Η γεωθερμία και ειδικότερα η ανάπτυξη της γεωθερμικής ενέργειας στην Ελλάδα βρέθηκε στο επίκεντρο δύο εσπερίδων που διοργάνωσε ηΕλληνική Εταιρεία Περιβάλλοντος και Πολιτισμού στις 17 και 24 Ιανουαρίου 2014.
Όσον αφορά στα γεωθερμικά πεδία της χώρας μας, ο Μιχάλης Φυτίκας, καθηγητής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης έκανε λόγο για αξιόλογο δυναμικό.
Συγκεκριμένα, υπάρχουν δύο γεωθερμικά πεδία υψηλής ενθαλπίας, με θερμοκρασίες άνω των 150 βαθμών Κελσίου, στη Μήλο και τη Νίσυρο.
Στη βόρεια Ελλάδα (Νέστος, Δέλτα Έβρου) και σε νησιά του Αιγαίου (νότια Χίος, Λέσβος) εντοπίζονται γεωθερμικά πεδία μέσης και χαμηλής ενθαλπίας με θερμοκρασίας από 90 ως 150 βαθμούς Κελσίουκαι 25 ως 90 βαθμούς Κελσίου αντίστοιχα.
Στην παρέμβασή του ο κ. Φυτίκας τόνισε ότι έχει αξιοποιηθεί ποσοστό χαμηλότερο από 1% τουβεβαιωμένου γεωθερμικού δυναμικού της χώρας, με μηδενικές εφαρμογές στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, παρότι πρόκειται για μια ήπια ανανεώσιμη πηγή ενέργειας με τον υψηλότερο συντελεστή χρήσης/λειτουργίας (45%-90% του χρόνου) σε σχέση με τις υπόλοιπες ΑΠΕ.
Επίσης, η χώρα μας έχει το πλεονέκτημα ότι τα γεωθερμικά πεδία συναντώνται σε συγκριτικά χαμηλά βάθη.
Καθώς η γεωθερμία δεν εξαρτάται από τις καιρικές συνθήκες (άπνοια ή συννεφιά), την ώρα της ημέρας (πχ τα φωτοβολταϊκά δεν παράγουν το βράδυ) ή εποχές του χρόνου (όπως οι καλλιέργειες βιομάζας) δεν αντιμετωπίζει και το πρόβλημα της διαλείπουσας παραγωγής, πλεονέκτημα που μπορεί να την καταστήσει ενεργειακή πηγή βάσης, αντικαθιστώντας τις ρυπογόνες μονάδες λιγνίτη.
—Η εμπειρία από τα γεωθερμικά πεδία υψηλής ενθαλπίας
Η Νίσυρος αποτέλεσε την πρώτη περιοχή της γεωθερμικής έρευνας του ΙΓΜΕ αρχικά και της ΔΕΗ κατόπιν κατά τη δεκαετία του 1970.
Η πρώτη δοκιμή παραγωγής στον ταμιευτήρα Ν1, το Σεπτέμβριο του 1981 ανέδειξε το υψηλό δυναμικό του νησιού, καθώς το γεωθερμικό ρευστό που παράχθηκε σε ελάχιστα λεπτά ξεπέρασε την πίεση των 45 ατμοσφαιρών καταστρέφοντας το πιεσόμετρο, ξεπέρασε το όριο του θερμομέτρου (400°C) και χρειάστηκε να γίνει σε μισή ώρα εισαγωγή 40.000 λίτρων θαλασσινού νερού με πίεση 75 ατμοσφαιρών, για να μπορέσει να ελεγχθεί η κατάσταση. Στις έξι ώρες που η γεώτρηση ήταν σε παραγωγή αποτέθηκαν από το γεωθερμικό ρευστό πάνω από 120 τόνοι θειούχων και χλωριούχων αλάτων.
Έτσι η Νίσυρος αποδείχθηκε το δυναμικότερο και με τη μεγαλύτερη θερμοκρασία ερευνημένο γεωθερμικό πεδίο του κόσμου σε περιβάλλον σύγκρουσης πλακών, λόγω της ύπαρξης πολύ θερμού μαγματικού θαλάμου σε μικρά βάθη.
Η δεύτερη βαθιά γεώτρηση (Ν2 –μέγιστο βάθος 1543μ) συνάντησε τον υδροθερμικό ταμιευτήρα υψηλής θερμοκρασίας σε μικρότερο βάθος (1000-1400m), και ρευστά και πιέσεις λιγότερο προβληματικές. Κατά τα τεστ παραγωγής της εκτιμήθηκε ότι μπορεί να παράγει ηλεκτρική ενέργεια 2 MWe.
Λίγα χρόνια αργότερα, το 1986, λειτούργησε η πρώτη πιλοτική μονάδα παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας ισχύος 2MW στη Μήλο, κατόπιν τριών παραγωγικών γεωθερμικών γεωτρήσεων (από 1017 μέχρι 1380 μέτρα και 310° C) το 1981 που έδειξαν ότι το νησί μπορεί να παράξει ηλεκτρική ισχύ ως 120MW.
Από την αρχή λειτουργίας της μονάδας παρουσιάστηκαν προβλήματα λόγω ύπαρξης θειούχων αλάτων βαρέων μετάλλων και πυριτικών.
Αποκορύφωμα αυτών ήταν η διαρροή τοξικού υδροθείου το 1988 κοντά στην παλιά Χώρα (Ζεφυρία) με συνέπεια χλωρίδα, πανίδα, αέρας και θάλασσα να μολυνθούν και να υποστούν τεράστια καταστροφή από τις αναθυμιάσεις και την καυστικότητα του αερίου.
—Οι αντιδράσεις των τοπικών κοινωνιών
Αντίθετα με όσα διακηρύττει η ΔΕΗ Ανανεώσιμες περί υποστήριξης της τοπικής κοινωνίας της Νισύρου, η δημοτική Αρχή του νησιού αντιτίθεται σθεναρά στην ανάπτυξη της συγκεκριμένης πηγής ενέργειας.
Τον Μάιο του 2012, το Δημοτικό Συμβούλιο του νησιού προσέφυγε με ένδικα μέσα κατά της απόφασης που υπέγραφε ο τότε υφυπουργός Περιβάλλοντος Γιάννης Μανιάτης για την εκμετάλλευση του γεωθερμικού πεδίου υψηλής ενθαλπίας από τη ΔΕΗ Ανανεώσιμες ΑΕ.
Ο δήμαρχος Νισύρου, Νικόλαος Καρακωνσταντίνος, επεσήμανε τότε ότι τέτοιες αποφάσεις θίγουν κυριαρχικά δικαιώματα του Δήμου Νισύρου αναφορικά με την διαχείριση τοπικών θεμάτων και ιδιαίτερα τη διαχείριση του φυσικού πλούτου του νησιού και συγκεκριμένα των ιαματικών πηγών, τη στιγμή μάλιστα που γίνεται μια μεγάλη προσπάθεια για την αξιοποίηση τους.
Αντίστοιχα στη Μήλο, ψήφισμα του Δημοτικού Συμβουλίου που εκδόθηκε τον Απρίλιο του 2011 εξέφρασε την κάθετη αντίθεση της δημοτικής Αρχής και της τοπικής κοινωνίας στην εκμετάλλευση του γεωθερμικού δυναμικού στο νησιωτικό σύμπλεγμα «Μήλος-Κίμωλος-Πολύαιγος» από τη ΔΕΗ Ανανεώσιμες ΑΕ.
Το ψήφισμα κάνει ειδική αναφορά στο αποτυχημένο και καταστροφικό εγχείρημα της δεκαετίας του 1980 και δηλώνει ότι η Μήλιοι διατηρούν το “αναφαίρετο δικαίωμα να αποφασίζουν για τον τόπο τους και την υγεία των παιδιών τους”.
econews
