Με ιδιαίτερη λαμπρότητα θα εορταστούν τα εκατό χρόνια που συμπληρώνονται φέτος από την έκδοση του Ψηφίσματος της ιεράς κοινότητας για την ενσωμάτωση της Αθωνικής μοναστικής πολιτείας στο ελληνικό κράτος.
Οι πανηγυρικές εκδηλώσεις έχουν προγραμματιστεί για τον Οκτώβριο και σε αυτές θα προεξάρχει ο οικουμενικός πατριάρχης Βαρθολομαίος, καθώς το Άγιον Όρος υπάγεται απευθείας στη δικαιοδοσία του Πατριαρχείου.
Η ιερά κοινότητα του Αγίου Όρους προσκάλεσε τον οικουμενικό πατριάρχη τον περασμένο Φεβρουάριο να προστεί των λατρευτικών εκδηλώσεων που θα τελεστούν κατά την αγιορείτικη τάξη και παράδοση στις Καρυές και στον ιστορικό ναό του Πρωτάτου. Ο οικουμενικός πατριάρχης Βαρθολομαίος, σύμφωνα με αγιορείτικους κύκλους, αναμένεται να φτάσει στις 15 Οκτωβρίου στο Άγιον Όρος, όπου και θα παραμείνει μέχρι και τις 18 του μηνός. Βασικός σταθμός της έκτης επίσκεψης του προκαθήμενου της Ορθοδοξίας στον Άθωνα θα είναι η διοικητική πρωτεύουσα των Καρυών, έδρα της ιεράς κοινότητας και τόπος συγκέντρωσης των αντιπροσώπων των 20 ιερών μονών του Αγίου Όρους, εκεί όπου θα πραγματοποιηθούν και οι επετειακές τιμητικές εκδηλώσεις.
Στο Άγιον Όρος
Ο οικουμενικός πατριάρχης Βαρθολομαίος θα πραγματοποιήσει την έκτη προσκυνηματική του επίσκεψη -ως πατριάρχης- στο Άγιον Όρος από τις 15 έως τις 18 Οκτωβρίου. Από την πλευρά της ιεράς κοινότητας, των αγιορειτών πατέρων και της πολιτικής διοίκησης του Αγίου Όρους βρίσκονται σε πλήρη εξέλιξη εντατικές προετοιμασίες για την υποδοχή και τη φιλοξενία του προκαθημένου της Ορθοδοξίας και επισκόπου της Αθωνικής Πολιτείας καθώς και για την απόδοση ιδιαιτέρων τιμών με την ευκαιρία της συμπλήρωσης της εκατονταετίας, από την οριστική διευθέτηση του θέματος της πολιτικής κατάστασης της Αθωνικής μοναστικής πολιτείας με τη φυσιολογική ενσωμάτωσή της στον κορμό του ελληνικού κράτους, του οποίου αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι, υπό ιδιαίτερο καθεστώς διοίκησης, όπως ορίζει και το σύνταγμα της χώρας.
Σύμφωνα με πληροφορίες, ο οικουμενικός πατριάρχης, «διά πατριαρχικού γράμματος προς την ιερά κοινότητα, έχει αποδεχθεί την πρόσκληση που του απευθύνθηκε να επισκεφθεί το Περιβόλι της Παναγιάς.
Όπως επισημαίνεται μεταξύ άλλων στην απαντητική επιστολή του Οικουμενικού Πατριαρχείου προς την ιερά κοινότητα του Αγίου Όρους, «...εκφράζομεν την αδημονίαν ημών ίνα ευρεθώμεν πλησίον υμών, κατά το χρονικόν διάστημα ιε’ - ιθ’ προσεχούς Οκτωβρίου, πατέρες, αδελφοί και τέκνα, και αναπέμψωμεν ύμνον και αίνον ευχαριστίας προς τον Κύριον του Ελέους και των Οικτιρμών και την ουράνιον Έφορον του Ιερού Τόπου Παναγίαν Μητέρα Αυτού, διά την άχρι τούδε, τη ανεξιχνιάστω προνοία Αυτού, διαφύλαξιν του πνευματικού, ησυχαστικού, οικουμενικού και υπερφυλετικού χαρακτήρος αυτού, επί τω τέλει ίνα παραμένη εις το διηνεκές υπό την στοργικήν πολιτικήν και διοικητικήν προστασίαν της ευλογημένης Ελλάδος και υπό το ιδιόμορφον εκκλησιαστικώς και πολιτικώς κυρωθέν καθεστώς αυτού, χώρος σωτηρίας και αγιασμού, μακράν ανθρωπίνων σκοπιμοτήτων και καταδικαστέων πανταχόθεν εθνοφυλετικών ερίδων, ‘μεταστρέφον (το Άγιον Όρος) τον κοπετόν’ της ανθρωπότητος διά της αδιαλείπτου προσευχής και οδηγούν αυτήν εις οδόν ευθείαν, απάγουσαν εις Παραδείσου σκηνώματα και προς τας εκεί καταπαύσεις».
Τον οικουμενικό πατριάρχη Βαρθολομαίο κατά την επίσκεψή του αυτή στο Περιβόλι της Παναγίας θα συνοδεύουν ο μητροπολίτης Ιταλίας και Μελίτης Γεννάδιος, ο μητροπολίτης Τρανουπόλεως Γερμανός, ο μητροπολίτης Μυριοφύτου και Περιστάσεως Ειρηναίος, ο μέγας αρχιδιάκονος Μάξιμος, ο δευτερεύων των πατριαρχικών διακόνων Ανδρέας και ο μέγας ιεροκήρυξ Βησσαρίων.
Στη Σερβία
Στις 5 - 9 Οκτωβρίου ο οικουμενικός πατριάρχης θα επισκεφθεί τη Σερβία. Θα προεξάρχει στους εορτασμούς για την επέτειο των 1.700 χρόνων από το Διάταγμα των Μεδιολάνων, που θα πραγματοποιηθούν στις 6 Οκτωβρίου στην πόλη Νις. Σύμφωνα με πληροφορίες, τον περασμένο Αύγουστο αντιπροσωπεία του Οικουμενικού Πατριαρχείου (ο Γαλλίας Εμμανουήλ και ο αρχιγραμματεύς Βαρθολομαίος) επισκέφθηκε τον πατριάρχη Σερβίας Ειρηναίο και συζήτησαν τον τρόπο συμμετοχής του Οικουμενικού Πατριαρχείου στους εορτασμούς αυτούς που έχουν διορθόδοξο και διαχριστιανικό χαρακτήρα. Σύμφωνα πάντα με τις ίδιες πληροφορίες, την Κυριακή 6 Οκτωβρίου στον ιερό ναό των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης στη Νις θα τελεσθεί συλλείτουργο των προκαθημένων των ορθοδόξων εκκλησιών, προεξάρχοντος του οικουμενικού πατριάρχη Βαρθολομαίου, με τον οποίο θα συλλειτουργήσουν ο πατριάρχης Ιεροσολύμων Θεόφιλος, ο πατριάρχης Μόσχας και πασών των Ρωσιών Κύριλλος, ο πατριάρχης Σερβίας Ειρηναίος, ο αρχιεπίσκοπος Κύπρου Χρυσόστομος και ο μητροπολίτης Βαρσοβίας και πάσης Πολωνίας Σάββας. Στο πλαίσιο των εορτασμών, τη Δευτέρα 7 Οκτωβρίου θα τελεστούν στην Ποντγκόριτσα τα εγκαίνια του καθεδρικού ναού της Αναστάσεως του Χριστού. Η λειτουργική αυτή εκδήλωση συγκαταλέγεται μεταξύ των εκδηλώσεων, τις οποίες διοργανώνει η ιερά μητρόπολη Μαυροβουνίου, για να εορτάσει τα 1.700 χρόνια από το διάταγμα των Μεδιολάνων.
Η Θεσσαλονίκη τελευταίος σταθμός του κ. Βαρθολομαίου
Τελευταίος σταθμός της περιοδείας του οικουμενικού πατριάρχη θα είναι η Θεσσαλονίκη. Σύμφωνα με πληροφορίες, ο κ. Βαρθολομαίος αποδέχτηκε την πρόσκληση της ιεράς μητροπόλεως Θεσσαλονίκης και έτσι φέτος θα προεξάρχει της πανηγύρεως του πολιούχου της πόλεως Αγίου Δημητρίου στις 26 Οκτωβρίου.
ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ Το ιστορικό ψήφισμα του 1913
Το αυτόνομο καθεστώς του Αγίου Όρους αναγνωρίστηκε για πρώτη φορά διεθνώς πριν από την αναγνώριση της κυριαρχίας του ελληνικού κράτους στη Χαλκιδική, με τη συνθήκη του Βερολίνου του 1878. Το Άγιον Όρος απελευθερώθηκε από το Ελληνικό Βασιλικό Ναυτικό κατά τον Α’ Βαλκανικό Πόλεμο, στις 2 Νοεμβρίου 1912 . Την επόμενη ημέρα, συνήλθαν σε συνεδρίαση οι αντιπρόσωποι όλων των μονών, πλην της Ρωσικής, και υπεγράφη στον κώδικα των πρακτικών της συνεδρίας πράξη με την οποία διαπιστωνόταν η κατάλυση των οθωμανικών αρχών. Η επίσημη πράξη έγινε στις 5 Νοεμβρίου 1912. Εκείνη την περίοδο εννέα με δέκα χιλιάδες μοναχοί κατοικούσαν εκεί. Το ψήφισμα της έκτακτης συνέλευσης του Αγίου Όρους για την ενσωμάτωσή του στο ελληνικό κράτος, υπογράφτηκε στις 3 Οκτωβρίου του 1913.
Το ελληνικό κράτος κύρωσε με το Ν.Δ. 10/16 Σεπτεμβρίου 1926 τον Καταστατικό Χάρτη του Αγίου Όρους, ο οποίος άρχισε να ισχύει το 1927 μετά τη θέση σε ισχύ του νέου συντάγματος, οπότε και για πρώτη φορά επισημοποιήθηκε η συνταγματική προστασία του καθεστώτος αυτοδιοίκησης του Αγίου Όρους.
