Αποφάσεις-τομές των ελληνικών δικαστηρίων λύνουν τα χέρια χιλιάδων δανειοληπτών που έχουν περιέλθει σε οικονομικό αδιέξοδο λόγω της οικονομικής κρίσης.
Του Κώστα Καντούρη
kantouris@hotmail.com
Η τελευταία απόφαση που προκάλεσε θόρυβο στο τραπεζικό σύστημα σχετίζεται με δανειολήπτη ο οποίος πήρε δάνειο σε συνάλλαγμα και εξαιτίας της πτώσης του ευρώ οφείλει σχεδόν τα ίδια χρήματα απ’ αυτά που δανείστηκε πριν επτά χρόνια. Την ίδια ώρα διαρκής είναι η αύξηση των αιτήσεων για υπαγωγή στον νόμο των υπερχρεωμένων νοικοκυριών και μόνο στη Θεσσαλονίκη φέτος έχουν κατατεθεί 3.400 αιτήσεις στο ειρηνοδικείο.
Το πολυμελές πρωτοδικείο Ξάνθης με την 23/2014 απόφασή του άνοιξε τον δρόμο για τους δανειολήπτες οι οποίοι προ κρίσης έσπευσαν να δανειστούν σε ελβετικά φράγκα, ευελπιστώντας ότι με την ισοτιμία που ίσχυε την περίοδο εκείνη και έχοντας ένα ισχυρό ευρώ θα κέρδιζαν. Ωστόσο η ραγδαία αλλαγή της ισοτιμίας από το 2007 μέχρι σήμερα τους οδήγησε σε δεινή θέση και παρότι αποπλήρωναν τις μηνιαίες δόσεις τους το χρέος παρέμενε σχεδόν ανεξόφλητο.
Η συγκεκριμένη απόφαση, που χαρακτηρίζεται από νομικούς ως σταθμός για τέτοιου είδους δάνεια, τα οποία υπολογίζονται σε περίπου 65.000 σε όλη τη χώρα, επιβάλλει στο τραπεζικό ίδρυμα με το οποίο συνήφθη η δανειακή σύμβαση να υπολογίζει τις οφειλές και τις δόσεις με βάση την ισοτιμία ευρώ - φράγκου όπως αυτή ίσχυε την ημέρα λήψης του δανείου και όχι όπως διαμορφώθηκε τα επόμενα χρόνια. Στην περίπτωση της Ξάνθης ο δανειολήπτης είναι συνταξιούχος αστυνομικός ο οποίος πήρε από ελληνική τράπεζα στεγαστικό δάνειο 166.680,60 ελβετικών φράγκων, που την ημέρα εκείνη, 8 Ιουνίου 2007, καθώς η ισοτιμία βρισκόταν στο 1 προς 1,658, αντιστοιχούσε σε 100.512,93 ευρώ. Η μηνιαία δόση του δανείου, σύμφωνα με τη σύμβαση, υπολογίστηκε σε ελβετικό φράγκο και συμφωνήθηκε στα 500,30 φράγκα. Την περίοδο που ο δανειολήπτης πήρε το δάνειο η αντιστοιχία της δόσης σε ευρώ ήταν 308,41. Όμως μετά την οικονομική κρίση και λόγω κατάρρευσης του ευρώ η ισοτιμία με το ελβετικό νόμισμα τον Οκτώβριο του 2012, όταν κατατέθηκε η αγωγή, έφτασε στο 1 προς 1,183 και η μηνιαία δόση του δανειολήπτη εκτοξεύτηκε στα 422,80 ευρώ, την ώρα που σε όλα τα δάνεια σε ευρώ οι δόσεις μειώνονταν λόγω πτώσης των επιτοκίων της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας.
Η ΑΠΟΦΑΣΗ
Το πρωτοδικείο Ξάνθης έκρινε τον συγκεκριμένο όρο της δανειακής σύμβασης καταχρηστικό και στην απόφαση σημειώνεται πως ο δανειολήπτης ενδέχεται, “επειδή στερείται οικονομικών γνώσεων και πείρας περί τις συναλλαγές, να μην αντιληφτεί, κατά την κατάρτιση της σύμβασης, τις συνέπειες που θα μπορούσε να έχει κατά τη διάρκεια της εξόφλησης του δανείου του, σε περίπτωση μεταβολής ισοτιμίας μεταξύ ευρώ και ελβετικού φράγκου”, όπως ακριβώς αναφέρεται στο διατακτικό.
Σε πραγματικούς αριθμούς είναι ενδεικτικό πως το δάνειο των 100.000 ευρώ από το καλοκαίρι του 2007 μειώθηκε τον Οκτώβριο του 2012 μόλις σε 89.000 ευρώ, παρά τις διαρκείς καταβολές που γίνονταν όλα τα χρόνια. “Η μεταβολή στην ισοτιμία των νομισμάτων είχε ως αποτέλεσμα να έχουν εξανεμιστεί όλες οι καταβολές που ο ίδιος πραγματοποίησε σε ευρώ έναντι του παραπάνω δανείου, με συνέπεια το αρχικό του κεφάλαιο, υπολογιζόμενο σε ελβετικά φράγκα, να έχει μεν ελαττωθεί κατά τα προβλεπόμενα με τη σύμβαση, υπολογιζόμενο όμως σε ευρώ να παραμένει υψηλό”, υπογραμμίζεται στην απόφαση.
“Με τη συγκεκριμένη απόφαση στην ουσία αλλάζει ο όρος των δανείων που έχουν συναφθεί σε συνάλλαγμα”, παρατήρησε μιλώντας στη “ΜτΚ” ο συνήγορος του δανειολήπτη, Απόστολος Χατζησταμάτης. “Πρόκειται για γενναία απόφαση που αλλάζει άρδην τα δεδομένα σε αυτού του είδους τα δάνεια. Μόνο τα δάνεια σε ελβετικά φράγκα υπολογίζονται σε 65.000”, συμπλήρωσε.
ΕΙΡΗΝΟΔΙΚΕΙΑ: Διαρκές το “κούρεμα” των δανείων
Οι θετικές αποφάσεις σχετικά με τα δάνεια λαμβάνονται η μία μετά την άλλη από τα ειρηνοδικεία της χώρας, όπου καταφεύγουν οι δανειολήπτες με βάση τον νόμο για τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά. Τα πινάκια της συγκεκριμένης διαδικασίας έχουν γεμίσει στη Θεσσαλονίκη, καθώς οι αιτήσεις αυξάνονται διαρκώς από δανειολήπτες που βρίσκονται σε οικονομικό αδιέξοδο. Ενδεικτικό είναι ότι φέτος στο ειρηνοδικείο έχουν κατατεθεί συνολικά 3.400 αιτήσεις για υπαγωγή στα υπερχρεωμένα και “κούρεμα”, ενώ ο συνολικός αριθμός μόνο για τη Θεσσαλονίκη από την εφαρμογή του νόμου το 2011 έχει φτάσει τις 14.500. Λόγω της υπερπληθώρας τέτοιων αιτήσεων η εκδίκασή τους προσδιορίζεται πλέον για το 2023, εκτός ορισμένων υποθέσεων που την περίοδο αυτή πρόλαβαν να προσδιοριστούν το 2019. Ωστόσο οι δανειολήπτες συνήθως προστατεύονται με προσωρινές διαταγές που λαμβάνει το δικαστήριο και “παγώνει” τα χρέη.
Χαρακτηριστική είναι μια πρόσφατη απόφαση του ειρηνοδικείου Σιδηροκάστρου Σερρών, με την οποία κουρεύτηκαν τα δάνεια αγρότη σε ποσοστό 80%. Ο 63χρονος την περίοδο της οικονομικής άνθησης χωρίς κανέναν περιορισμό έλαβε από διαφορετικά τραπεζικά ιδρύματα 14 διαφορετικά δάνεια, στην πλειοψηφία τους καταναλωτικά και πιστωτικές κάρτες, καθώς και ένα επαγγελματικό, με υποθήκη του σπιτιού του. Συσσωρεύτηκαν οφειλές ύψους 128.960 ευρώ και το δικαστήριο λαμβάνοντας υπόψη το εισόδημα για την κάλυψη των αναγκών επιβίωσής του “κούρεψε” τα δάνεια σε ποσοστό 80%. Έτσι, οι υποχρεώσεις του περιορίστηκαν σε 23.500 ευρώ, για την αποπληρωμή των οποίων υποχρεούται να καταβάλλει μηνιαίως ποσό 200 ευρώ συνολικά στις τράπεζες στις οποίες οφείλει. Μάλιστα οι καταβολές, σύμφωνα με την απόφαση 29/14 του ειρηνοδικείου Σιδηροκάστρου, θα ξεκινήσουν τρία χρόνια μετά, καθώς αυτό το διάστημα χαρακτηρίστηκε περίοδος χάριτος.
“Ο άνθρωπος ξαναγεννήθηκε και πλέον μπορεί να αντιμετωπίσει τα προβλήματα με τα εισοδήματα που του έμειναν”, σημείωσε ο συνήγορος υπεράσπισής του, Αχιλλέας Ανδρεάδης. “Οι αποφάσεις αυτές κινούνται στην πραγματική ερμηνεία του νόμου για τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά”, πρόσθεσε.
