Κατά τη διάρκεια των καλοκαιρινών μηνών, κυρίως λόγω της αύξησης της θερμοκρασίας που βοηθά τη γρήγορη αλλοίωση των τροφίμων, υπάρχει κίνδυνος εκδήλωσης ασθενειών από τροφοδηλητηριάσεις.
Επιμέλεια: Κώστας Σιαμέλης
Το Κέντρο Προστασίας Καταναλωτών υπενθυμίζει ότι συνήθως οφείλονται στην κατανάλωση τροφίμων που προετοιμάζονται, διατηρούνται ή διατίθενται χωρίς την τήρηση των απαραίτητων μέτρων υγιεινής.
Οι καταναλωτές πρέπει να είμαστε ιδιαίτερα προσεκτικοί κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού τόσο κατά την αγορά και διατήρηση των τροφίμων, όσο και κατά την επίσκεψή μας σε χώρους μαζικής εστίασης:
-Ελέγχουμε το χρώμα, την οσμή και τη γεύση των τροφίμων καθώς και την ημερομηνία λήξεως και τις συνθήκες διατήρησής τους.
-Δεν αγοράζουμε και δεν αφήνουμε τρόφιμα εκτεθειμένα στον ήλιο ή στα έντομα.
-Τοποθετούμε τα ευαλλοίωτα τρόφιμα, που απαιτούν συντήρηση υπό ψύξη στο ψυγείο, όσο πιο γρήγορα γίνεται μετά την αγορά τους.
-Πλένουμε τα χέρια μας συχνά με σαπούνι και νερό και πάντα πριν από κάθε γεύμα.
-Δεν αγοράζουμε γαλακτοκομικά προϊόντα παρά μόνον από ελεγχόμενες και οργανωμένες γαλακτοκομικές επιχειρήσεις.
-Καταναλώνουμε μόνο καλομαγειρεμένο φαγητό και καλοπλυμένα φρούτα και λαχανικά.
-Τα ωμά θαλασσινά είναι εξαιρετικά επικίνδυνα για ανθρώπους οι οποίοι πάσχουν από κάποιες ασθένειες (πχ. ηπατικές νόσους).
-Δεν αγοράζουμε φαγώσιμα από πλανόδιους.
-Οι χυμοί και τα εμφιαλωμένα νερά πρέπει να φυλάσσονται ή σε ψυγεία ή σε δροσερά και σκιερά μέρη ενώ μετά το άνοιγμα της συσκευασίας, φυλάσσουμε την ποσότητα που δεν καταναλώσαμε στο ψυγείο.
Όσον αφορά την κατανάλωση των… επίσημων γλυκισμάτων του καλοκαιριού, τα παγωτά, ας έχουμε κατά νου ότι οι καταψύκτες όπου φυλάσσονται πρέπει να λειτουργούν σε θερμοκρασίες μικρότερες από -18 °C και να κλείνουν ερμητικά. Δεν αγοράζουμε παγωτά που εμφανίζουν ελαττώματα στη συσκευασία τους (παραμορφωμένες ή σχισμένες συσκευασίες κλπ.) διότι αυτό υποδηλώνει είτε προβλήματα στη λειτουργία του καταψύκτη, οπότε το παγωτό έχει εν μέρει αποψυχθεί και επανακαταψυχθεί, είτε λανθασμένους χειρισμούς στη μεταφορά, μεταχείριση και διάθεσή τους στα σημεία πώλησης. Αν αγοράζουμε παγωτό από σούπερ μάρκετ, πρέπει να είναι το τελευταίο είδος που θα βάλουμε στο καρότσι. Πριν αγοράσουμε χύμα παγωτό ελέγχουμε τις συνθήκες διατήρησής του στις βιτρίνες. Οι βιτρίνες θα πρέπει να λειτουργούν σε θερμοκρασίες μικρότερες από -14°C και να μην είναι εκτεθειμένες στον ήλιο. Όταν η λειτουργία της βιτρίνας δεν είναι σωστή, σχηματίζεται πάγος στα τοιχώματα και μεταβάλλεται η σκληρότητα και η μορφή του παγωτού. Πριν από την κατανάλωση του παγωτού προσέχουμε μήπως έχουν σχηματιστεί κρύσταλλοι στο εσωτερικό της μάζας του. Οι αποχρωματισμένες περιοχές και οι μεγάλοι κρύσταλλοι πάγου στην κύρια μάζα του παγωτού αποτελούν ένδειξη απόψυξης και επανακατάψυξης, γεγονός που ευνοεί την ανάπτυξη μικροβίων.
Μικρόβια, όπως η σαλμονέλα, τα κολοβακτηρίδια κλπ. μπορούν να προκαλέσουν σοβαρές ασθένειες. Το φαγητό πρέπει να είναι καλοψημένο, όχι όμως καμένο. Τα κατεψυγμένα τρόφιμα πρέπει να αποψυχθούν καλά πριν τα ψήσουμε. Πρέπει να γυρίζουμε το τρόφιμο συχνά για να ψηθεί ομοιόμορφα και να είμαστε βέβαιοι ότι το κρέας έχει ψηθεί στο εσωτερικό του. Χρησιμοποιούμε διαφορετικά εργαλεία (μαχαίρια, επιφάνειες κοπής) για τα ωμά κρέατα και τα ψημένα τρόφιμα και δεν τοποθετούμε το ψημένο φαγητό στην ίδια πιατέλα που είχαμε χρησιμοποιήσει για το ωμό κρέας χωρίς να το πλύνουμε πρώτα πολύ καλά. Δεν προσθέτουμε, τέλος, σε ψημένο κρέας σάλτσα ή μαρινάδα την οποία έχουμε προηγουμένως χρησιμοποιήσει σε ωμό.
Γευματίζοντας εκτός σπιτιού
Επιλέγουμε καταστήματα, που φαίνονται ότι εφαρμόζουν τα απαραίτητα μέτρα υγιεινής για την ασφάλεια των τροφίμων (καθαρά πατώματα, τοίχοι και τραπεζομάντιλα, καθαρές τουαλέτες, απουσία εντόμων και προσωπικό με καθαρά ρούχα εργασίας). Ζητάμε, πάντα τα κρέατα, πουλερικά και ψάρια να είναι καλοψημένα. Προτιμούμε, γενικώς, φαγητά πρόσφατης παρασκευής ή εκείνα που παρασκευάζονται την ώρα της παραγγελίας.
Μερικές χρήσιμες συμβουλές όταν αγοράζουμε τρόφιμα από τα κυλικεία πλοίων, τρένων, αεροδρομίων κλπ. είναι οι εξής:
-Έτοιμα σάντουιτς με αλλαντικά, τυρί, αυγά, διάφορες σαλάτες ή σάλτσες κλπ. πρέπει να διατηρούνται στο ψυγείο.
-Τυρόπιτες, πίτσες, σπανακόπιτες κλπ. πρέπει να διατηρούνται σε θερμοκρασία μεγαλύτερη των 60°C.
-Σαλάτες, που διατίθενται σε salad bar πρέπει να διατηρούνται υπό ψύξη.
-Τα προϊόντα κρέατος και πουλερικών (γύρος, σουβλάκια, κλπ.) πρέπει να είναι καλοψημένα.
-Τα ψυγεία, με αναψυκτικά και εμφιαλωμένα νερά, δεν πρέπει να είναι εκτεθειμένα στον ήλιο και να έχουν την κατάλληλη θερμοκρασία (μικρότερη από 7ο C).
Διατροφή: Τα πολύτιμα “5 χρώματα”
Πολλά, από τα εδέσματα που καταναλώνουμε το καλοκαίρι είναι μεν δροσιστικά, αλλά πλούσια σε λιπαρά και ζάχαρη. Αυτά θα πρέπει να καταναλώνονται με μέτρο. Δεν πρέπει, όμως, να ξεχάσουμε να πίνουμε άφθονο νερό και να εντάξουμε στο καθημερινό μας διαιτολόγιό τα “5 χρώματα”:
1) Κίτρινο: κίτρινα φρούτα (μπανάνες) και λαχανικά (κίτρινες πιπεριές).
2) Πράσινο: λαχανικά και σαλάτες (μαρούλι).
3) Πορτοκαλί: Πορτοκάλια.
4) Μπλε: ανθοκυάνες (σταφύλι, σουλτανίνα).
5) Κόκκινο: κόκκινα φρούτα και λαχανικά (πχ. κόκκινες πιπεριές, κεράσια).
