Ορατός είναι ο κίνδυνος να χαθούν περίπου 60.000 μονάδες αίματος εντός του 2011. Αιτία είναι οι σοβαρές ελλείψεις σε προσωπικό και αναλώσιμα υλικά που παρατηρούνται στις περισσότερες υπηρεσίες αιμοδοσίας όλης της χώρας.
Της Νικολέττας Μπούκα
Αποτέλεσμα είναι να δηλώνουν αδυναμία να οργανώσουν ικανοποιητικό αριθμό αιμοδοσιών καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου, αλλά και να μην μπορούν να συμμετάσχουν σε έκτακτες αιμοδοσίες για την κάλυψη των αναγκών σε αίμα.
Τις καταγγελίες αυτές κάνει στη «Μ» ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Συλλόγων Εθελοντών Αιμοδοτών (ΠΟΣΕΑ) Χρήστος Πρωτόπαππας και προσθέτει ότι αντίστοιχος αριθμός μονάδων αίματος είχε χαθεί και πέρυσι.
«Δυστυχώς, στο θέμα της αιμοδοσίας συνεχίζουμε να αντιμετωπίζουμε προβλήματα. Το φετινό καλοκαίρι καταγράφηκαν ελλείψεις σε αίμα κυρίως σε νοσοκομεία της Αθήνας και σε συγκεκριμένες ομάδες αίματος. Πολλές υπηρεσίες αιμοδοσίας σε όλη τη χώρα αντιμετωπίζουν οικονομικά προβλήματα με τις προμήθειες αναλώσιμων υλικών, ενώ η έλλειψη προσωπικού οδήγησε σε πολλές αναβολές προγραμματισμένων αιμοδοσιών. Ως προς το προσωπικό, είναι ελάχιστο, οπότε δεν μπορεί να καλύψει απογεύματα και Σαββατοκύριακα», εξηγεί ο κ. Πρωτόπαππας.
Πρόβλημα και ο ιός του Δ. Νείλου
Παράλληλα αναφέρει ότι στο ήδη υπάρχον πρόβλημα προστέθηκαν και τα κρούσματα του ιού του Δυτικού Νείλου, με αποτέλεσμα να τεθούν σε καραντίνα ακόμη και αιμοδότες που προέρχονται ή επισκέφτηκαν περιοχές όπου εντοπίστηκε ο ιός.
Σύμφωνα με τον κ. Πρωτόπαππα, το Εθνικό Κέντρο Αιμοδοσίας, σε συνεργασία με τις υπηρεσίες αιμοδοσίας όλης της χώρας, έχουν κάνει έναν προγραμματισμό, καθώς είναι ανάγκη να βρεθεί επαρκής αριθμός μονάδων αίματος για το φθινόπωρο, οπότε οι ανάγκες θα αυξηθούν. Όπως εξάλλου σημείωσε, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι το φθινόπωρο θα γίνουν και τα χειρουργεία που αναβλήθηκαν εξαιτίας της καραντίνας για τον ιό του Δυτικού Νείλου.
Στη Θεσσαλονίκη
Μικρές ελλείψεις σε αίμα καταγράφηκαν φέτος το καλοκαίρι και στη Θεσσαλονίκη. Όπως εξηγεί στη «Μ» η διευθύντρια του Κέντρου Αίματος του νοσοκομείου ΑΧΕΠΑ Ελένη Χασαποπούλου-Ματάμη, οι κύριες αιτίες των ελλείψεων αυτών ήταν η αναχώρηση των αιμοδοτών για διακοπές, αλλά και η μεγάλη δυσκολία στην πραγματοποίηση εξορμήσεων, τόσο διότι κάποιοι σύλλογοι, προβλέποντας μικρή προσέλευση αιμοδοτών, ζήτησαν ακύρωση ή αναβολή προγραμματισμένων εξορμήσεων, όσο και διότι η υπηρεσία αιμοδοσίας του ΑΧΕΠΑ δεν μπόρεσε να ανταποκριθεί σε αιτήματα για εξορμήσεις, λόγω ανεπάρκειας προσωπικού.
«Θεωρούμε κατόρθωμα, που οφείλεται στην αυτοθυσία του προσωπικού, ότι ήταν μικρός ο αριθμός των εξορμήσεων στις οποίες δεν μπορέσαμε να ανταποκριθούμε. Μέλη του προσωπικού δεν πήραν οφειλόμενα ρεπό ούτε άδεια μεγαλύτερη των δύο εβδομάδων. Τεχνολόγος μας προσφέρθηκε και πήγε σε εξόρμηση μετά το πέρας του πρωινού του ωραρίου, για να καταστεί δυνατή μία απογευματινή έκτακτη εξόρμηση», δηλώνει η κ. Χασαποπούλου-Ματάμη.
Σύμφωνα με την ίδια, φέτος τον Ιούλιο το Κέντρο Αίματος του ΑΧΕΠΑ συνέλεξε 1.715 μονάδες αίματος, ενώ τον Ιούλιο 2010 είχαν συλλεχθεί 1.836, άρα υπήρξε μικρή πτώση. Επίσης, από την 1η Αυγούστου έως και χθες συλλέχθηκαν 1.291 μονάδες αίματος, ενώ στο ίδιο διάστημα πέρυσι είχαν συλλεχθεί 1.207 μονάδες, άρα παρατηρήθηκε μικρή αύξηση.
Οι αριθμοί σε σύνολο μονάδων αίματος από τις 14 υπηρεσίες αιμοδοσίας που εξυπηρετεί το Κέντρο Μοριακού Ελέγχου του ΑΧΕΠΑ, δηλαδή όλες οι μονάδες αίματος των νομών Θεσσαλονίκης, Χαλκιδικής, Ημαθίας, Πέλλας, Κιλκίς, Φλώρινας, Κοζάνης και Καστοριάς, είναι: 7.157 μονάδες αίματος τον Ιούλιο 2011 έναντι 7.178 τον Ιούλιο 2010 και 5.185 μονάδες αίματος τον Αύγουστο 2011 έναντι 5.102 μονάδες τον Αύγουστο του 2010.
Αναφερόμενη στον ιό του Δυτικού Νείλου, η κ. Χασαποπούλου-Ματάμη τονίζει ότι στο Κέντρο Μοριακού Ελέγχου του ΑΧΕΠΑ ο έλεγχος ρουτίνας για τον ιό του Δυτικού Νείλου άρχισε από τη 1, τις 5 και τις 23 Αυγούστου για τους νομούς Θεσσαλονίκης, Ημαθίας και Πέλλας, αντίστοιχα. Επίσης, από τη στιγμή γνωστοποίησης του κάθε κρούσματος άρχιζε έλεγχος ρουτίνας για όλα τα δείγματα αιοδοτών των υπηρεσιών αιμοδοσίας του πληγέντος νομού και αναδρομικός έλεγχος των μονάδων σε καραντίνα, ενώ τα αποτελέσματα δίδονταν αυθημερόν.
Χωρίς προβλήματα κύλησε το φετινό καλοκαίρι στο Κέντρο Αιμοδοσίας του Ιπποκράτειου νοσοκομείου. Όπως αναφέρει στη «Μ» η διευθύντρια Γωγώ Παπαϊωάννου, τον Ιούλιο συλλέχθηκαν 2.340 μονάδες αίματος έναντι 2.174 τον Ιούλιο του 2010, ενώ τον Αύγουστο 1.356 μονάδες αίματος έναντι 2.153 τον Αύγουστο του 2010.
«Το φετινό καλοκαίρι είχαμε αρκετούς εθελοντές αιμοδότες, κυρίως τον Ιούλιο, οι οποίοι, ίσως κι εξαιτίας της οικονομικής κρίσης, δεν πήγαν διακοπές κι έτσι βρήκαν χρόνο να αιμοδοτήσουν. Επιπλέον, φέτος δεν χρειάστηκε να χρησιμοποιήσουμε πολλές μονάδες αίματος, όπως παλαιότερα. Όσον αφορά στον ιό του Δυτικού Νείλου, μόλις ενημερωθήκαμε για τα κρούσματα, προχωρήσαμε άμεσα σε μοριακό έλεγχο και δεν εντοπίσαμε κανένα θετικό αίμα για όλη τη Θεσσαλονίκη», τονίζει η κ. Παπαϊωάννου.
Οι προτάσεις
Η διευθύντρια του Κέντρου Αίματος του νοσοκομείου ΑΧΕΠΑ Ελένη Χασαποπούλου-Ματάμη εκτιμά ότι η ενίσχυση της δωρεάς αίματος στη χώρα μας μπορεί να γίνει, μεταξύ άλλων, με καλύτερη εκστρατεία ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης από ειδικά εκπαιδευμένο προσωπικό, επισκέψεις σε χώρους, όπως νηπιαγωγεία και ΚΑΠΗ, αύξηση του προσωπικού (κυρίως του νοσηλευτικού) στις υπηρεσίες αιμοδοσίας για να ελαττωθεί ο μεγάλος χρόνος αναμονής, μόνιμο προσωπικό και εθελοντές στους χώρους υποδοχής και αναψυχής των αιμοδοτών, προγραμματισμένα δρομολόγια υπηρεσιακού αυτοκινήτου της αιμοδοσίας για μεταφορά μικρών ομάδων ατόμων που θέλουν να προσφέρουν αίμα από και προς τον τόπο εργασίας τους και υπενθύμιση με μηνύματα στο κινητό τηλέφωνο ή επιστολή ή με ηλεκτρονικό ταχυδρομείο ότι παρήλθε το δίμηνο από την προηγούμενη αιμοδοσία και «αν θέλετε μπορείτε να ξαναδώσετε αίμα».
200 έκτακτες αιμοδοσίες
Για τον λόγο αυτό θα διοργανωθούν πάνω από 200 έκτακτες αιμοδοσίες πανελλαδικά, σε συνεργασία με συλλόγους εθελοντών, αρχής γενομένης από τις 27 Αυγούστου έως και το τέλος Οκτωβρίου. Ωστόσο, για φέτος δήλωσαν μέχρι στιγμής συμμετοχή μόλις 34 από τις 100 υπηρεσίες αιμοδοσίας της χώρας, γεγονός ενδεικτικό των δυσκολιών και των ελλείψεων που υπάρχουν. Επιπλέον, φέτος τον Αύγουστο δεν ήρθαν στη χώρα μας οι περίπου 30.000 μονάδες αίματος που εισάγουμε από τον Ελβετικό Ερυθρό Σταυρό.
«Δεν υπάρχει ένας εθνικός σχεδιασμός για την αιμοδοσία που να καθορίζει σε ποιες περιόδους έχουμε μεγαλύτερη ανάγκη για αίμα, ή να κάνει επιλογή αιμοδοτών ανάλογα με την ομάδα αίματός τους», επισημαίνει ο κ. Πρωτόπαππας.
