Σε 300.000 υπολογίζονται οι ασφαλισμένοι που θεμελίωσαν δικαίωμα μέχρι το τέλος του 2012 και μπορούν να αξιοποιήσουν μια σειρά από ευνοϊκές ρυθμίσεις.
→Σε 300.000 υπολογίζονται οι ασφαλισμένοι που θεμελίωσαν δικαίωμα μέχρι το τέλος του 2012 και μπορούν να αξιοποιήσουν μια σειρά από ευνοϊκές ρυθμίσεις
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: Τζώρτζης Ρούσσος
Με ανοιχτό το θέμα της κατάργησης των πρόωρων συνταξιοδοτήσεων -ακόμη και αυτών που έχουν κατοχυρώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα-, η συνταξιοδότηση μοιάζει μονόδρομος για πολλούς εργαζόμενους που αναζητούν εκείνες τις διατάξεις που θα τους εξασφαλίσουν την έξοδο από τον κόσμο της εργασίας. Βέβαια και με δεδομένο ότι έχει στερέψει η δεξαμενή των μέτρων που μπορούν να μειώσουν τις συντάξεις και να αυξήσουν τα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης, κανείς δεν μπορεί να αποκλείσει κυβερνητική… επίθεση και κατά των θεμελιωμένων συνταξιοδοτικών δικαιωμάτων, παρ” όλο που το Σύνταγμα απαγορεύει μια τέτοια επιλογή.
Σύνταξη στα 60, λοιπόν, με το ασφαλιστικό σύστημα να περιέχει διατάξεις οι οποίες δίνουν τη δυνατότητα για συνταξιοδότηση με πλήρη ή μειωμένη σύνταξη και με έτη ασφάλισης που ξεκινούν από τα 15 και εκτείνονται μέχρι τα 37… Σύμφωνα δε με εκτιμήσεις από τη γενική γραμματεία Κοινωνικών Ασφαλίσεων, δικαίωμα για «έξοδο» στη σύνταξη σε ηλικία 60 ετών έχουν περίπου 300.000 ασφαλισμένοι οι οποίοι θεμελίωσαν δικαίωμα μέχρι το τέλος του 2012. Οι συγκεκριμένοι ασφαλισμένοι μπορούν να αξιοποιήσουν σειρά ευνοϊκών ρυθμίσεων που παραμένουν σε ισχύ και να «κλειδώσουν» το συνταξιοδοτικό δικαίωμα. Οι ευνοϊκές αυτές διατάξεις αφορούν δημόσιους υπαλλήλους, εργαζόμενους σε ΔΕΚΟ και τράπεζες, μισθωτούς του ιδιωτικού τομέα αλλά και ελεύθερους επαγγελματίες. Ανάλογα με την κατηγορία, τα απαιτούμενα έτη ασφάλισης ξεκινούν από 15 και φτάνουν τα 37, ενώ η σύνταξη μπορεί να είναι πλήρης ή μειωμένη.
Ετσι στο Δημόσιο, στα πάλαι ποτέ ευγενή Ταμεία (πρώην ΔΕΚΟ και τραπεζών) πλήρη σύνταξη στα 60 δικαιούνται οι γυναίκες που θεμελίωσαν δικαίωμα μέχρι το τέλος του 2010. Για τους άνδρες στους φορείς ΔΕΚΟ και τραπεζών είναι εφικτή η έξοδος στα 60 με 25ετία, αρκεί η θεμελίωση να έγινε μέχρι το τέλος του 2012.
Οι άνδρες δημόσιοι υπάλληλοι αν θεμελίωσαν δικαίωμα μέχρι το τέλος του 2010 δικαιούνται μειωμένη σύνταξη στα 60. Μεγαλύτερα περιθώρια επιλογής για συνταξιοδότηση με τη συμπλήρωση του ηλικιακού ορίου των 60 ετών έχουν οι ασφαλισμένοι του ΙΚΑ. Υπάρχουν, λοιπόν, διατάξεις που οδηγούν στη σύνταξη με 4.500 ή με 10.000 ημέρες ασφάλισης. Τα Ταμείο πάντως που εμφανίζεται ιδιαίτερα σφιχτό σε συνταξιοδότηση στα 60 είναι ο ΟΑΕΕ, στον οποίο υπάρχει σαφώς αυστηρότερο πλαίσιο για όσους ελεύθερους επαγγελματίες επιθυμούν να βγουν στη σύνταξη σε ηλικία 60 ετών.
Ας δούμε, λοιπόν, ανά ασφαλιστικό φορέα με ποιες προϋποθέσεις μπορεί κάποιος να βγει στη σύνταξη.
ΔΕΚΟ – ΤΡΑΠΕΖΕΣ
Οι ασφαλισμένοι στα «ευγενή» Ταμεία συνταξιοδοτούνται στα 60 με τις εξής προϋποθέσεις:
• Αντρες που έχουν ασφαλιστεί μέχρι 31 Δεκεμβρίου 1982 και συμπληρώνουν 25ετία. Μπορούν έτσι να συνταξιοδοτηθούν στο 60ό έτος με μειωμένη σύνταξη και στο 65ο με πλήρη.
• Γυναίκες που έχουν ασφαλιστεί μέχρι 31 Δεκεμβρίου 1982. Πρέπει να έχουν συμπληρώσει 25ετία αλλά και το 55ο έτος της ηλικίας τους, ώστε να θεμελιώσουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα. Ετσι μπορούν να συνταξιοδοτηθούν στο 55ο έτος με μειωμένη σύνταξη και στο 60ό έτος με πλήρη.
• Αντρες που έχουν ασφαλιστεί από το 1983 έως και το 1992. Η «έξοδος» γίνεται με 25ετία στο 65ο έτος με πλήρη σύνταξη και στο 60ό με μειωμένη. Η θεμελίωση γίνεται με τη συμπλήρωση του 60ού έτους.
• Γυναίκες που έχουν ασφαλιστεί από το 1983 έως και το 1992. Οι προϋποθέσεις συνταξιοδότησης κλειδώνουν με βάση όσα ισχύουν τη χρονιά που συμπληρώνεται το 55ο έτος και η 25ετία. Αντίστοιχα το δικαίωμα για πλήρη θα θεμελιώνεται για το όριο ηλικίας που κάθε φορά ισχύει με τη συμπλήρωση του 60ού.
• Μητέρες ανήλικων τέκνων: Με 25ετία κατοχυρώνεται και το καθεστώς των μητέρων ανήλικων τέκνων στα λεγόμενα ειδικά ταμεία. Ωστόσο, υπάρχει μία βασική διαφορά σε σχέση με τους υπόλοιπους ασφαλισμένους: για τη θεμελίωση του σχετικού δικαιώματος απαιτείται μόνο η συμπλήρωση του αντίστοιχου χρόνου ασφάλισης των 25 ετών και όχι και του σχετικού ορίου ηλικίας.
ΙΚΑ
Ανδρες: Προβλέπεται πρόωρη «έξοδος» με μειωμένη σύνταξη σε ηλικία 60 ετών. Η δυνατότητα αυτή ανάλογα με τη διάταξη παρέχεται είτε με 4.500 (15ετία) είτε με 10.000 ημέρες ασφάλισης (33,3 έτη).
Η διαφοροποίηση είναι στο ποσοστό της μείωσης, αφού στην πρώτη περίπτωση -των 4.500 ημερών- το όριο ηλικίας για την πλήρη σύνταξη είναι το 65ο έτος και το «πέναλτι» φτάνει το 30%. Στη δεύτερη περίπτωση -των 10.000 ημερών- το όριο ηλικίας είναι σε άμεση συνάρτηση με τον χρόνο θεμελίωσης δικαιώματος, με αποτέλεσμα η μείωση να είναι από 12% έως 21%.
Γυναίκες: Για τις εργαζόμενες στον ιδιωτικό τομέα που καλύπτονται από το ΙΚΑ ισχύει ό,τι και στην περίπτωση των ανδρών. Η θεμελίωση γίνεται με συμπλήρωση του 55ου έτους της ηλικίας και τη συμπλήρωση 4.500 ημερών ασφάλισης. Οσες γυναίκες μέχρι 31 Δεκεμβρίου 2010 είχαν συμπληρώσει 4.500 ημέρες ασφάλισης καθώς και το 55ο έτος της ηλικίας τους θεμελίωσαν δικαίωμα και μπορούν να αποχωρήσουν με τη συμπλήρωση του 60ού τους έτους με πλήρη σύνταξη. Οσες συμπλήρωσαν το 55ο έτος της ηλικίας τους μετά το 2011 έχασαν το 60ό έτος για την πλήρη σύνταξη και πλέον θα πρέπει να περιμένουν μέχρι το 63ο ή το 67ο έτος της ηλικίας. Επίσης όσες γυναίκες είχαν συμπληρώσει το 60ό έτος της ηλικίας τους μέχρι το τέλος του 2010 αλλά όχι 4.500 ημέρες ασφάλισης, έχουν κατοχυρώσει δικαίωμα για έξοδο σε πλήρη σύνταξη, όμως δεν μπορούν να κάνουν χρήση των πλασματικών ετών για τις απαιτούμενες ημέρες ασφάλισης. Ετσι θα πρέπει να συμπληρώσουν τουλάχιστον 4.500 ημέρες ασφάλισης μόνο με αυτασφάλιση ή πραγματική ασφάλιση, χωρίς δηλαδή πλασματικούς χρόνους.
ΔΗΜΟΣΙΟ
Ανδρες: Με πέναλτι και μειωμένη οι άνδρες δημόσιοι υπάλληλοι μπορούν να εξέλθουν με τη συμπλήρωση 25ετίας (πρέπει τα έτη ασφάλισης να έχουν συμπληρωθεί μέχρι την 31η-12-2010).
Βέβαια για λόγους αποτροπής έχει θεσπιστεί πέναλτι αποχώρησης σε περίπτωση μειωμένης σύνταξης και κάποιος δημόσιος υπάλληλος που θέλει να συνταξιοδοτηθεί πριν από τα 65 θα πρέπει να συνυπολογίσει και το ποσό της σύνταξης που θα λαμβάνει. Σε αδρές γραμμές επισημαίνεται ότι προβλέπεται μείωση 4,5% ανά έτος από τα 60 έως τα 65. Ετσι αν κάποιος θέλει να εξέλθει στα 60 θα πρέπει να υπολογίζει μείωση 22,5% στον συντάξιμο μισθό του σε σχέση με το αν έβγαινε στα 65.
Για τη συμπλήρωση της 25ετίας προσμετρώνται τόσο ο χρόνος του δημόσιου όσο και του ιδιωτικού τομέα, ο στρατός και τα πλασματικά έτη των τέκνων, εφόσον με αυτά φτάνει ο ασφαλισμένος την 25ετία μέχρι 31 Δεκεμβρίου 2010. Το 60ό έτος είναι και το όριο που λαμβάνουν πλήρες το τμήμα της σύνταξης από άλλον φορέα όσοι δημόσιοι υπάλληλοι συνταξιοδοτούνται με τις διατάξεις της διαδοχικής με τη συμμετοχή του ΙΚΑ, του ΟΑΕΕ κ.ά.
Θα πρέπει ακόμη να σημειωθεί ότι λόγω της καταδίκης της χώρας μας από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, το όριο ηλικίας συνταξιοδότησης για τους άνδρες δημόσιους υπαλλήλους έχει μειωθεί τη διετία 2011-2012 ακολουθώντας αυτό των γυναικών.
Συγκεκριμένα, το 2011 δίνεται μειωμένη σύνταξη στα 56 και το 2012 στα 58 (μόνο για όσους συμπληρώνουν 25ετία τις συγκεκριμένες χρονιές).
Γυναίκες: Η δυνατότητα εξόδου με πλήρη σύνταξη κατοχυρώνεται με τη συμπλήρωση 25 ετών ασφάλισης και τη θεμελίωση του σχετικού δικαιώματος. Ετσι μπορεί να συνταξιοδοτηθεί η ασφαλισμένη σε ηλικία 60 ετών εφόσον έχει θεμελιώσει δικαίωμα συνταξιοδότησης μέχρι 31 Δεκεμβρίου 2010.
Εδώ χρειάζεται προσοχή καθώς για τις υπαλλήλους που θεμελίωσαν δικαίωμα από την 1η Ιανουαρίου 2011 και μετά, το όριο ηλικίας για την έξοδο σταδιακά αυξάνεται και φέτος φτάνει το 67ο έτος.
Η σύνταξη που λαμβάνει η γυναίκα δημόσιος υπάλληλος στην ηλικία των 60 ετών είναι πλήρης, αναλογική των ετών ασφάλισης που έχει τη στιγμή της αίτησης.
Φυσικά το εν λόγω δικαίωμα μπορεί να το ασκήσει και μετά τη συμπλήρωση του 60ού της έτους.
Τέλος πρέπει να επισημανθεί πως με την εξαγορά πλασματικού χρόνου τέκνων οι γυναίκες δημόσιοι υπάλληλοι μπορούν να θεμελιώσουν αναδρομικά δικαίωμα το 2010. Εχουν δηλαδή τη δυνατότητα να κατοχυρώσουν το δικαίωμα για την πλήρη σύνταξη στα 60, αποφεύγοντας την αύξηση του σχετικού ορίου.
Παλιοί ασφαλισμένοι (πριν από την 1η-1-1993)
Προβλέπονται τα εξής για τους «παλαιούς» ασφαλισμένους:
Ανδρες: Κατοχυρώνεται δικαίωμα για μειωμένη σύνταξη με τη συμπλήρωση 25ετίας μέχρι 31 Δεκεμβρίου 2012 για το 60ό έτος της ηλικίας τους. Η μείωση για τους εν λόγω ασφαλισμένους είναι 4,5% για κάθε έτος πριν από το 65ο. Εφόσον δεν έχει συμπληρωθεί η 25ετία, δεν μπορεί να γίνει χρήση των πλασματικών ετών που προβλέπονται, καθώς δεν είχε αλλάξει το όριο ηλικίας για τις εν λόγω περιπτώσεις. Μόνο ο στρατός μπορεί να χρησιμοποιηθεί.
Γυναίκες: Η δυνατότητα εξόδου με πλήρη σύνταξη στα 60 κατοχυρώνεται με τη συμπλήρωση 25 ετών ασφάλισης και τη συμπλήρωση του 55ου έτους της ηλικίας μέχρι 31 Δεκεμβρίου 2010. Για τις υπαλλήλους που θεμελίωσαν δικαίωμα από την 1η Ιανουαρίου 2011 και μετά, το όριο ηλικίας για την έξοδο έχει αυξηθεί, και φέτος φτάνει τα 67.
Σημειώνεται πως η σύνταξη στην ηλικία των 60 ετών για όσες γυναίκες έχουν θεμελιωμένο δικαίωμα είναι πλήρης, αναλογική των ετών ασφάλισης που έχει η εργαζόμενη τη στιγμή της αίτησης. Στα θετικά είναι πως το εν λόγω δικαίωμα μπορεί να ασκηθεί και μετά τη συμπλήρωση του 60ού της έτους. Ωστόσο χρειάζεται προσοχή, καθώς αν μέχρι την 31 Δεκεμβρίου 2010 δεν έχει συμπληρωθεί η απαραίτητη 25ετία, δεν είναι δυνατή η πλήρωσή της με πλασματικούς χρόνους των Ν. 3865/2010 και 3996/2011.
Ποιοι και πότε μπορούν να εξαγοράσουν πλασματικά έτη
Η ασύγγνωστη άγνοια του υπουργού Κοινωνικής Ασφάλισης Γ. Βρούτση, ο οποίος σε τηλεοπτική εκπομπή ανέφερε ότι καταληκτική ημερομηνία για την εξαγορά πλασματικών χρόνων ασφάλισης είναι η 31η-12-2013, δημιούργησε καταιγισμό ανησυχίας στους ασφαλισμένους που θέλουν να αξιοποιήσουν τις δυνατότητες του νόμου για γρηγορότερη έξοδο στη σύνταξη, αφού το θέμα αναπαράχθηκε σε πολλά, ηλεκτρονικά κυρίως, ΜΜΕ.
Το σωστό, λοιπόν, είναι ότι μόνον όσοι ασφαλισμένοι έχουν θεμελιώσει δικαίωμα μέχρι την 31η-10-2010 (έχουν δηλαδή συμπληρώσει μέσα στο έτος 2010 ή νωρίτερα το έτος ηλικίας και τους λείπουν για παράδειγμα 2 χρόνια ασφάλισης για να συμπληρώσουν και το συνταξιοδοτικό όριο των ημερών ασφάλισης) έχουν καταληκτική ημερομηνία την 31η-12-2013.
Οσοι θεμελιώνουν δικαίωμα μετά την 1η-1-2011 και εργάζονται στον ιδιωτικό τομέα με βάση την ασφαλιστική νομοθεσία μπορούν να εξαγοράσουν πλασματικά έτη ασφάλισης οποτεδήποτε. Πάντως θα πρέπει να διευκρινιστεί ότι στις περιπτώσεις που θεμελιώνεται συνταξιοδοτικό δικαίωμα με προϋποθέσεις που διαμορφώνονται και ισχύουν από 1.1.2011 μέχρι 31.12.2014, με βάση τις ισχύουσες διατάξεις, το ποσό για την εξαγορά του χρόνου της στρατιωτικής θητείας στους Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης μειώνεται κατά 30%. Για όσους θεμελιώνουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα με προϋποθέσεις που διαμορφώνονται και ισχύουν από 1.1.2015 και εφεξής, το ανωτέρω ποσό μειώνεται κατά 50%.
Αντίθετα στον δημόσιο τομέα και συγκεκριμένα για όσους ασφαλίζονται στο Δημόσιο η κατάθεση αίτησης αναγνώρισης πλασματικών χρόνων μπορεί να γίνει οποτεδήποτε, ακόμη και κατά τη συνταξιοδότηση και βέβαια ανεξάρτητα από το πότε θεμελίωσαν το συνταξιοδοτικό δικαίωμά τους. Είναι σαφές, λοιπόν, ότι για τους δημοσίους υπαλλήλους που ασφαλίζονται στο Δημόσιο δεν υπάρχει καταληκτική ημερομηνία. Συνιστάται μόνο και μόνο για οικονομικούς λόγους η κατάθεση αίτησης αναγνώρισης να υποβληθεί μέχρι 31-12-2015 για να υπολογιστεί η εξαγορά με βάση τον βασικό μισθό που είχε ο υπάλληλος στις 31-10-2011. Αν η αίτηση υποβληθεί από 1-1-2016, θα υπολογιστεί με βάση τον βασικό μισθό του νέου μισθολογίου που θα έχει ο υπάλληλος την ημερομηνία υποβολής της αίτησης και θα στοιχίσει ακριβότερα, επειδή ο βασικός μισθός του νέου μισθολογίου είναι μεγαλύτερος από τον βασικό μισθό του παλιού μισθολογίου.
ΟΑΕΕ
Με τη συμπλήρωση 35ετίας άνδρες και γυναίκες αποκτούν συνταξιοδοτικό δικαίωμα στα 60. Ωστόσο χρειάζεται προσοχή, καθώς τη διετία 2011-2012 τα απαιτούμενα έτη ασφάλισης αυξάνονται σταδιακά, χωρίς αυτό να αλλάζει το όριο ηλικίας.
Οπότε όσοι ασφαλισμένοι συμπλήρωσαν 35ετία μέχρι 31 Δεκεμβρίου 2010 αποχωρούν στα 60 και δεν επηρεάζονται από τις όποιες αλλαγές στα όρια ηλικίας. Το 2011 κλειδώνει συνταξιοδοτικό δικαίωμα με 35ετία, αλλά η έξοδος γίνεται στα 60 με 36 έτη ασφάλισης. Το 2012 επίσης θεμελιώνεται δικαίωμα με 35ετία, αλλά σύνταξη καταβάλλεται με 37 έτη στα 60. Στις περιπτώσεις αυτές για τη θεμελίωση μπορεί ο ασφαλισμένος να εξαγοράσει από 4 έως 5 πλασματικά έτη του Ν. 3865/2010. Τέλος, πρέπει να επισημανθεί πως η σύνταξη που χορηγείται σε όλες τις περιπτώσεις είναι πλήρης, αναλογική των ετών ασφάλισης που θα έχει ο ελεύθερος επαγγελματίας τη στιγμή της αίτησης.
"Η Εφημερίδα των Συντακτών"
