλήματα των μη μουσουλμανικών μειονοτήτων στην Τουρκία.
