Η κυβέρνηση ετοιμάζεται για δημοψήφισμα.
.Της Αγγελικής Σπανού
Το 65% δηλώνει ότι θα προσέλθει να ψηφίσει στο δημοψήφισμα, σύμφωνα με δημοσκόπηση που τέθηκε πρόσφατα υπόψη του Μεγάρου Μαξίμου. Αυτός είναι ένας από τους βασικούς λόγους για τους οποίους η κυβέρνηση επιμένει στη διεξαγωγή δημοψηφίσματος το φθινόπωρο, παρά την ψυχρή έως αρνητική υποδοχή της ιδέας από τα κόμματα της αντιπολίτευσης.
Κυβερνητικές πηγές υποστηρίζουν ότι με τον τρόπο αυτό ο κ. Γ. Παπανδρέου θα αποδείξει ότι εννοεί όσα λέει εδώ και χρόνια περί “συμμετοχικής δημοκρατίας”, θα δημιουργήσει μία δυνατότητα εκτόνωσης της λαϊκής αγανάκτησης για τη λειτουργία του πολιτικού συστήματος και θα μετρήσει τις δυνάμεις του ενόψει των εκλογών που θα ακολουθήσουν, χωρίς να είναι σαφής αυτήν τη στιγμή ο χρονικός προσδιορισμός τους. Οι ίδιες πηγές εξηγούν ότι για το κυβερνών κόμμα το δημοψήφισμα είναι μια μεγάλη ευκαιρία, προκειμένου να δημιουργήσει δεξαμενή δυνητικών ψηφοφόρων, σε μια συγκυρία στην οποία έχει χάσει σημαντικά ερείσματα στην κοινωνική του βάση. Θεωρούν, δηλαδή, ότι οι υποστηρικτές τού “ναι” θα αποτελέσουν ένα νέο ακροατήριο, στο οποίο ο πρωθυπουργός θα μπορέσει να απευθυνθεί με νέους όρους, ειδικά εφόσον λάβει σοβαρά υπόψη την ετυμηγορία τους.
Σύμφωνα με πληροφορίες, το δημοψήφισμα θα περιλαμβάνει τέσσερα έως πέντε ερωτήματα, τα οποία θα αποφασιστούν έπειτα από δημόσια διαβούλευση και διακομματικό διάλογο στο κοινοβούλιο, ενώ εξετάζεται η ιδέα συγκρότησης μίας επιτροπής προσωπικοτήτων που θα αναλάβει την υλοποίηση του εγχειρήματος.
Κίνδυνος μποϊκοτάζ
Υπάρχουν και αντίθετες προσεγγίσεις στο εσωτερικό της κυβέρνησης, καθώς κάποιοι υποστηρίζουν ότι ενδεχόμενο μποϊκοτάζ του δημοψηφίσματος από τα κόμματα θα κρατήσει τον κόσμο μακριά από τις κάλπες, ενώ πιστεύουν ότι εφόσον το αποτέλεσμα θα έχει απλώς συμβουλευτικό και όχι δεσμευτικό χαρακτήρα, δεν θα εκπληρωθούν οι προσδοκίες όσων θα συμμετάσχουν και συνεπώς η πρωτοβουλία μπορεί να γίνει μπούμεραγκ για την κυβέρνηση. Παρ’ όλα αυτά, στο περιβάλλον του πρωθυπουργού κυριαρχεί η άποψη ότι το δημοψήφισμα είναι μια κάποια λύση για να ησυχάσουν οι “πλατείες”, ενώ διατυπώνονται και βαθύτερες σκέψεις για την πιθανότητα χάραξης νέων διαχωριστικών γραμμών στη βάση της προόδου και της συντήρησης, όπως ορίζονται στην εποχή της κρίσης και δεδομένου ότι οι παραδοσιακές κατηγοριοποιήσεις έχουν στοιχεία αναχρονισμού. Ήδη γίνονται συζητήσεις διαδικαστικού χαρακτήρα, όπως για παράδειγμα πώς θα γίνονται οι τηλεοπτικές συζητήσεις ή τα αντίστοιχα της προεκλογικής περιόδου ντιμπέιτ, χωρίς να έχουν βρεθεί για την ώρα απαντήσεις.
Το βέβαιο είναι ότι η ΝΔ δεν βλέπει θετικά μια τέτοια εξέλιξη, την οποία αντιμετωπίζει ως “τρικ” με στόχο τον αποπροσανατολισμό, χωρίς να έχει διευκρινιστεί η στάση της στο τέλος της ημέρας, όταν θα έρθει η ώρα δηλαδή να τοποθετηθεί επισήμως. Τα διλήμματα είναι σκληρά και για τα κόμματα της Αριστεράς, η οποία φύσει και θέσει είναι υπέρ των συμμετοχικών διαδικασιών που επιτρέπουν στον λαό να εκφραστεί και συνεπώς θα πρέπει να είναι πειστική η επιχειρηματολογία που θα στηρίξει την πιθανή άρνηση.
Αλλαγή ατζέντας
Όταν ριφθεί ο κύβος για το πότε και πώς θα γίνει το δημοψήφισμα, είναι αυτονόητο ότι θα ξεκινήσει ένας έντονος πολιτικός και κοινωνικός διάλογος για τα ζητήματα που θα τεθούν. Όσο πολωτική και αν γίνει η συζήτηση, σίγουρα θα είναι πολύ πιο ευχάριστη για την κυβέρνηση από εκείνη που θα μονοπωλούσε το συλλογικό ενδιαφέρον, εάν δεν υπήρχε θέμα λαϊκής κάλπης, και θα αφορούσε αποκλειστικά τα θέματα της πραγματικής οικονομίας (ανεργία, φοροκαταιγίδα κτλ.).
Οι πρώτες μετρήσεις που έγιναν για λογαριασμό του ΠΑΣΟΚ μετά τις ευρωπαϊκές αποφάσεις για τη στήριξη της ελληνικής οικονομίας δείχνουν σχετική ανάκαμψη του κυβερνώντος κόμματος και βελτίωση της ηγετικής εικόνας του πρωθυπουργού, η οποία αποδίδεται κυρίως στη συσπείρωση των ψηφοφόρων που -σε μεγάλο βαθμό τους τελευταίους μήνες- δηλώνουν διάθεση για αποχή. Ακόμη και αναλυτές των μυστικών δημοσκοπήσεων, όταν εξηγούν στο Μέγαρο Μαξίμου και την Ιπποκράτους τα ποιοτικά και τα ποσοτικά στοιχεία, αναγνωρίζουν -σύμφωνα με πληροφορίες- ότι ο θετικός απόηχος της τελευταίας συνόδου κορυφής της Ε.Ε. θα έχει περιορισμένη διάρκεια. Στην πραγματικότητα, η αντοχή του θα κριθεί το φθινόπωρο, όταν η μέση ελληνική οικογένεια θα βρεθεί αντιμέτωπη με τα ειδοποιητήρια για τους έκτακτους φόρους και τους λογαριασμούς της χρονιάς.
•Στον κεντρικό κυβερνητικό σχεδιασμό δεν υπάρχουν σκέψεις για πρόωρες εκλογές, παρόλο που κορυφαία κυβερνητικά στελέχη πιστεύουν ότι τώρα είναι η ώρα να μιλήσει ο λαός, γιατί αργότερα θα είναι πολύ αργά για το ΠΑΣΟΚ. Ενδεχομένως, το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος θα είναι μία παράμετρος που θα ληφθεί σοβαρά υπόψη από το Μέγαρο Μαξίμου, προκειμένου να αποφασίσει πόση διάρκεια τελικά θα έχει η παρούσα κυβέρνηση.
Πιθανά ερωτήματα δημοψηφίσματος
•Τον χωρισμό εκκλησίας - κράτους.
•Την κατάργηση του πανεπιστημιακού ασύλου.
•Τον αριθμό των βουλευτών (μείωση από 300 σε 200).
•Την κατάργηση συγκεκριμένων βουλευτικών προνομίων (φοροαπαλλαγές, βουλευτική ασυλία, ασφαλιστικά προνόμια).
•Την αλλαγή του εκλογικού νόμου προς την κατεύθυνση της διεύρυνσης της εκλογής με λίστα.
•Την ενίσχυση των αρμοδιοτήτων του προέδρου της Δημοκρατίας.
•Την αλλαγή του πλαισίου για την προκήρυξη πρόωρων εκλογών, ώστε να εξαντλείται η τετραετής κυβερνητική θητεία.
•Τη λύση του προβλήματος της ονομασίας της ΠΓΔΜ με σύνθετη ονομασία.
•Την κατάρτιση ισοσκελισμένων προϋπολογισμών.
