Τετάρτη 26 Ιουνίου 2013

Το ευνοϊκό καθεστώς για εκπαιδευτικούς

Eυνοϊκές ρυθμίσεις ισχύουν για τους εκπαιδευτικούς που πρόλαβαν να θεμελιώσουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα μέχρι το τέλος του 2012. Από τις ανατροπές στα όρια ηλικίας διασώζονται όσοι έχουν προσληφθεί πριν από το 1983 αλλά και ένα μεγάλο μέρος όσων ασφαλίστηκαν από το 1983 έως και το1992.

Ουσιαστικά τα όρια συνταξιοδότησης είναι σε άμεση συνάρτηση με το πότε έγινε η πρόσληψη, ενώ ειδικά για όσους μπήκαν στην αγορά εργασίας μετά την 1η Ιανουαρίου 1993 ισχύουν ενιαίες ρυθμίσεις στο Δημόσιο και σε όλα τα ασφαλιστικά ταμεία.
Το ευνοϊκό καθεστώς για εκπαιδευτικούς
Ωστόσο, όπως τονίζει ο δικηγόρος Διονύσης Ρίζος, που είναι ειδικός σε θέματα εργατικού και ασφαλιστικού δικαίου, αρκεί έστω και μία ημέρα ασφάλισης -ακόμη και στον ιδιωτικό τομέα- πριν από το 1993 για να ανήκει κάποιος στους παλιούς ασφαλισμένους.
Δύο περιπτώσεις
Οπως ήδη αναφέρθηκε, για τους παλιούς ασφαλισμένους διακρίνουμε δύο περιπτώσεις: όσους απασχολήθηκαν για πρώτη φορά στο Δημόσιο μέχρι την 31η Δεκεμβρίου 1982 και εκείνους που απασχολήθηκαν αντίστοιχα στο Δημόσιο μετά την ημερομηνία αυτή.
Οταν αναφερόμαστε σε απασχόληση στο Δημόσιο δεν εννοούμε σε κάθε περίπτωση πρόσληψη, αλλά αρκεί απασχόληση με οποιαδήποτε σχέση εργασίας σε φορέα του Δημοσίου ή ΝΠΔΔ για να χαρακτηριστεί κάποιος ως ασφαλισμένος πριν από το 1983.
Αντίστοιχα ανήκει στους μεταξύ 1983-1992 κάποιος που έχει ασφάλιση στον ιδιωτικό τομέα και προσλαμβάνεται στο Δημόσιο ακόμη και μετά το 1993.
Εξοδος χωρίς όριο για προσληφθέντες πριν από το 1982
Μεγάλοι κερδισμένοι είναι οι εκπαιδευτικοί, που έχουν προσληφθεί στο Δημόσιο μέχρι 31 Δεκεμβρίου 1982. Μία σειρά ευνοϊκών διατάξεων επιτρέπει σε μεγάλες ομάδες ασφαλισμένων την «έξοδο» ανεξαρτήτως ορίου ηλικίας ακόμα και με λιγότερα από 35 χρόνια.
Ενδεικτικά αναφέρεται πως οι μητέρες ανηλίκων που συμπληρώνουν 17 έτη και 6 μήνες μετά το 1998 παίρνουν σύνταξη στα 50, ενώ εναλλακτικά συνταξιοδοτούνται χωρίς όριο ηλικίας με 24 έτη και 6 μήνες. Οσον αφορά τους άντρες -ανάλογα με το έτος θεμελίωσης- απαιτούνται από 32 έως 35 έτη ασφάλισης για έξοδο στη σύνταξη ανεξαρτήτως ορίου ηλικίας. Για τους ασφαλισμένους σε αυτή την κατηγορία οι προϋποθέσεις συνταξιοδότησης και τα όρια ηλικίας εξαρτώνται από το έτος συμπλήρωσης των απαιτούμενων για θεμελίωση ετών. Ειδικά για τις γυναίκες λαμβάνεται υπόψη και η οικογενειακή κατάσταση.
Ιδιαίτερα σημαντικό είναι πως οι «παλαιοί» ασφαλισμένοι δεν επηρεάζονται από τις αλλαγές που έχουν επέλθει με το ν. 3865/2010 και διατηρούν μία σειρά ευνοϊκών διατάξεων. Εδώ πρέπει να σημειωθεί πως για όσους προσλήφθηκαν πριν το 1983 όταν εκτός του χρόνου του δημοσίου υπάρχει και χρόνος ασφάλισης στον ιδιωτικό τομέα, δεν εφαρμόζονται οι διατάξεις της διαδοχικής ασφάλισης. Κατά συνέπεια θα πρέπει ο ασφαλισμένος να προβεί στην εξαγορά του χρόνου αυτού εφόσον επιθυμεί να συμπεριληφθεί στον συνολικό συντάξιμο χρόνο του και να προσαυξήσει το ποσό της σύνταξής του.
Τυχεροί οι άνδρες με 25ετία τη διετία 2011-2012
«Κερδισμένους» και «χαμένους» έχουν δημιουργήσει οι αλλαγές στο ασφαλιστικό για όσους εκπαιδευτικούς έχουν προσληφθεί στο Δημόσιο από το 1983 έως και το 1992. Στους μεγάλους τυχερούς είναι οι άντρες που συμπληρώνουν 25ετία τη διετία 2011-2012 αλλά και οι γυναίκες που θεμελίωσαν δικαίωμα μέχρι το τέλος του 2010.
Αντιθέτως χαμένοι είναι όσοι εκπαιδευτικοί θεμελιώνουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα από 1ης Ιανουαρίου 2013 και μετά, καθώς δικαιούνται πλήρη σύνταξη στα 67 ή μειωμένη στα 62 με 25ετία. Εναλλακτικά μπορούν να αποχωρήσουν με πλήρη σύνταξη στα 62, αλλά με 40 έτη ασφάλισης.
Ειδικότερα προβλέπονται τα εξής:
  • Αντρες. Για τη θεμελίωση δικαιώματος απαιτείται η συμπλήρωση 25ετίας και πλέον με βάση το έτος συμπλήρωσής της μπορούν να συνταξιοδοτηθούν με το αντίστοιχο όριο ηλικίας. Μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τη συμπλήρωση των 25 ετών τόσο ο χρόνος που διανύεται στο Δημόσιο όσο και ο χρόνος του ιδιωτικού τομέα με βάση τις διατάξεις για τη διαδοχική ασφάλιση.
Καμία αλλαγή δεν υπάρχει στα όρια ηλικίας για όσους θεμελίωσαν δικαίωμα μέχρι το τέλος του 2010. Στους κερδισμένους είναι όσοι θεμελιώνουν δικαίωμα τη διετία 2011-2012, καθώς προβλέπονται μειωμένα όρια συνταξιοδότησης. Μάλιστα για να «κλειδώσει» το συνταξιοδοτικό δικαίωμα μπορούν να χρησιμοποιηθούν και πλασματικοί χρόνοι.
Με τη θεμελίωση του σχετικού δικαιώματος μέχρι το τέλος του 2010 ο ασφαλισμένος που επιλέγει τη μειωμένη σύνταξη θα έχει «πέναλτι» 4,5% . Για όσους θεμελιώνουν δικαίωμα όμως μετά την 1η Ιανουαρίου 2011 η μείωση είναι 6% για κάθε έτος.
  • Γυναίκες. Η θεμελίωση δικαιώματος επέρχεται με τη συμπλήρωση 25ετίας. Οσες γυναίκες πρόλαβαν να θεμελιώσουν δικαίωμα μέχρι το τέλος του 2010 δεν έχουν καμία αλλαγή στα όρια ηλικίας, ενώ μεταβατικές διατάξεις ισχύουν τη διετία 2011-2012 (με σταδιακή αύξηση).
Με τη θεμελίωση του σχετικού δικαιώματος και οι γυναίκες μπορούν να συνταξιοδοτηθούν με μειωμένη σύνταξη. Η μείωση για όσες ασφαλισμένες θεμελίωσαν δικαίωμα μέχρι το τέλος του 2010 είναι 4,5% για κάθε έτος πριν τα 60. Για όσες γυναίκες θεμελιώνουν δικαίωμα μετά την 1η Ιανουαρίου 2011 η μείωση είναι 6% για κάθε έτος πριν από τη συμπλήρωση του έτους χορήγησης πλήρους σύνταξης.
Κ. ΚΟΚΚΑΛΙΑΡΗ - Γ. ΦΩΣΚΟΛΟΣ
Ανδρες εκπαιδευτικοί
ΚατηγορίαΑπαιτούμενα για θεμελίωση συντάξιμα έτηΕτος συμπλήρωσηςΣυντάξιμα έτη για συνταξιοδότησηΟριο ηλικίας
Ανδρες (πρόσληψη μετά την 1/1/83)1520131567
25Εως το 20102565
2520112561
2520122563
2520132567
25Εως το 20103060*
25Οποτεδήποτε37XOH**
25Εως το 20103558
2520113658
2520123759
2520134062
* Νόμος 3075/2002 καταργήθηκε. Ισχύει για όσους θεμελίωσαν μέχρι 31-12-2010.
** Η δυνατότητα συνταξιοδότησης με 37 έτη χωρίς όριο ηλικίας καταργήθηκε από την 1-1-2011 για όσους δεν είχαν θεμελιώσει δικαίωμα.
Ανδρες εκπαιδευτικοί - μειωμένη
ΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΑ ΣΥΝΤΑΞΙΜΑ ΕΤΗΕΤΟΣ ΘΕΜΕΛΙΩΣΗΣ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΟΣΟΡΙΟ ΗΛΙΚΙΑΣ ΣΥΝΤΑΞΙΟΔΟΤΗΣΗΣ
25201060
25201156
25201258
25201362
* Από την 1/1/2011 η μείωση για κάθε έτος ανέρχεται στο 6%.
Γυναίκες εκπαιδευτικοί
ΚατηγορίαΑπαιτούμενα για θεμελίωση συντάξιμα έτηΕτος συμπλήρωσηςΣυντάξιμα έτη για συνταξιοδότησηΟριο ηλικίας
Γυναίκες (πρόσληψη μετά την 1/1/83)1520131567
25Εως το 20102560
2520112561
2520122563
2520132567
2520103060*
2520103558
2520113658
2520123759
2520134062
* Νόμος 3075/2002 καταργήθηκε. Ισχύει για όσους θεμελίωσαν μέχρι 31-12-2010.
** Η δυνατότητα συνταξιοδότησης με 37 έτη χωρίς όριο ηλικίας καταργήθηκε από την 1-1-2011 για όσους δεν είχαν θεμελιώσει δικαίωμα.
Γυναίκες εκπαιδευτικοί - μειωμένη
ΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΑ ΣΥΝΤΑΞΙΜΑ ΕΤΗΕΤΟΣ ΘΕΜΕΛΙΩΣΗΣ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΟΣΟΡΙΟ ΗΛΙΚΙΑΣ ΣΥΝΤΑΞΙΟΔΟΤΗΣΗΣ
25μέχρι 31/12/201055
25201156
25201258
25201362
* Από την 1/1/2011 η μείωση για κάθε έτος ανέρχεται στο 6%.
ΠΑΛΑΙΟΙ ΑΣΦΑΛΙΣΜΕΝΟΙ
Ανδρες (πρόσληψη μέχρι 31/12/82)
Απαιτούμενα έτηΕτος ΣυμπλήρωσηςΣυντάξιμα έτηΟριο Ηλικίας
15Οποτεδήποτε1565
25Μέχρι 31/12/972555
25Μέχρι 31/12/9732ΧΟΗ
2519982560,5
25199832,5ΧΟΗ
2519992561
25199933ΧΟΗ
2520002561,5
25200033,5ΧΟΗ
2520012562
25200134ΧΟΗ
2520022562,5
25200234,5ΧΟΗ
2520032563
25200335ΧΟΗ
2520042563,5
25200435ΧΟΗ
2520052564
25200535ΧΟΗ
2520062564,5
25200635ΧΟΗ
25Μετά την 1/1/20072565
25Μετά την 1/1/200735ΧΟΗ
25Οποτεδήποτε3055*
Γυναίκες παντρεμένες χωρίς παιδιά ή με ενήλικα ή με άγαμα παιδιά και διαζευγμένες ή χήρες
Απαιτούμενα έτηΕτος ΣυμπλήρωσηςΣυντάξιμα έτηΟριο Ηλικίας
17,5199717,553
17,5199724,5ΧΟΗ
17,5199817,558,5
17,5199824,5ΧΟΗ
17,5199917,559
17,5199924,5ΧΟΗ
17,5200017,559,5
17,5200024,5ΧΟΗ
17,5200117,560
17,5200124,5ΧΟΗ
25Οποτεδήποτε3055*
Μητέρες Ανηλίκων
Απαιτούμενα έτηΕτος ΣυμπλήρωσηςΣυντάξιμα έτηΟριο Ηλικίας
15Οποτεδήποτε1560
15,5199315,542,5
15,5199322,5ΧΟΗ
1619941643
16199423ΧΟΗ
16,5199516,543,5
16,5199523,5ΧΟΗ
1719961744
17199624ΧΟΗ
17,5199717,544,5
17,5199724,5ΧΟΗ
17,5Από 1/1/199817,550
17,5Από 1/1/1998ΧΟΗ
Γυναίκες άγαμες χωρίς παιδιά (πρόσληψη μέχρι 31/12/82)
Απαιτούμενα έτηΕτος ΣυμπλήρωσηςΣυντάξιμα έτηΟριο Ηλικίας
15Οποτεδήποτε1560
2520002559,5
25200033,5ΧΟΗ
2520012560
25200134ΧΟΗ
2520022560
25200234,5ΧΟΗ
25Μετά την 1/1/200335Χ.Ο.Η
25Οποτεδήποτε3055*


"Εθνος"