ΠΟΡΙΣΜΑ ΤΟΥ ΣΩΜΑΤΟΣ ΕΠΙΘΕΩΡΗΤΩΝ ΥΓΕΙΑΣ
Της Ελένης Πετροπούλου
Διαφθορά, κακοδιοίκηση, υπερτιμολογήσεις φαρμάκων και υπηρεσιών αλλά και «φακελάκια» στον χώρο της Υγείας, περιλαμβάνει το Πόρισμα του Σώματος Επιθεωρητών Υπηρεσιών Υγείας για το 2013, το οποίο έχει ήδη σταλεί στον Γενικό Επιθεωρητή Δημόσιας Διοίκησης και παρουσιάζει η «ΗτΣ». Το Πόρισμα καταγράφει περιπτώσεις παρατυπιών και παραβάσεων στον χώρο των προμηθειών με «υπόγειες διαδρομές» μεταξύ γιατρών και προμηθευτών αναλώσιμων υλικών και φαρμάκων με κατευθυνόμενη συνταγογραφία και διόγκωση της δαπάνης, οικονομικές ατασθαλίες, παραποιήσεις και εκδόσεις πλαστών εγγράφων και σωρεία οργανωτικών προβλημάτων. Παράλληλα οι επιθεωρητές υπογραμμίζουν την «ελλιπή ποιότητα παρεχόμενων υπηρεσιών», τα υλικοτεχνικά προβλήματα αλλά και τον απαρχαιωμένο εξοπλισμό στο Εθνικό Σύστημα Υγείας.
Στον ιδιωτικό τομέα Υγείας, οι ελεγκτές έχουν εντοπίσει κλινικές χωρίς άδεια λειτουργίας, αλλά και θεραπευτήρια με πανάκριβα ιατρικά μηχανήματα που όμως έχουν... ξεχάσει να δηλώσουν στις αρμόδιες αρχές της Περιφέρειας. Επίσης, έχουν διαπιστωθεί παρατυπίες μεταξύ πραγματικού και δηλωθέντα αριθμού κλινών καθώς και αναντιστοιχίες στις λίστες ασθενών, ιατρικών πράξεων και νοσηλίων.
Πιο αναλυτικά, το 2013 το Σώμα Επιθεωρητών Υπηρεσιών Υγείας Πρόνοιας -υπό τον Γενικό Επιθεωρητή κ. Μιχάλη Σαμπατακάκη- εξέδωσε συνολικά 266 Εντολές Ελέγχου και 278 Εκθέσεις Ελέγχου - Πορίσματα. Δύο στους τρεις ελέγχους ήταν έκτακτοι, ενώ σε ποσοστό που ξεπερνά το 20% αφορούσαν σε προκαταρκτικές εξετάσεις κατόπιν εισαγγελικών παραγγελιών και σε πειθαρχικές ανακρίσεις.
Μάλιστα, τουλάχιστον για μία στις 3 υποθέσεις, οι επιθεωρητές υγείας προτείνουν πειθαρχικό έλεγχο και απόδοση πειθαρχικών ευθυνών, καθώς και παραπομπή στον εισαγγελέα για απόδοση ποινικών ευθυνών ή παραπομπή σε άλλο ελεγκτικό μηχανισμό.
Αξίζει πάντως να αναφερθεί ότι σε ένα υψηλό ποσοστό (40%) οι επιθεωρητές περιορίστηκαν σε βελτιωτικές προτάσεις. Οι επιθεωρητές έλεγξαν, μεταξύ άλλων, ως προς τις υποδομές, τις συνθήκες λειτουργίας και ως προς ένα μεγάλο εύρος των παρεχόμενων υπηρεσιών τους (συμπεριλαμβανομένων των στοιχείων που απέρρεαν από συγκεκριμένες καταγγελίες πολιτών): δημόσια νοσοκομεία, προνοιακές δομές, ιδιωτικές κλινικές, ιδιώτες γιατρούς, μονάδες Ιατρικώς Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής, Ιδιωτικές Μονάδες Χρόνιας Αιμοκάθαρσης, Ιδιωτικά Διαγνωστικά Κέντρα, Ιδιωτικά Φαρμακεία, Φαρμακευτικές Εταιρείες κ.ά.
Παράλληλα, οι επιθεωρητές πραγματοποίησαν ελέγχους και στα τμήματα επειγόντων περιστατικών του ΕΣΥ όπου κατέγραψαν «κοπανατζήδες» γιατρούς καθώς... εφημέρευαν χωρίς τη φυσική παρουσία τους εντός του νοσοκομείου, αδικαιολόγητη απουσία παρατηρήθηκε σε πολλά νοσοκομεία και σε προσωπικό που περιλαμβανόταν σε προγράμματα εφημεριών.
Στο Πόρισμα, οι επιθεωρητές παρουσιάζουν συγκεκριμένες βελτιωτικές προτάσεις που όπως προκύπτει από τις Εκθέσεις Ελέγχου, θα αναβαθμίσουν την παροχή υπηρεσιών υγείας από τους ελεγχθέντες φορείς ή υπηρεσίες.
Μεταξύ των προτάσεων περιλαμβάνονται η βελτίωση της οργάνωσης και της λειτουργίας των μονάδων υγείας, η πιστή εφαρμογή των διατάξεων για την υγιεινή και την ασφάλεια, η επιτήρηση και εφαρμογή προληπτικών ελέγχων ώστε να διασφαλίζεται η νόμιμη και εύρυθμη λειτουργία τους.
Υπογραμμίζεται δε η αναγκαία και γόνιμη συνεργασία των επιμέρους φορέων και των τμημάτων με στόχο τη βελτίωση των παρεχόμενων προς τους πολίτες υπηρεσιών αλλά και η αναβάθμιση του υπάρχοντος εξοπλισμού τους.
Προτείνεται επίσης, εντατικοποίηση των ελέγχων από τους ελεγκτικούς μηχανισμούς των ασφαλιστικών οργανισμών, τις Διευθύνσεις Υγείας των Περιφερειών και τον ΕΟΦ.
Προγραμματισμός 2014
Μιλώντας στην «Η» ο Γενικός Επιθεωρητής Υπηρεσιών Υγείας και Πρόνοιας κ. Μιχάλης Σαμπατακάκης, ανέφερε ότι «από το σύνολο του ελεγκτικού έργου του Σώματος για το έτος 2013 διαφαίνεται η ανάγκη διενέργειας τακτικών ελέγχων σε όλους τους φορείς παροχής υπηρεσιών υγείας». Ανακοίνωσε μάλιστα ότι φέτος δίδεται «μεγαλύτερη έμφαση και βαρύτητα σε ελέγχους που αφορούν στην ποιότητα των παρεχομένων υπηρεσιών υγείας, στις συνθήκες νοσηλείας και στη χρηστή διαχείριση και δευτερευόντως στη διενέργεια εκτάκτων ελέγχων κατόπιν καταγγελιών ιδιωτών για τις οποίες προτείνεται να αξιολογούνται μέσα από μια θεσμοθετημένη διαδικασία αξιολόγησης καταγγελιών».
Ελλιπής στελέχωση
Σύμφωνα με τον κ. Σαμπατακάκη δεν είναι εφικτή η επίτευξη των επιδιώξεων-στόχων των τομέων και οι αρχικοί προγραμματισμοί τους δεν μπορούν να επιτευχθούν, εξαιτίας της ελλιπούς στελέχωσης της υπηρεσίας, καθώς και της έλλειψης στοιχειώδους υλικοτεχνικής υποδομής, που δυσχεραίνουν το έργο των επιθεωρητών.
Ωστόσο, για την καλύτερη εξυπηρέτηση του προγραμματισμού της δράσης του Σώματος για το έτος 2014 και δεδομένων των συνθηκών επιδιώκεται:
Α) Η ομαδοποίηση-σύνδεση ομοειδών υποθέσεων. Όπως εξηγεί ο Γενικός Επιθεωρητής, η ενοποίηση υποθέσεων, με κοινά χαρακτηριστικά, φαίνεται ως η πλέον αποτελεσματική στρατηγική που στοχεύει στον έλεγχο περισσοτέρων φορέων με εξοικονόμηση χρόνου και πόρων.
Β) Η προτυποποίηση της μεθόδου των ελέγχων. Η μέθοδος προτυποποιημένου ελέγχου για ομοειδείς κατηγορίες φορέων και αντικειμένων, έτσι ώστε να εξάγονται συγκρίσιμα αποτελέσματα, θα επιτύχει τη μέγιστη δυνατή αποτελεσματικότητα και αποδοτικότητα.
Σημειώνεται ότι όσον αφορά στη λειτουργία του Περιφερειακού-Γραφείου Μακεδονίας- Θράκης ο προγραμματισμός για το έτος 2014 περιορίζεται σε μεγάλο ποσοστό του στη διεκπεραίωση υποθέσεων παλαιότερων ετών, στην πληθώρα καταγγελιών και εισαγγελικών παραγγελιών που διεκπεραιώνονται σε συνεχή βάση για την υπηρεσία.
ΠΡΟΜΗΘΕΙΕΣ
Ελεγκτικό Συνέδριο
Τις βαριές παθογένειες του συστήματος προμηθειών στο ΕΣΥ αναδεικνύει και πρόσφατη έκθεση του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Σύμφωνα με την έκθεση, τα δημόσια νοσοκομεία εξακολουθούν να προμηθεύονται υλικά και υπηρεσίες παράτυπα με απευθείας αναθέσεις, να «στοκάρουν» ιατρικά υλικά και να τα «ξεχνούν», με αποτέλεσμα να προχωρούν σε νέες παραγγελίες και να προκηρύσσουν... διαγωνισμούς, ενώ έχουν εξασφαλίσει ήδη το αναγκαίο υλικό στο χαμηλότερο κόστος με σχετικές συμβάσεις.
Σημειώνεται ότι η σχετική έκθεση αφορά σε πιλοτικό έλεγχο των προμηθειών, ύψους 50 εκατ. ευρώ, μεγάλου νοσοκομείου της Αττικής. Κατά τον έλεγχο, διαπιστώθηκαν επίσης περιπτώσεις «άτυπων» παρακαταθηκών σε είδη αγγειοπλαστικής, αφού η προμήθεια έγινε χωρίς να υπάρχουν σχετικά δελτία παραγγελίας, χωρίς ιατρικές γνωματεύσεις των θεράποντων γιατρών και χωρίς τις συνοδευτικές βεβαιώσεις περί χρησιμοποίησης των εν λόγω υλικών στον εκάστοτε ασθενή.
Στο ίδιο νοσοκομείο, η ομάδα ελέγχου εντόπισε σημαντικές διαφορές ανάμεσα στον πραγματικό αριθμό φαρμάκων που διέθετε το φαρμακείο του, με τον αριθμό που είχε καταχωρισθεί στο βιβλίο απογραφής, ενώ αλαλούμ επικρατεί με τις επιτροπές παραλαβής. Τα μέλη τους δεν ήταν παρόντα κατά την παραλαβή και καταμέτρηση των υλικών και οι υπογραφές τους στα πρωτόκολλα παραλαβής είχαν υπογραφεί σε χρόνο προγενέστερο της πραγματικής παραλαβής.
"Η"
