Στην τύχη του έχει εγκαταλειφθεί το Ψυχιατρικό Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης (ΨΝΘ). Όπως καταγγέλλουν οι εργαζόμενοι, αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα που καθιστούν επισφαλή τη λειτουργία του, ενώ η πολιτεία όχι μόνο αδιαφορεί, αλλά και απαξιώνει συνεχώς το νοσοκομείο με απώτερο σκοπό το κλείσιμό του το 2015.
Της Νικολέττας Μπούκα
Πρόσφατη έκθεση του Επιστημονικού Συμβουλίου του ΨΝΘ για την ασφαλή λειτουργία του νοσοκομείου κατέδειξε την αδυναμία λειτουργίας του, με αποτέλεσμα να οδηγείται στο λουκέτο πολύ πιο γρήγορα απ’ ό,τι προέβλεπε η “ψυχιατρική μεταρρύθμιση”, με τελικό προορισμό των ασθενών τα παγκάκια, τους δρόμους και τις φυλακές.
“Καταγράφεται δραματική αύξηση των εκτός νομού Θεσσαλονίκης παραπομπών ασθενών για αναγκαστική νοσηλεία, αφού στις ήδη ανεπαρκείς περιφερειακές δομές προστίθενται κι άλλες. Οι ψυχιατρικές κλινικές των νοσοκομείων Γιαννιτσών και Πολυγύρου δεν νοσηλεύουν ασθενείς λόγω έλλειψης ψυχιάτρων και για τον ίδιο λόγο αναμένεται να αναστείλουν την λειτουργία τους για νοσηλεία ασθενών και οι ψυχιατρικές κλινικές των νοσοκομείων Κιλκίς και Σερρών. Ως εκ τούτου, το ΨΝΘ καλείται να ανταποκριθεί σε καθημερινά μεγαλύτερο “φορτίο” ακούσιων νοσηλειών με 17 γιατρούς λιγότερους σήμερα σε σχέση με το 2012, 27 γιατρούς λιγότερους μέχρι το τέλος του έτους και 33 σε ορίζοντα διετίας. Κι όλα αυτά χωρίς καν να υπάρχει πρόνοια αναπλήρωσης. Αν μάλιστα οι τραγικές αυτές ελλείψεις σε ιατρικό προσωπικό συνδυασθούν με τις αντίστοιχες σε νοσηλευτικό και λοιπό προσωπικό, προκύπτει αβίαστα το συμπέρασμα ότι δυστυχώς το Ψυχιατρικό Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης καταρρέει”, επισημαίνει στην έκθεσή του ο πρόεδρος του επιστημονικού συμβουλίου, συντονιστής διευθυντής ΕΣΥ Δημήτρης Σεβρής.
Οι εργαζόμενοι του ΨΝΘ δίνουν τον δικό τους αγώνα για να κρατήσουν το νοσοκομείο ανοικτό, για δωρεάν δημόσιες υπηρεσίες σε όλους, για τη μετεξέλιξη του νοσοκομείου και την ουσιαστική ψυχιατρική μεταρρύθμιση. Ταυτόχρονα, ζητούν τη στήριξη όλων των πολιτών της Θεσσαλονίκης και των φορέων της ευρύτερης περιοχής, για να σταματήσει η καταστροφική πολιτική της κυβέρνησης στο ΨΝΘ και τη δημόσια υγεία.
“Το ΨΝΘ καλύπτει μια τεράστια γεωγραφική περιοχή, αφού το 40% των ακούσιων νοσηλειών προέρχεται από περιοχές εκτός του νομού Θεσσαλονίκης, από τη Μακεδονία, τη Θράκη και τη Θεσσαλία. Παρ’ όλα αυτά, η κυβέρνηση εμμένει στο κλείσιμο του νοσοκομείου το 2015, ως συμβατική υποχρέωση της χώρας στο πλαίσιο της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης. Κι όλα αυτά χωρίς κανέναν προγραμματισμό, όπως συνηθίζει η συγκυβέρνηση Σαμαρά - Βενιζέλου. Η εφιαλτική προοπτική κλεισίματος των τριών ψυχιατρικών νοσοκομείων που έχουν απομείνει στη χώρα οδηγεί χιλιάδες ψυχιατρικούς ασθενείς στην απόγνωση”, τονίζουν η Νοσοκομειακή Επιτροπή Γιατρών και το Σωματείο Εργαζομένων στο ΨΝΘ, οι οποίοι πραγματοποίησαν χθες σύσκεψη-ενημέρωση με θέμα “Μη ασφαλής λειτουργία του ΨΝΘ”.
ΣΤΑ ΟΡΙΑ ΤΗΣ ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΟΤΗΤΑΣ
Απογοητευτική είναι η κατάσταση που επικρατεί στα τμήματα και τις εξωτερικές δομές του Ψυχιατρικού Νοσοκομείου Θεσσαλονίκης, όπως προκύπτει από την πρόσφατη έκθεση του Επιστημονικού Συμβουλίου του ΨΝΘ. Ειδικότερα, επικίνδυνη χαρακτηρίζεται η λειτουργία του τμήματος Ακαταλόγιστων, του πλέον πολυάνθρωπου τμήματος, που αριθμεί 60 νοσηλευόμενους ποινικούς ασθενείς, εκ των οποίων οι 45 ανθρωποκτόνοι. Με την επικείμενη συνταξιοδότηση του συντονιστή διευθυντή, η μέχρι τώρα μη ασφαλής λειτουργία γίνεται επικίνδυνη, αφού οι 60 ποινικοί ασθενείς δεν θα καλύπτονται θεραπευτικά για το διάστημα που η μοναδική ψυχίατρος του τμήματος θα κάνει χρήση αδείας (κανονικής, γονικής, εκπαιδευτικής, αναρρωτικής) ή ρεπό έπειτα από εφημερία.
Μείζον πρόβλημα προκύπτει και για τα τμήματα Οξέων, που αποτελούν τη ραχοκοκαλιά του ΨΝΘ. Οι προδιαγραφές λειτουργίας κλινικών εντατικής-βραχείας θεραπείας προέβλεπαν 4 ειδικούς ψυχιάτρους ανά τμήμα. Αυτή η ασφαλής λειτουργία γινόταν κατά περίσταση οριακά ασφαλής όταν έμειναν τρεις ειδικοί και ένας ή δύο ειδικευόμενοι. Δυστυχώς, ήδη κάποια τμήματα βρίσκονται σε κατάσταση μη ασφαλούς λειτουργίας, ενώ αυτό σύντομα θα χαρακτηρίζει και τα υπόλοιπα, με σοβαρή πιθανότητα την επικινδυνότητα λειτουργίας (π.χ. στην περίπτωση που ένας εκ των δύο εναπομεινάντων ειδικών σε ένα τμήμα αρρωστήσει, ενώ ο άλλος βρίσκεται σε κανονική άδεια).
Επιπλέον, όπως προκύπτει από επίσημα στοιχεία του Γραφείου Κίνησης που έχει στη διάθεσή του το επιστημονικό συμβούλιο, ο αριθμός των νοσηλειών (πλέον των 1.500 κατ’ έτος) και δη των αναγκαστικών (εισαγγελικών) βαίνει συνεχώς αυξανόμενος, ιδίως κατά το ποσοστό που αφορά τις εκτός νομού Θεσσαλονίκης παραπομπές αναγκαστικής νοσηλείας.
ΠΑΣΧΟΥΝ ΟΙ ΕΞΩΝΟΣΟΚΟΜΕΙΑΚΕΣ ΔΟΜΕΣ
Προβληματική είναι και η υποστήριξη των εξωνοσοκομειακών δομών (οικοτροφεία, ξενώνες, διαμερίσματα ΜΟΨΑΤ, κέντρο ημέρας) με ιατρικό προσωπικό. Αυτήν τη στιγμή εξασφαλίζεται οριακά από ιατρικό προσωπικό του Τομέα, το οποίο υποχρεώνεται παράλληλα να καλύπτει και άλλες ανάγκες εντός και εκτός ΨΝΘ. Το εν λόγω ιατρικό προσωπικό προβλέπεται μέσα στην επόμενη διετία να μειωθεί δραματικά (λόγω συνταξιοδοτήσεων, εσωτερικών μετακινήσεων κτλ.), με σοβαρό ενδεχόμενο να μηδενισθεί όσον αφορά τους ειδικούς ψυχιάτρους που θα είναι διαθέσιμοι για να επισκέπτονται τους ξενώνες και τα οικοτροφεία, και να παρακολουθούν ψυχιατρικά τους ασθενείς στα διαμερίσματα.
Με σοβαρές δυσκολίες λειτουργούν και οι υπόλοιπες ψυχιατρικές ενδονοσοκομειακές μονάδες(επανένταξη, ψυχογηριατρική-παρατεινόμενη νοσηλεία), καθώς το ιατρικό προσωπικό αναλαμβάνει πολλαπλούς ρόλους. Για παράδειγμα, ο συντονιστής διευθυντής του τμήματος παρατεινόμενης νοσηλείας είναι και υπεύθυνος του ιατρείου μνήμης και του ψυχογηριατρικού οικοτροφείου της Πολίχνης και του υπό δημιουργία ψυχογηριατρικού οικοτροφείου. Είναι ευνόητο ότι με τη συνταξιοδότηση του εν λόγω συναδέλφου θα μείνουν “ορφανές” πολλές λειτουργίες, κάτι που θα συμβεί γρηγορότερα στη μονάδα επανένταξης, αφού η συνταξιοδότηση του συντονιστή διευθυντή της επίκειται έως το τέλος του χρόνου.
ΚΛΙΝΙΚΕΣ ΜΕ ΕΝΑΝ ΓΙΑΤΡΟ
Με ελάχιστους γιατρούς έχουν μείνει και οι μη ψυχιατρικές ενδονοσοκομειακές μονάδες του ΨΝΘ. Σύμφωνα με την έκθεση του επιστημονικού συμβουλίου του ΨΝΘ, η παθολογική κλινική του νοσοκομείου ήδη βρίσκεται σε καθεστώς επικίνδυνης λειτουργίας. Η ασφαλής λειτουργία που εξασφάλιζε προ έτους η παρουσία τεσσάρων ειδικών παθολόγων έγινε οριακά ασφαλής με τη συνταξιοδότηση του διευθυντή, ενώ με τη λήξη της θητείας και του επικουρικού γιατρού απέμειναν δύο ειδικοί παθολόγοι, εκ των οποίων ο ένας, ως συντονιστής διευθυντής Α’ ζώνης, δεν μπορεί να μετέχει στο πρόγραμμα εφημεριών. Συνεπώς, η εφημέρευση ετοιμότητας από ειδικό παθολόγο (η ενεργός είχε ήδη εγκαταλειφθεί στους ειδικευομένους) δεν καλύπτει όλο το μήνα, με απρόβλεπτες και δυνητικά επικίνδυνες συνέπειες στην αντιμετώπιση έκτακτης ανάγκης.
Ιδιαίτερα προβληματική είναι και η καθημερινή λειτουργία της κλινικής σε τακτικό ωράριο, αφού οι δύο μοναδικοί παθολόγοι πρέπει να διεκπεραιώνουν ταυτόχρονα και τα εξωτερικά ιατρεία (με διαρκώς αυξανόμενη κίνηση) και το ειδικό διαβητολογικό ιατρείο και τα καθήκοντα ιατρού προσωπικού (υπαλλήλων ΨΝΘ) και τη συμμετοχή σε επιτροπές ( π.χ. ενδονοσοκομειακών λοιμώξεων, αναρρωτικών αδειών και τη λειτουργία εκπαιδευτικού προγράμματος για τις ανάγκες των ειδικευομένων στην κλινική).
“Αγκάθι” αποτελεί και η αδυναμία αντιμετώπισης χειρουργικών περιστατικών, με ό,τι συνεπάγεται αυτό για την ασφάλεια των ασθενών, μετά τη συνταξιοδότηση των δύο ειδικών χειρουργών που εξυπηρετούσαν για χρόνια τις ανάγκες των ασθενών του ΨΝΘ και των εξωτερικών ασθενών. Μάλιστα, για ένα διάστημα είχε βρεθεί η λύση της εβδομαδιαίας επίσκεψης χειρουργού από το Γ.Ν. “Παπανικολάου”, κάτι που πλέον δεν ισχύει.
Στα όριά του βρίσκεται και το οδοντιατρικό τμήμα. Από τους δύο οδοντιάτρους που διέθετε το ΨΝΘ, η μία συνταξιοδοτήθηκε και ο μοναδικός πλέον ανταποκρίνεται στις ανάγκες για οδοντιατρική φροντίδα των ασθενών, μετέχοντας παράλληλα στην εφημέρευση του οδοντιατρείου πόλης, που φιλοξενεί από ετών το ΨΝΘ.
Με μία ακτινολόγο λειτουργεί το ακτινολογικό εργαστήριο, η οποία είναι υποχρεωμένη να λειτουργεί καθ’ υπέρβαση, καλύπτοντας τακτικές και έκτακτες ανάγκες και διεκπεραιώνοντας επιπλέον διαγνωστικό έργο, αφού έχει προστεθεί νέα τεχνολογική δυνατότητα στον εξοπλισμό του ακτινολογικού εργαστηρίου. Σε περίπτωση απουσίας της, παραλύει αυτονόητα όχι μόνο η λειτουργία του εργαστηρίου αλλά και η λειτουργία της παθολογικής κλινικής, που υποστηρίζεται ουσιαστικά απ’ αυτό, με σοβαρότατες συνέπειες για την υγεία των ασθενών.
Μακρινό παρελθόν αποτελεί και η στελέχωση του μικροβιολογικού εργαστηρίου με 4 ή 5 ειδικούς (και 8 ειδικευόμενους). Με την επικείμενη λήξη της θητείας της επικουρικής βιοπαθολόγου μένει μόνη μία επιμελήτρια Α’ με ελάχιστους ειδικευόμενους, για να εξυπηρετήσει τις ανάγκες ενός ολόκληρου νοσοκομείου. Η επικινδυνότητα της κατάστασης είναι αυτονόητη, με ευθεία διάχυση στη λειτουργία της παθολογικής κλινικής και έμμεση στη λειτουργία των τμημάτων Οξέων (π.χ. η διαχείριση των χρηστών ουσιών που εισάγονται προς εξέταση με εισαγγελική εντολή προϋποθέτει τη διαγνωστική υποστήριξη του εν λόγω εργαστηρίου -ανίχνευση ουσιών στα βιολογικά υγρά του χρήστη, εντοπισμός φορέων ηπατίτιδας- AIDS κ.ά.).
Εξοντωτική είναι και η λειτουργία του φαρμακείου του ΨΝΘ με μόνο έναν φαρμακοποιό.
ΔΟΜΕΣ ΕΞΑΡΤΗΣΕΩΝ
Οι δομές εξαρτήσεων του ΨΝΘ αναπτύχθηκαν εντυπωσιακά τα τελευταία χρόνια, χωρίς ωστόσο να υποστηριχθούν από ψυχιάτρους με την ίδια επάρκεια που στελεχώθηκαν από μη ιατρικό προσωπικό. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα πολλές υπηρεσίες να λειτουργούν με οριακά ασφαλή κάλυψη σε ειδικό ψυχίατρο, ιδιαίτερα μετά τη συνταξιοδότηση συναδέλφων που είχαν ή έχουν συνδέσει το όνομά τους τις με τις εν λόγω υπηρεσίες.
ΚΕΝΤΡΑ ΨΥΧΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ: Λειτουργία μετ' εμποδίων
Όπως προκύπτει από τις σχετικές εκθέσεις που υποβλήθηκαν στο επιστημονικό συμβούλιο του ΨΝΘ, η λειτουργία των τριών Κέντρων Ψυχικής Υγείας και του Ιατροπαιδαγωγικού Κέντρου, ενώ προ διετίας χαρακτηριζόταν από ικανοποιητική υποστήριξη σε ιατρικό προσωπικό, σήμερα είναι ήδη έντονα προβληματική.
Συγκεκριμένα, στο Ιατροπαιδαγωγικό υπάρχει μία παιδοψυχίατρος, στο Κέντρο Ψυχικής Υγείας Βορειοδυτικού τομέα συνταξιοδοτούνται 2 εκ των 3 ψυχιάτρων έως το τέλος του χρόνου και στο Κέντρο Ψυχικής Υγείας Δυτικού Τομέα μέσα στην επόμενη διετία συνταξιοδοτείται ο ένας εκ των δύο ψυχιάτρων. Στο Κέντρο Ψυχικής Υγείας Κεντρικού Τομέα (Β’ πανεπιστημιακής) η πρόσφατη ταυτόχρονη συνταξιοδότηση δύο ψυχιάτρων αναπληρώθηκε εις βάρος άλλων δομών και υπηρεσιών του ΨΝΘ με σχετική μετακίνηση ιατρικού προσωπικού.
