Τετάρτη 17 Απριλίου 2013

Σύνταξη. Τρεις ταχύτητες για έξοδο - εξπρές από το ΙΚΑ


Tαχύτερη έξοδο στη σύνταξη εξασφαλίζουν μια σειρά διατάξεων, που εφαρμόζονται στο ΙΚΑ. Με τη μειωμένη σύνταξη ο ασφαλισμένος μπορεί να «αποχωρήσει» από την εργασία του έως και πέντε χρόνια νωρίτερα, ωστόσο θα υποστεί μία περικοπή στο καταβαλλόμενο ποσό.

Oπως τονίζει ο δικηγόρος Διονύσης Ρίζος, που είναι ειδικός σε θέματα εργατικού και ασφαλιστικού δικαίου, το ΙΚΑ για να χορηγήσει πρόωρη σύνταξη έχει ως προαπαιτούμενο την ύπαρξη 100 τουλάχιστον ημερών ασφάλισης κάθε χρόνο τα τελευταία 5 έτη πριν από την υποβολή του σχετικού αιτήματος.
Οι ημέρες ασφάλισης αυτές είναι απαραίτητο να είναι πραγματική ασφάλιση αλλά μπορούν να προσμετρηθούν σε αυτές οι επιδοτούμενες ημέρες ανεργίας από τον ΟΑΕΔ.
Επομένως πρέπει ο εργαζόμενος στην περίπτωση που επιθυμεί να συνταξιοδοτηθεί με μειωμένη σύνταξη στη απευκτέα περίπτωση που καταγγελθεί η σύμβαση εργασίας του ή είναι άνεργος και δεν πληροί την εν λόγω προϋπόθεση είτε να αναζητήσει νέα εργασία ώστε να συμπληρώσει τις 100 ημέρες ανά έτος ή να ασκήσει το δικαίωμα της προαιρετικής ασφάλισης.
Χρειάζεται στο σημείο αυτό να σημειωθεί ότι στην περίπτωση της προαιρετικής ασφάλισης δεν είναι δυνατός ο περιορισμός της στις 100 ημέρες ανά έτος αλλά είναι συνεχόμενη και καλύπτει πλήρως 300 ημέρες χωρίς τη δυνατότητα διακοπής και επανάληψης της.
Ο συγκεκριμένος χρόνος των 100 ημερών δεν μπορεί να καλυφθεί ούτε με εξαγορά πλασματικών ετών του ν. 3863/2010 ούτε με εξαγορά στρατιωτικής θητείας. Ιδιαίτερα σημαντικό είναι πως δεν ισχύει η πρόσθετη προϋπόθεση των 100 ημερών ανά έτος για τη θεμελίωση δικαιώματος με το καθεστώς των μητέρων ανήλικων τέκνων.
Με βάση τη νομοθεσία, το ΙΚΑ χορηγεί σύνταξη με τουλάχιστον 4.500 ημέρες ασφάλισης. Ο εν λόγω χρόνος αφορά πραγματική ασφάλιση, αυτασφάλιση, πλασματικούς χρόνους και επιδοτούμενα διαστήματα. Μπορεί δε να συμπληρωθεί και με χρονικά διαστήματα από άλλους φορείς ασφάλισης σύμφωνα με τις διατάξεις της διαδοχικής ασφάλισης.
Οριο ηλικίας
Με τις 4.500 ημέρες ασφάλισης συμπληρωμένες ο άνδρας ασφαλισμένος μπορεί να αποχωρήσει σε ηλικία 60 ετών με μειωμένη σύνταξη εφόσον είχε συμπληρώσει το 60ό του έτος μέχρι την 31 Δεκεμβρίου 2012. Από την 1 Ιανουαρίου 2013 το όριο ηλικίας για τη μειωμένη σύνταξη αυξήθηκε κατά 2 έτη και βρίσκεται σήμερα στα 62.

Εναλλακτικά μπορεί ο ασφαλισμένος του ΙΚΑ να συνταξιοδοτηθεί με μειωμένη σύνταξη στα 60 αν έχει συμπληρώσει 10.000 ημέρες ασφάλισης μέχρι το τέλος του 2012. Σε αυτήν την περίπτωση δεν χρειάζεται να έχει συμπληρώσει ως τότε το 60ό έτος και αρκεί η συμπλήρωση του χρόνου ασφάλισης για τη θεμελίωση.
Η διαφορά στην εν λόγω περίπτωση έχει να κάνει με τη μείωση η οποία και υπολογίζεται από το έτος δικαιώματος για πλήρη σύνταξη που είναι για όσους θεμελίωσαν μέχρι το τέλος του 2010 το 62ο έτος, για το 2011 το 63ο και για το 2012 το 63ο έτος και 6 μήνες.
Οι γυναίκες ασφαλισμένες στο ΙΚΑ μπορούν και εκείνες να συνταξιοδοτηθούν με τουλάχιστον 4.500 ημέρες ασφάλισης στο όριο ηλικίας που θεμελίωσαν το σχετικό δικαίωμα. Για τη θεμελίωση ισχύουν τρεις διαφορετικές «ταχύτητες», καθώς προβλέπονται τα εξής:
  • Για όσες γυναίκες είχαν συμπληρώσει το 55ο έτος της ηλικίας τους μέχρι το τέλος του 201Ο -ακόμη και αν δεν είχαν συμπληρώσει τις απαιτούμενες 4.500 ημέρες- έχει κατοχυρωθεί το εν λόγω όριο αλλά και η μείωση που υπολογίζεται από το 60ό έτος της ηλικίας και πίσω.
  • Οσες συμπληρώνουν τα 55 από την 1η Ιανουαρίου 2011 και μέχρι την 31 Δεκεμβρίου 2012 θεμελιώνουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα με το αντίστοιχο όριο ηλικίας για τη λήψη μειωμένης σύνταξης. Ετσι εάν η ασφαλισμένη συμπληρώσει τα 55 το 2011 και τις 4.500 ημέρες θα μπορεί να συνταξιοδοτηθεί από τα 56 και μετά. Σε περίπτωση που τα συμπληρώσει το 2012, η «έξοδος» γίνεται στα 57.
    Η μείωση όμως σε κάθε περίπτωση υπολογίζεται με βάση την ημερομηνία συμπλήρωσης του 60ού έτους και τη θεμελίωση για πλήρη σύνταξη. Ετσι για μεγάλο χρονικό διάστημα και μέχρι να συμπληρώσουν τα 60, οι ασφαλισμένες θα αντιμετωπίζουν μια μείωση της τάξης του 30%.
  • Οσες γυναίκες συμπληρώνουν το 55ο έτος της ηλικίας τους από την 1η Ιανουαρίου 2013 και μετά, θα μπορούν να συνταξιοδοτηθούν με μειωμένη σύνταξη στο 62ο έτος.
Αντίστοιχα και για τις γυναίκες ασφαλισμένες υπάρχει η δυνατότητα θεμελίωσης δικαιώματος με 10.000 ημέρες ασφάλισης. Εφόσον οι 10.000 ημέρες έχουν συμπληρωθεί μέχρι 31 Δεκεμβρίου 2010 μπορεί να ζητήσει η ασφαλισμένη μειωμένη σύνταξη στα 55 (με «πέναλτι» 12%).
Το όριο αυξάνεται σταδιακά τη διετία 2011-2012 και από την 1η Ιανουαρίου 2012 και μετά διαμορφώνεται στα 62.
ΤΟ ΚΑΘΕΣΤΩΣ ΓΙΑ ΤΟ ΙΚΑ
Ημέρες Ασφάλισης
Ετος Συμπλήρωσης
Για πλήρη
Για μειωμένη*
Ανδρες
4.5
Μέχρι 2012
65
60
4.5
Από 2013
67
62
10
Μέχρι 2010
62
60
10
2011
63
60
10
2012
63,5
60
10
2013
67
62
Γυναίκες
4.5
Μέχρι 2010
60
55
4.5
2011
Ανάλογα με
56
4.5
2012
συμπλήρωση 60ού
57
4.5
2013
67
52
10
Μέχρι 2010
57
55
10.4
2011
58
56
10.8
2012
58,5
56,5
12
2013
59
57
* Στη μειωμένη απαιτούνται 100 ημέρες την τελευταία 5ετία
ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΚΟΚΚΑΛΙΑΡΗ
"Εθνος"