Το λούνα παρκ στην Εκθεση τη δεκαετία του '60
Λίγα μόλις μέτρα από τον Λευκό Πύργο και τη ΧΑΝΘ, στο εμβληματικό τρίγωνο της Θεσσαλονίκης, εκεί όπου σε λίγο θα ξεκινήσει τη λειτουργία της η… ΔΕΘ, πολλοί Θεσσαλονικείς και κάτοικοι των γύρω περιοχών αναπολούν ή και αναζητούν μια άλλη Ελλάδα, μια άλλη πόλη, μια άλλη εποχή…
Τότε που τα φώτα έλαμπαν πιο έντονα γιατί πολλοί από μας ήμασταν παιδιά.
Τότε που οι ατραξιόν της… επιδείξεως ήταν ο μύλος του λούνα παρκ, ο γύρος του θανάτου, τα πλαστικά μπαλάκια που έβαζες σ' ένα πελώριο μηχάνημα κι έβγαζες ολόλευκα αστραφτερά ποτηράκια, τα ίδια που σήμερα ψάχνεις να ανακυκλώσεις στους κάδους για πλαστικό, τότε που η οικογενειακή βόλτα ολοκληρωνόταν με σάντουιτς με λουκάνικο και μαύρη μπίρα!
Φωτογραφία από την τελετή εγκαινίων της 17ης ΔΕΘ («Μακεδονία», Σεπτέμβριος 1952) |
«Με ιδιαίτερη λαμπρότητα τελούνται αύριον τα εγκαίνια της 28ης Εκθέσεως Θεσσαλονίκης. Φωταγωγούνται τη νύκτα τα κάστρα της Ανω Πόλεως. Δέκα μέλη της Κυβερνήσεως με επικεφαλής τον Πρόεδρον αυτής κ. Πιπινέλην, θα παραστούν εις τα εγκαίνια της εφετεινής 28ης επιδείξεως της Διεθνούς Εκθέσεως, τα οποία τελούνται αύριον 1η Σεπτεμβρίου 7ην μ.μ. εις ατμόσφαιραν εορτασμού με πυκνότατην λαϊκήν συμμετοχήν (…). Εις το πρωτότυπον περίπτερο της Μ. Βρετανίας, εις την Διεθνήν Εκθεσην μεταξύ άλλων θα επιδειχθεί και μια ηλεκτροκίνητη συσκευή πολτοποιήσεως και διοχέτευσις των απορριμμάτων, η οποία προσαρμόζεται κάτωθεν του νεροχύτου και αλέθει», έγραφε η εφημερίδα «Μακεδονία» στις 29.8.1963.
Ρόδα είναι και… γυρίζει!
Το λούνα παρκ της Εκθεσης φωτογραφημένο από ψηλά τη δεκαετία του '60 από το βιβλίο του Κυριάκου Ποζρικίδη «Μαγικές Εικόνες της ΔΕΘ» |
Σ' αυτό το εορταστικό κλίμα περιστρέφεται και η περίφημη ρόδα του λούνα παρκ:
«…Και μετά τον "άρτον" τα θεάματα. Το περίφημο ακροβατικό με τον σχοινοβάτη στα ύψη να κόβει την ανάσα. Υστερα στο Λούνα Παρκ ή στις μικρές πλατείες που έπαιζαν μπάντες. Και στα εγκαίνια και στη λήξη της Εκθεσης, πυροτεχνήματα.Πώς να ξεχάσω το Λούνα Παρκ; Στη θέση του σημερινού "Βελλίδειου", ξεχώριζε από μακριά η "Ρόδα" και συγχρόνως οι θέσεις που είχαν σχήμα ιπτάμενου δίσκου γύριζαν οριζόντια, ώστε να μπορείς να δεις την πόλη από τα τέσσερα σημεία του ορίζοντα.Στο Λούνα Παρκ της ΔΕΘ έπιασα την πρώτη μου δουλειά», γράφει η Χριστίνα Σαμαρά, στο πλαίσιο του αφιερώματος «90 χρόνια ΔΕΘ. Ιστορίες και αναμνήσεις. Ψάχνουμε παλιά άλμπουμ με φωτογραφίες», που είχε δημιουργήσει η Helexpo ΔΕΘ.
Κατάπληκτοι χιλιάδες θεατών παρηκολούθησαν εις την Εκθεσιν τας ακροβατικάς επιδείξεις («Μακεδονία», Σεπτέμβριος 1952) |
Στη… μαγική ρόδα απ' όπου έβλεπες πανοραμικά ολόκληρη την πόλη, βουτηγμένη στην υγρασία μιας ατμόσφαιρας πραγματικά γιορτινής, στη ρόδα που ξεκίνησε κάπου από την Αθήνα, ανηφόρισε στην Εκθεση, για να συνεχίσει να… κυλά στη Σαλαμίνα, στον χώρο όπου αργότερα ανεγέρθηκε το Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης, για να μετεξελιχθεί σε Magic Park, έναν χώρο διασκέδασης ανατολικά, έξω από την πόλη, γράφεται ακόμη και τώρα η ιστορία πολλών ανθρώπων με κοινά σημεία αναφοράς.
Πώς ο Βελλίδης φέρνει το λούνα παρκ στην Εκθεση
«Πρέπει να ήταν το 1950-51, όταν ο Ιωάννης Βελλίδης σε ένα από τα ταξίδια του στην Αθήνα, είδε τη ρόδα κι εντυπωσιάστηκε. Πλησίασε τον πατέρα μου τον Φώτη Δεστούνη που χρόνια ασχολούνταν με τα "τεχνικά παιχνίδια" και τα θεάματα, και τον έπεισε να μεταφέρει το λούνα παρκ του στη Θεσσαλονίκη για να στήσει το πρώτο λούνα παρκ της πόλης μέσα στη Διεθνή Εκθεση», διηγείται η Ελπίδα Δεστούνη που σήμερα είναι συνιδιοκτήτρια του Magic Park.
Εκείνο το επεισοδιακό ταξίδι που ξεκίνησε στις αρχές του '50 από την Αθήνα στη Θεσσαλονίκη, είχε πολλούς σταθμούς και πλούσια ιστορία.
Μια διαδρομή που είναι συνυφασμένη με αυτήν της πόλης.
«Δεν ξέρω ποιον ακριβώς τρόπο βρήκε ο Βελλίδης να πείσει τον πατέρα μου για τη μεταφορά των παιχνιδιών στη Θεσσαλονίκη. Η επιχείρηση της μεταφοράς και μετεγκατάστασης των παιχνιδιών διήρκεσε τέσσερις ολόκληρους μήνες! Το αεροπλανάκι, το τρελό φάντασμα, το ξύλινο roller coaster, μια πίστα για αυτοκίνητα τύπου Kart, η ρόδα, τα συγκρουόμενα αυτοκινητάκια και η αλυσίδα μεταφέρθηκαν με τα βαγόνια του ΟΣΕ με την εμπορική αμαξοστοιχία στη Θεσσαλονίκη. Αυτό ήταν τότε κάτι πολύ δύσκολο και χρονοβόρο, συνέβαινε όχι μόνο για μία φορά, αλλά για 16 χρόνια από το 1952 έως το 1968, όταν στον χώρο που καταλάμβαναν τα παιχνίδια του λούνα παρκ ανεγέρθηκε το Βελλίδειο Συνεδριακό Κέντρο», διηγείται η Ελπίδα Δεστούνη.
Φώτης Δεστούνης: ο άνθρωπος των… παιχνιδιών!
«Πιστεύω ότι το λούνα παρκ θα βοηθήσει να καθιερωθεί η Εκθεση στη Θεσσαλονίκη», είχε πει ο Ιωάννης Βελλίδης στον Φώτη Δεστούνη και τα επόμενα χρόνια οι επισκέπτες της Εκθεσης σήκωναν στα χέρια τους τα ταμεία για να βγάλουν εισιτήρια για τα παιχνίδια.
Η επιτυχία του λούνα παρκ ήταν μεγάλη. Οχι μόνο το αγάπησε ο κόσμος, αλλά το θεώρησε αναπόσπαστο μέρος της Εκθεσης.
Ο άνθρωπος άλλωστε που έκανε πράξη την ιδέα του πολυπράγμονα εκδότη της εφημερίδας «Μακεδονία» Ιωάννη Βελλίδη, δεν ήταν τυχαίος στον χώρο.
Εχοντας τραυματιστεί σοβαρά στον Μικρασιατικό πόλεμο ο ίδιος, εξασφάλισε μαζί με άλλους την αποκλειστική διαχείριση των τεχνικών παιχνιδιών (σκοποβολή, κρίκοι κ.ά.) στις εμποροπανηγύρεις από αναπήρους πολέμου και στη συνέχεια συνέβαλε στη δημιουργία σωματείου περιπτερούχων σε όλη την Ελλάδα.
Ζην επικινδύνως στη Διεθνή Εκθεση Θεσσαλονίκης
Νούμερο ακροβατικό από κασκαντέρ στη ΔΕΘ (Ιστορίες της Εκθεσης) |
Οπως γράφει ο διευθύνων σύμβουλος της Helexpo ΔΕΘ Κυριάκος Ποζρικίδης στο βιβλίο του «Ιστορίες της Εκθεσης»:
«Από το 1926 που ξεκίνησε η Εκθεση ο Νικόλαος Γερμανός είχε φροντίσει να την εμπλουτίσει με ψυχαγωγικές περιοχές που ήξερε ότι προσέλκυαν και κρατούσαν τους επισκέπτες στην Εκθεση. Εκοβε την ανάσα των επισκεπτών το 1930 ο ακροβάτης που ποδηλατούσε έχοντας μια κοπέλα στην πλάτη του πάνω σε ένα σύρμα μήκους 50 μέτρων, τεντωμένο 20 μέτρα πάνω από το έδαφος.
Το 1931 παρουσιάζεται για πρώτη φορά "ο γύρος του θανάτου" από τον Μπίλι Γουόρντ και τη σύζυγό του Μάρτζορι.
Για την ψυχαγωγία των επισκεπτών το 1935 διοργανώθηκαν θεάματα, με αποκορύφωμα τον "θίασο των Νάνων" από τη Βουδαπέστη και την ακροβατική ατραξιόν "η μοτοσικλέτα του θανάτου".
Μεγάλη ατραξιόν της ΔΕΘ το 1937 ήταν ο "ιπτάμενος ίππος" με την όμορφη αμαζόνα καθώς και η περιστρεφόμενη μοτοσικλέτα "λούπινγκ δε λουπ" με οδηγό τον Σερ Ρίγκιγκ από τη Νέα Υόρκη.
Ο "άνθρωπος κανόνι" (1938), η ακροβατική ατραξιόν "Ιπτάμενος Ολλανδός" (1954), οι ακροβατικές επιδείξεις με αιωρούμενα ποδήλατα "Λευκοί Δαίμονες" (1960) μπορεί να σίγησαν για μερικά χρόνια, όμως παρέμειναν ζωντανά στις καρδιές των Θεσσαλονικέων».
Πηγές
➪ Ιστορίες της Εκθεσης, Κυριάκος Α. Ποζρικίδης Helexpo ΔΕΘ
➪ Μαγικές Εικόνες της ΔΕΘ, Κυριάκος Ποζρικίδης Helexpo ΔΕΘ
➪ 90 χρόνια ΔΕΘ. Ιστορίες και Αναμνήσεις. Ψάχνουμε παλιά άλμπουμ με φωτογραφίες
Συντάκτης: Στελίνα Μαργαριτίδου
Πηγή: efsyn.gr
