Ημερίδα πρόληψης - αντιμετώπισης παραβατικότητας

Αναγκαία η συνεργασία δήμων, αστυνομίας, εκπαίδευσης, δικαιοσύνης για την αντιμετώπιση της ολοένα αυξανόμενης νεανικής παραβατικότητας

Το θεσμικό πλαίσιο, η υπάρχουσα κατάσταση και οι δυνατότητες αντιμετώπισης φαινομένων παραβατικότητας στο πλαίσιο της τοπικής αυτοδιοίκησης, αναπτύχθηκαν στο πλαίσιο ημερίδας που πραγματοποιήθηκε το Σάββατο 13 Απριλίου 2013 στην Ασπροβάλτα (αίθουσα πολλαπλών χρήσεων του Γυμνασίου-Λυκείου Ασπροβάλτας), από το δήμο Βόλβης σε συνεργασία με την Πανελλήνια Ένωση Γενικών Γραμματέων Τοπικής Αυτοδιοίκησης «Ο Κλεισθένης» και τη Σχολή Αστυφυλάκων.

Έμπειρα στελέχη της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, πρώην και νυν εισαγγελικοί λειτουργοί, αξιωματούχοι της Ελληνικής Αστυνομίας και Δημοτικών Αστυνομιών, επιτελικά στελέχη της εκπαιδευτικής πολιτικής, ανέπτυξαν τους τρόπους συνεργασίας μεταξύ τους.

Στον χαιρετισμό του ο δήμαρχος Βόλβης Δημήτρης Γαλαμάτης επισήμανε ότι για την αντιμετώπιση της παραβατικότητας πρέπει να βρεθούν κοινοί δρόμοι ανάμεσα στους τρεις νευραλγικούς τομείς, την Τοπική Αυτοδιοίκηση, την Ελληνική Αστυνομία και την Εκπαίδευση. Και πρόσθεσε: «Σε αυτή την κοινή προσπάθεια το πολυδαίδαλο νομικό πλαίσιο που διέπει τη λειτουργία των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης, αντί για βοηθός είναι ένας αδυσώπητος τύραννος. Η ύπαρξη της Δημοτικής Αστυνομίας εκτός από τον προληπτικό ή κατασταλτικό της ρόλο, που μειώνει την παραβατικότητα προσφέρει και οικονομικό όφελος στην Τοπική Αυτοδιοίκηση. Φέρνει έσοδα στους δήμους. Όσοι λοιπόν δεν μπορούν να αναπτύξουν Δημοτική Αστυνομία, στερούνται πολύτιμων οικονομικών πόρων, ειδικά σε μια περίοδο στενότητας, ενώ οι πράξεις παραβατικότητας πολλαπλασιάζονται».

Ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Ένωσης Γενικών Γραμματέων Τοπικής Αυτοδιοίκησης «Ο Κλεισθένης» Μιχάλης Χριστάκης, υπογράμμισε ότι δε συνεργάζονται όπως πρέπει ΟΤΑ, αστυνομία, εκπαίδευση και δικαιοσύνη. «Υπάρχει», πρόσθεσε, «νομοθετικό κενό και έλλειμμα ενημέρωσης και γνώσης. Για το σκοπό αυτό η Ένωση μας επιχειρεί με σειρά ενημερωτικών ημερίδων να ευαισθητοποιήσει τους αρμόδιους φορείς». Πρότεινε μάλιστα, με την ευκαιρία της ενεργοποίησης του ΕΣΠΑ και με την υποστήριξη των δήμων, να πραγματοποιηθούν ενημερωτικά σεμινάρια στα σχολεία που θα απευθύνονται ειδικότερα στους καθηγητές λυκείου, οι οποίοι σηκώνουν το βάρος της αντιμετώπισης των φαινομένων σχολικής βίας.

Την αναγκαιότητα πιο στενής συνεργασίας με την τοπική αυτοδιοίκηση με συνδετικό κρίκο τη Δημοτική Αστυνομία, επισήμανε ο γενικός επιθεωρητής Αστυνομίας Βορείου Ελλάδος, αντιστράτηγος Δημήτριος Τσακνάκης, ο οποίος χαρακτήρισε σημαντική την πρωτογενή πρόληψη, αλλά και το ρόλο της οικογένειας, διαπιστώνοντας την ολοένα και διογκούμενη απουσία του κοινωνικού ελέγχου, που ασκείται και από το σχολείο.

Ο διευθυντής Περιφερειακής Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Κεντρικής Μακεδονίας Γιώργος Καρατάσιος, αρχικά αναφέρθηκε στη διακριτική ασφάλεια που παρέχει σήμερα η αστυνομία στα σχολικά συγκροτήματα, τονίζοντας ότι η παραβατικότητα είναι γενικότερο σύμπτωμα κοινωνικής παθογένειας, που έχει ενσκήψει ανησυχητικά στα σχολεία. Σε μια Κεντρική Μακεδονία με 35.000 εκπαιδευτικούς και περίπου 280.000 μαθητές είναι αναγκαία η οργάνωση ενημερωτικών ημερίδων προς γονείς και εκπαιδευτικούς για τα θέματα του bulling σε όλες τις μορφές του (και στη διαδικτυακή), σε συνδυασμό με ήδη αναπτυσσόμενες δράσεις όπως η λειτουργία σχολικού παρατηρητηρίου για τον εκφοβισμό, η πρόσληψη ψυχολόγων μέσω ΕΣΠΑ κλπ.

Η Α’ Συνεδρία «Νομικό Πλαίσιο & Δυνατότητες Συνεργασίας Ελληνικής Αστυνομίας με την Τοπική Αυτοδιοίκηση», είχε συντονιστή τον γενικό γραμματέα δήμου Πυλαίας-Χορτιάτη Ιωάννη Τολίδη, που παρατήρησε ότι δυστυχώς έχει σταματήσει η περαιτέρω στελέχωση των δημοτικών αστυνομιών, λόγω παύσης προσλήψεων, ενώ δεν έχει προχωρήσει ο σχηματισμός Τοπικών Συμβουλίων Πρόληψης Παραβατικότητας, που μπορούν να δημιουργηθούν από τους ΟΤΑ.

Ο γενικός γραμματέας δήμου Παγγαίου Πασχάλης Ρουμελιώτης, αναφέρθηκε στα δυο «εργαλεία» που προσφέρει ο Καλλικράτης σχετικά με την παραβατικότητα: Δημοτική Αστυνομία και Τοπικά Συμβούλια Πρόληψης Παραβατικότητας και στο νομικό πλαίσιο που τα διέπουν, υπογραμμίζοντας ωστόσο πως πρέπει να αποφευχθεί η δημιουργία σύγχυσης στους πολίτες για τις αρμοδιότητες αστυνομικών και δημοτικών αστυνομικών που παρατηρείται σήμερα.

Ο διοικητής του Αστυνομικού Τμήματος Αγίου Γεωργίου Βόλβης, αστυνόμος Β’ Μαργαρίτης Γεωργιάδης, μίλησε για τους τρόπους εμπέδωσης ασφάλειας του πολίτης τις τοπικές κοινωνίες. Αναφερόμενος στην εγκληματικότητα στο δήμο Βόλβης, τόνισε ότι το πρώτο τρίμηνο του 2013 έχουν καταγραφεί 1 ληστεία (έναντι 2 όλο το 2012 και 4 το 2011), 46 κλοπές-διαρρήξεις (193 το 2012 – 210 το 2011) και 5 κλοπές ΙΧ (26 το 2012 – 30 το 2011).

Ο δημοτικός αστυνόμος Κορδελιού-Ευόσμου Αντώνιος Ταχματζίδης, ανέπτυξε το φάσμα αρμοδιοτήτων της Δημοτικής Αστυνομίας, σημειώνοντας ότι πρέπει οι αιρετοί να βρουν το σθένος να αναμετρηθούν με τα συμφέροντα των ολίγων και νοοτροπίες του παρελθόντος, ώστε να υπάρξει αποτέλεσμα.

Από την πλευρά του ο γενικός γραμματέας δήμου Χαϊδαρίου Παναγιώτης Γρηγοράκος, παρουσίασε τις ενέργειες για την αντιμετώπιση της παραβατικότητας, εστιάζοντας στην αναγκαιότητα επίτευξης συγκεκριμένων στόχων (πχ απομάκρυνση παρεμπορίου από λεωφόρο Σχιστού, περιπολίες για αποτροπή εξωσχολικών από σχολικές μονάδες), με τη συνεργασία της αστυνομίας, καθώς δεν επαρκούν οι δημοτικοί αστυνόμοι για να αντιμετωπίσουν τα προβλήματα.

Στις παρεμβάσεις-σχολιασμούς τους ο πρώην γενικός γραμματέας δήμου Πατρέων Φώτης Σαραντόπουλος έκρουσε τον κώδωνα του κινδύνου για την αδυναμία στελέχωσης Δημοτικής Αστυνομίας (παράδειγμα Πάτρας που από τα 49 άτομα, στους δρόμους βρίσκονται μόνο 8 βάρδιες), ενώ ζήτησε να ενταθούν οι προσπάθειες κοινωνικής επανένταξης των τσιγγάνων, αλλά και τη δημιουργία προγραμμάτων ολιγόμηνης παραχώρησης δημοτικών κτιρίων για τη φιλοξενία αστέγων και ο γενικός γραμματέας δήμου Θερμαϊκού Ελευθέριος Κεραμιδάκης, τόνισε την ανάγκη υλοποίησης των Τοπικών Συμβουλίων Πρόληψης Παραβατικότητας.

Η Β’ Συνεδρία «Τοπικές Πρωτοβουλίες για την Αντιμετώπιση της Νεανικής Παραβατικότητας», είχε συντονιστή την αναπληρώτρια καθηγήτρια Παιδαγωγικού Τμήματος Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας και πρώην αντιδήμαρχο Καλαμαριάς Αγγελική Τσαπακίδου, που υπογράμμισε τη σπουδαιότητα ανάπτυξης ψυχολογικής υποστήριξης για κάθε σχολική μονάδα, αλλά και επιμόρφωσης των γονέων.

Στα αίτια της νεανικής παραβατικότητας στα σχολεία αναφέρθηκε η σχολική σύμβουλος Σοφία Βαβέτση, τονίζοντας ότι το πρόβλημα της σχολικής βίας στη χώρα μας -αν και διογκούμενο- δεν έχει φτάσει στα επίπεδα άλλων κρατών. Οι παράγοντες είναι κοινωνικοί(φυσικό, σχολικό, οικογενειακό περιβάλλον), ψυχολογικοί (πχ ταύτιση με προσωπικότητα γονέων, σχολικό άγχος, αντίσταση σε θεσμούς κ.ά.) και παθολογικοί-οργανικοί (δυσλειτουργίες, διαταραχές κλπ). Επισήμανε ότι παρουσιάζονται διαφοροποιήσεις ως προς το φύλο, τη συμπεριφορά (παραβατική-βλάπτει εαυτό του, επιθετική-βλάπτει άλλον), προτείνοντας να ενταθεί η ενημέρωση, η πρόληψη και η διαχείριση κρίσης και όχι η ποινικοποίηση διαταραγμένων συμπεριφορών.

Ο πρώην εισαγγελέας Πρωτοδικών Θεσσαλονίκης και δικηγόρος Κωνσταντίνος Λογοθέτης, έδωσε τη διάσταση ότι το παιδί είναι το θύμα και όχι ο θύτης, υποστηρίζοντας όταν εγκληματεί το παιδί φθάνει στο τέλος μιας διαδικασίας για την οποία δημιουργήθηκαν προϋποθέσεις έξω από αυτό.

Η εισαγγελέας Ανηλίκων Θεσσαλονίκης Μαρία Κωστίδου, τόνισε τη μεγάλη σημασία της προσέγγισης των μαθητών μέσα στα σχολεία και στο πρόγραμμα ενημέρωσης που εφαρμόζει η ίδια, έχοντα ήδη επισκεφθεί 11 σχολεία το τελευταίο δίμηνο. «Λέω στους μαθητές, ότι ήρθα στο χώρο σας», πρόσθεσε χαρακτηριστικά, «για να μην έρθετε στο μέλλον εσείς στον δικό μου. Τους προτρέπω  να μη φοβούνται να καταγγέλλουν τα περιστατικά εκφοβισμού, γιατί καμιά κοινωνία δεν πήγε μπροστά με τον φόβο». Τόνισε ιδιαίτερα την προσοχή που πρέπει να επιδεικνύουν οι εκπαιδευτικοί κατά τη διάρκεια των διαλειμμάτων, όπου κυρίως συμβαίνουν περιστατικά σχολικής βίας.

Ο διοικητής της Σχολής Αστυφυλάκων, ταξίαρχος Γεώργιος Χατζηβασιλειάδης παρουσίασε τα αποτελέσματα έρευνας που έγινε με δείγμα 744 μαθητές 12-18 ετών σχολείων της Βόρειας Ελλάδας. Το 89,2% έχει λογομαχήσει με συμμαθητές τους στην τάξη, ενώ το 62% παραδέχθηκε ότι έχει απειλήσει/χρησιμοποιήσει λεκτική βία, το 26,1% έχει προκαλέσει φθορές μέσα στο σχολείο του. Ακόμα, το 13% απάντησε ότι καπνίζει συστηματικά, με το 7% να έχει δοκιμάσει και χασίς, το 18% έχει διαπράξει μικροκλοπές, με το 31% να έχει πάρει κάτι κρυφά από πορτοφόλι γονέα στο σπίτι και το 16,7% έγραψε σε τοίχους. Επίσης, το 44% των μαθητών έχει οδηγήσει δίκυκλο ή αυτοκίνητο χωρίς να έχει άδεια οδήγησης. Στα συμπεράσματα της έρευνας είναι και ότι τα αγόρια είναι πιο επιθετικά (τα κορίτσια περισσότερο μόνο στο γράψιμο σε τοίχους), πιο βίαια τα δευτερότοκα παιδιά, στην επαρχία πιο βίαιοι και με μεγαλύτερη παραβατικότητα στον Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας, ενώ στα αστικά κέντρα μεγαλύτερα ποσοστά σε κλοπές. Προτάσεις είναι μεταξύ άλλων η θέσπιση σταθερών κανόνων στην αντιμετώπιση των περιστατικών, όχι χαλαρότητα ούτε αυταρχικότητα και δημιουργία ειδικών προγραμμάτων, όπως οι ειρηνοποιοί μαθητές.

Για την αναγκαιότητα να ακούσουμε καλύτερα τη φωνή των παιδιών μίλησε ο γενικός γραμματέας δήμου Νέας Προποντίδας Ιωακείμ Μήτσου, ενώ παρενέβησαν στη συζήτηση οι διευθυντές του ΕΠΑΛ Σταυρού και του Γυμνασίου-Λυκείου Αγίου Γεωργίου κ.κ., Βασιλόπουλος και Αμπατζίδης και γονείς.

Χαιρετισμό απηύθυναν επίσης η βουλευτής Β’ Θεσσαλονίκης της ΔΗΜ.ΑΡ. Κατερίνα Μάρκου και ο περιφερειακός σύμβουλος Σερρών Αθανάσιος Μπασδάνης.

Με την ολοκλήρωση των εργασιών ο δήμαρχος Βόλβης Δημήτρης Γαλαμάτης τόνισε ότι για να αλλάξουμε τα δεδομένα και να αφήσουμε την παρακμή που αντικρίζουμε θα πρέπει να αναγνωρίσουμε με γενναιότητα τα λάθη μας και να αφήσουμε πίσω μας αυτή την περίοδο, όπου ρίχνουμε την  ευθύνη αόριστα σε όλους τους άλλους, επιδιώκοντας το μεγαλύτερο ατομικό όφελος. «Έχουμε χρέος», πρόσθεσε, «απέναντι στις επόμενες γενιές, να περάσουμε από τη νοοτροπία της συλλογικής και αόριστης  ευθύνης και του ατομικού οφέλους, στη νοοτροπία της ατομικής ευθύνης και του συλλογικού καλού. Εκεί δηλαδή, όπου αναλαμβάνουμε τις προσωπικές μας ευθύνες και πλέον λειτουργούμε για το κοινό καλό».