Γράφει η Σοφία Βούλτεψη
Σε λίγες ημέρες και συγκεκριμένα, όπως έχει ανακοινωθεί, στις 8 και στις 9 Ιανουαρίου, αντιπροσωπεία της Επιτροπής Οικονομικών και Νομισματικών Υποθέσεων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, θα επισκεφθεί την Αθήνα στο πλαίσιο της έρευνας που διεξάγεται επί των αποτελεσμάτων της δράσης της τρόικας στις χώρες υπό δημοσιονομική προσαρμογή.
Θα έχει προηγηθεί η επίσκεψη στη Λισαβόνα (6 και 7 Ιανουαρίου) και θα ακολουθήσουν οι επισκέψεις στη Λευκωσία (10 και 11 Ιανουαρίου) και στο Δουβλίνο (16 και 17 Ιανουαρίου).
Επίσης, ενώπιον της Επιτροπής θα εμφανιστούν ο Επίτροπος Όλι Ρεν (13 Ιανουαρίου), ο πρώην πρόεδρος της ΕΚΤ Ζαν-Κλοντ Τρισέ (14 Ιανουαρίου), επί της θητείας του οποίου μπήκαμε στα μνημόνια και ο διευθυντής του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ΕΜΣ) Κλάους Ρέγκλινγκ (15η Ιανουαρίου).
Το σχέδιο της Έκθεσης της Επιτροπής θα παρουσιαστεί επίσημα στο Στρασβούργο, στις 16 Ιανουαρίου, ενώ πρέπει να σημειωθεί ότι αν και το ΔΝΤ είχε αρχικά αρνηθεί να λάβει μέρος στη διαδικασία ελέγχου και να στείλει στελέχη του να καταθέσουν ενώπιον της Επιτροπής, τελικά ενώπιον της Επιτροπής εμφανίστηκε η ίδια η επικεφαλής του Ταμείου, Κριστίν Λαγκάρντ, στις 10 Δεκεμβρίου 2013.
«Δεν είχαμε εμπειρία»!
Επισήμως, δεν αναφέρθηκε ότι η εκεί παρουσία της εντασσόταν στο πλαίσιο της συγκεκριμένης έρευνας και ουσιαστικά η κ. Λαγκάρντ περιορίστηκε να επαναλάβει τις απόψεις του ΔΝΤ, επέμεινε ότι δεν υπάρχουν περιθώρια για χαλάρωση και δήλωσε πως για το Ταμείο ήταν «ζήτημα τιμής» να αναγνωρίσει το λάθος του στο ζήτημα των λεγόμενων οικονομικών πολλαπλασιαστών στην περίπτωση της Ελλάδας και άλλων κρατών της ευρωζώνης.
Έσπευσε πάντως να διευκρινίσει πως ακόμη και στην περίπτωση που το εν λόγω λάθος είχε εντοπισθεί εγκαίρως, οι συστάσεις οικονομικής πολιτικής του ΔΝΤ προς την Ελλάδα θα ήταν οι ίδιες, απλώς θα εκτείνονταν σε μεγαλύτερο βάθος χρόνου.
Παρ’ όλα αυτά, η «ομολογία» της κυρίας Λαγκάρντ έχει την αξία της.
Όπως είπε, το λάθος στην περίπτωση των πολλαπλασιαστών έγκειται στο ότι δεν υπολογίστηκαν ορθά σε σχέση με την έκταση της οικονομικής ύφεσης στην Ελλάδα, οι επιπτώσεις των περιοριστικών οικονομικών πολιτικών που εφαρμόσθηκαν.
Και απέδωσε το λάθος στην έλλειψη σχετικής εμπειρίας στη διεθνή οικονομική σκηνή.
Αυτό είναι ένα το κρατούμενο.
Κυρίως επειδή υπάρχει πλέον η επίσημη ομολογία ότι το ΔΝΤ δεν διέθετε εμπειρία σε κρίσεις εντός νομισματικής ένωσης, δηλαδή σε χώρες με σκληρό νόμισμα.
Το πρόβλημα, όμως, είναι πως η Επιτροπή του ευρωπαϊκού κοινοβουλίου έχει δώσει υπερβολικά μεγάλη έμφαση στο θέμα της «δημοκρατικής λογοδοσίας».
Ήδη, από τις 19 Δεκεμβρίου, δόθηκε από τους δύο εισηγητές, τον Αυστριακό κεντροδεξιό ευρωβουλευτή, αντιπρόεδρο του ευρωπαϊκού κοινοβουλίου και μέλος του προεδρείου του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος Ότμαρ Κάρας και τον Γάλλο σοσιαλιστή Λιεμ Χοάγκ Γκοέ, καταγόμενο από τη Σαϊγκόν, το προσχέδιο της Έκθεσης.
Εκεί, ασκείται έντονη κριτική όσον αφορά στη δημοκρατική νομιμοποίηση της τρόικας και τη δημοκρατική λογοδοσία, στο θέμα των λανθασμένων πολλαπλασιαστών, θέμα για το οποίο οι δύο εισηγητές υποστηρίζουν πως έχει σημασία να απολογηθεί η τρόικα.
Αλλά είτε απολογηθεί η τρόικα, είτε όχι – η κ. Λαγκάρντ το έπραξε ήδη, προβάλλοντας τη δικαιολογία της… ελλιπούς εμπειρίας – η ζημιά έχει γίνει.
Και απ’ όσα καταλάβαμε από το προσχέδιο της έκθεσης, προκύπτει πως… ό,τι έγινε έγινε και ζητείται να ληφθούν μέτρα προστασίας της δημοκρατικής λογοδοσίας για το μέλλον.
Επιπλέον, στο προσχέδιο αναγνωρίζεται ότι «στόχος των προγραμμάτων ήταν να αποφευχθεί μια μη ελεγχόμενη χρεοκοπία, να σταματήσει η κερδοσκοπία στο δημόσιο χρέος, η επίτευξη αειφόρου ανάπτυξης και η αποτελεσματική μείωση του χρέους σε μεσοπρόθεσμη και μακροπρόθεσμη βάση».
Άρα, ο στόχος της αποφυγής της άτακτης χρεοκοπίας επετεύχθη.
Και παρά το γεγονός ότι αναγνωρίζεται πως «τα προγράμματα δεν ήταν κατάλληλα για την πλήρη διόρθωση των μακροοικονομικών ανισορροπιών που είχαν συσσωρευτεί επί δεκαετίες», αναγνωρίζεται αμέσως πως, ωστόσο, «ήταν τεράστια η πρόκληση που αντιμετώπισε η τρόικα καθώς, μεταξύ άλλων, ο φόβος της κατάρρευσης της ζώνης του ευρώ ήταν προφανής, πολιτικές συμφωνίες έπρεπε να γίνουν, η παγκόσμια οικονομία ήταν σε ύφεση».
Δηλαδή και έγιναν λάθη και δεν μπορούσε να γίνει κάτι άλλο.
Δεν γνωρίζουμε αν μετά τις ακροάσεις των προσεχών ημερών θα υπάρξουν αλλαγές στο τελικό Σχέδιο Έκθεσης.
Υπάρχουν, όμως, υποψίες ότι θα πρόκειται για ένα ισορροπημένο κείμενο που θα αφορά στο μέλλον – ως προς τον τρόπο λήψεως των αποφάσεων στο Eurogroup, ως προς την εμφάνιση της Κομισιόν ενώπιον του ευρωπαϊκού κοινοβουλίου και την τακτική υποβολή εκθέσεων προς αυτό και ως προς την επίλυση του θέματος «σύγκρουσης συμφερόντων», αφού η Κομισιόν κρατά διπλό ρόλο – αυτόν του θεματοφύλακα των Συνθηκών της ΕΕ και αυτόν του μέλους της τρόικας.
Από όλα τα παραπάνω, καθίσταται σαφές πως το πρόβλημα εντοπίζεται στο γεγονός ότι η ΕΕ και οι ηγέτες της είχαν την (ευθυνόφοβη) ιδέα να φέρουν στην Ευρώπη το ΔΝΤ – το οποίο, όμως, κατά την Λαγκάρντ, δεν είχε ανάλογη εμπειρία!
Γι’ αυτό και στο προσχέδιο της Έκθεσης υπάρχει η χρησιμότερη από όλες τις προτάσεις, που είναι η αποπομπή του ΔΝΤ από την Ευρώπη.
Σύμφωνα με τους δύο εισηγητές, πρέπει να διερευνηθεί η δυνατότητα αλλαγής της Συνθήκης, με σκοπό τη δημιουργία ενός Ευρωπαϊκού Νομισματικού Ταμείου εντός του κοινοτικού πλαισίου, ως εναλλακτική λύση προς το ΔΝΤ.
Ένα πολύ βλαβερό «τσουβάλιασμα»
Το θέμα, λοιπόν, δεν είναι οι κραυγές της αντιπολίτευσης και οι πανηγυρισμοί του κ. Τσίπρα για το προσχέδιο της Έκθεσης, όπως εκδηλώθηκαν στις τελευταίες προ των Χριστουγέννων συζητήσεις στη Βουλή.
Διότι δεν ακούσαμε ούτε μια φορά τον πρόεδρο του ΣΥΡΙΖΑ να μιλά για το πραγματικό πρόβλημα (δηλαδή το ΔΝΤ) και να ζητά την άμεση αποπομπή του από την Ευρώπη και την Ελλάδα.
Πώς να το κάνει άλλωστε, όταν, πέρσι τέτοιο καιρό, είχε επισκεφθεί την «κοιλιά του κήτους» και βγαίνοντας από το κτίριο του ΔΝΤ αθώωσε το Ταμείο, λέγοντας (αναληθώς) πως ουδέποτε ζήτησε μειώσεις μισθών στον ιδιωτικό τομέα.
Στην ομιλία του της 21ης Δεκεμβρίου στη Βουλή, ο κ. Τσίπρας αναφερόταν συνεχώς στην τρόικα, αποφεύγοντας να αναφερθεί συγκεκριμένα στο ΔΝΤ.
Αρνούμενος να δει την πραγματικότητα, τους βάζει όλους το ίδιο τσουβάλι, προκειμένου να μιλά για γερμανικές κατοχές και μερκελιστές – ενώ το πρόβλημα είναι η «κατοχή» από το ΔΝΤ.
Και επιλέγει την οδό του «τσουβαλιάσματος», ενώ γνωρίζει πως ΕΕ και ΕΚΤ υποχωρούν πάντα, με το ΔΝΤ να στυλώνει πάντα τα πόδια.
Είχε μάλιστα και πολύ πρόσφατο παράδειγμα, αφού είχε γίνει γνωστό πως και στην περίπτωση των πλειστηριασμών πρώτης κατοικίας, ΕΕ και ΕΚΤ είχαν αναγνωρίσει περί ποίου ευαίσθητου θέματος συζητούσαμε, επιτρέποντας στην Αθήνα να ρυθμίσει το θέμα μόνη της.
Αντίθετα, αυτό που παρέμεινε αρνητικό μέχρι την τελευταία ώρα ήταν το ΔΝΤ, δια του κ. Τόμσεν – το όνομα του οποίου βγήκε από το έρκος των οδόντων του κ. Τσίπρα, αλλά για να καταγγείλει ότι η κυβέρνηση «συνωμοτεί» μαζί του και όχι για να τεθεί το άκρως πολιτικό ζήτημα της παρουσίας του ΔΝΤ στην Ευρώπη και στην Ελλάδα.
Στις 11 Δεκεμβρίου, ο κ. Τσίπρας είχε συνάντηση με τους ευρωβουλευτές που ηγούνται της επιτροπής του ευρωπαϊκού κοινοβουλίου Κάρας και Γκοέ, στους οποίους και παρέδωσε την «Μαύρη Βίβλο» με τις συνέπειες από την εφαρμογή των μνημονιακών πολιτικών στη χώρα μας.
Δεν γνωρίζουμε το περιεχόμενο του κειμένου, αλλά το φανταζόμαστε – από περιγραφές άλλο τίποτε.
Αυτό που έγινε γνωστό είναι ότι ο κ. Τσίπρας πρότεινε να επεκταθεί η διάρκεια και να διευρυνθεί η εντολή της Επιτροπής του ευρωπαϊκού κοινοβουλίου – προφανώς κατά τα πρότυπα των ελληνικής έμπνευσης εξεταστικών επιτροπών, που παίρνουν συνεχώς παρατάσεις και στο τέλος εκδίδουν τόσα πορίσματα, όσα και τα κόμματα που μετέχουν σ’ αυτές.
Από όσα ο ίδιος ο κ. Τσίπρας ανακοίνωσε, δεν προκύπτει να έχει εντοπίσει το πρόβλημα, ούτε ότι έχει ζητήσει απομάκρυνση του ΔΝΤ και αντικατάστασή του από έναν ευρωπαϊκό ανάλογο θεσμό.
Η δημοκρατική λογοδοσία είναι σημαντική, αλλά πολύ θεωρητική.
Διότι αν εμφανιστούν κάποιοι στο ευρωπαϊκό κοινοβούλιο και επιχειρηματολογήσουν επί του κινδύνου διάλυσης της ευρωζώνης, τότε τα σκληρά μέτρα θα ληφθούν και με την άδεια των ευρωπαϊκών θεσμών.
Ο κίνδυνος της ταύτισης με την τρόικα
Αν μάλιστα λάβουμε υπόψη μας ότι στο προσχέδιο της Έκθεσης γίνεται αναφορά σε «ελλιπή στατιστικά στοιχεία» και σε «απάτη μεγάλης κλίμακας» εκ μέρους της Ελλάδας, τότε φοβούμεθα ότι η Επιτροπή υιοθετεί απόψεις χωρίς να τις διασταυρώνει.
Το αναφέρω, επειδή στις 5 Νοεμβρίου 2013, η Επιτροπή ακροάστηκε τα πρώην στελέχη της τρόικας Σερβάζ Ντερούζ (σήμερα Αναπληρωτής Διευθυντής της Διεύθυνσης Οικονομικών και Χρηματοδοτικών Υποθέσεων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, διότι κανείς δεν πάει χαμένος) και Κλάους Μαζούχ από την ΕΚΤ.
Αν κανείς ρίξει μια προσεκτικότερη ματιά και συγκρίνει όσα κατέθεσε ο Μαζούχ και όσα περιλαμβάνονται στο προσχέδιο της Έκθεσης, θα διαπιστώσει με έκπληξη ότι τα κείμενα συμπίπτουν!
Το προσχέδιο αποδέχεται την άποψη ότι απεφεύχθη η άτακτη χρεοκοπία, αλλά και όσα ο Μαζούχ είπε για τα στατιστικά στοιχεία.
Ότι δηλαδή τα στατιστικά στοιχεία για την ελληνική οικονομία που η τρόικα είχε την άνοιξη του 2010 δεν ήσαν ακριβή – εξ ου και τα περί «απάτης μεγάλης κλίμακας» που αναφέρονται στο προσχέδιο.
Έχει επομένως μεγάλη σημασία ποιοι και πώς θα ενημερώσουν την αντιπροσωπεία της Επιτροπής που θα επισκεφθεί στις 8 και στις 9 Ιανουαρίου την Αθήνα.
Η Επιτροπή οφείλει να ενημερωθεί ότι τα πλαστά στοιχεία δόθηκαν από την ΕΛΣΤΑΤ τον Νοέμβριο του 2010 και όχι την άνοιξη του 2010 και ότι επί του θέματος διεξάγεται έρευνα από την Δικαιοσύνη.
Και κυρίως, η Αθήνα οφείλει να ενημερώσει για την άκαμπτη στάση του ΔΝΤ, που εμφανίζεται να αδιαφορεί πλήρως για την κοινωνική ειρήνη στην Ελλάδα και στην Ευρώπη…
