Εφιαλτικές επιπτώσεις για το πολεοδομικό συγκρότημα Θεσσαλονίκης θα έχει ένας σεισμός άνω των 6 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ που θα μπορούσε να εκδηλωθεί με επίκεντρο στα δυτικά, στην Άσσηρο Λαγκαδά.
Του Φώτη Κουτσαμπάρη
fkoutsamparis@makthes.gr
Οι συνολικές οικονομικές απώλειες θα είναι της τάξης των 20 δισ. ευρώ, 100 έως 200 κάτοικοι θα χάσουν τη ζωή τους, 400 έως 500 θα τραυματιστούν σοβαρά και ίσως 140.000 να μείνουν άστεγοι. Σε περίπτωση όπου το επίκεντρο είναι στην περιοχή του Στίβου και το μέγεθος του σεισμού 6,5 Ρίχτερ, εκτιμάται ότι ο αριθμός των νεκρών θα φτάσει τους 700, θα τραυματιστούν βαριά 700 άτομα και 250.000 θα μείνουν άστεγοι. Η πόλη παραμένει ανοχύρωτη απέναντι στα σεισμικά φαινόμενα.
Ένας σεισμός λοιπόν αντίστοιχου μεγέθους εκείνου του 1978, δηλαδή 6,5 Ρίχτερ, θα επιφέρει μεγαλύτερες ζημιές, καθώς πλέον η Θεσσαλονίκη έχει παλαιότερα και πιο επιβαρημένα κτίρια, περισσότερες πυκνοδομημένες περιοχές και πεπαλαιωμένα δίκτυα κοινής ωφέλειας. Τα παραπάνω συμπεράσματα προέκυψαν από έρευνα που διενεργήθηκε στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού προγράμματος SYNER-G για τη σεισμική τρωτότητα και διακινδύνευση της Θεσσαλονίκης. Οι εκτιμήσεις παρουσιάστηκαν στη διάρκεια χθεσινής ημερίδας, που πραγματοποιήθηκε στο Κέντρο Διάδοσης Ερευνητικών Αποτελεσμάτων ΑΠΘ, από τον καθηγητή του τμήματος Πολιτικών Μηχανικών του Αριστοτελείου Κυριαζή Πιτιλάκη, επικεφαλής της έρευνας.
Στις επιπτώσεις ενός ενδεχόμενου σεισμού με επίκεντρο στην Άσσηρο περιλαμβάνονται και απώλειες συνδετικότητας της τάξης του 38% ως προς την ηλεκτρική ενέργεια, του 1,5% ως προς το δίκτυο ύδρευσης και μικρές βλάβες στο δίκτυο φυσικού αερίου. Λόγω αυτών των βλαβών υπάρχει μεγάλη πιθανότητα εκδήλωσης πυρκαγιών στα συγκεκριμένα σημεία. Οι 140.000 άστεγοι που θα προκύψουν θα είναι κυρίως στις περιοχές βόρεια και δυτικά της Εγνατίας οδού, καθώς και στους Ευζώνους και την Τούμπα, όπου δεν υπάρχουν ελεύθεροι χώροι. Παράλληλα η προσβασιμότητα προς τα νοσοκομεία και τους χώρους συγκέντρωσης υπολογίζεται ότι θα είναι ιδιαίτερα μειωμένη στην περιοχή μεταξύ του λιμανιού, του κέντρου της πόλης, των Αμπελοκήπων και της Μενεμένης.
Οι επιστήμονες εξετάζουν διάφορα σενάρια για την εκδήλωση σεισμού σε διαφορετικά σημεία -ανατολικά, δυτικά, βόρεια και νότια της πόλης. Το σενάριο για σεισμό άνω των 6 Ρίχτερ και με 10% πιθανότητα να συμβεί στα επόμενα 50 χρόνια σύμφωνα με τα διεθνή μοντέλα προβλέπει 100 με 200 θανάτους εντός των ορίων του κεντρικού δήμου, 100 με 200 σοβαρά τραυματίες, 500 έως 900 τραυματίες εκτός κινδύνου και 4.000 ελαφρά τραυματισμένους με δεδομένο πληθυσμό τους 380.000 κατοίκους. Σε ό,τι αφορά τις ζημιές, αναμένεται το 4% των κτιρίων να χαρακτηριστούν κόκκινα, το 66% κίτρινα και το 30% πράσινα.
Τραγική θα είναι η εικόνα κεντρικών δρόμων της Θεσσαλονίκης, οι οποίοι θα αποκλειστούν και το πλάτος τους θα περιοριστεί στο μισό του κανονικού λόγω αστοχιών και καταρρεύσεων στα παρόδια κτίρια. Οι δρόμοι που προβλέπεται να αποκλειστούν είναι η Μητροπόλεως από τη Βενιζέλου μέχρι τη Διαγώνιο, η Ίωνος Δραγούμη από την Εγνατία μέχρι τη Φιλίππου, η Αγίας Σοφίας από την Εγνατία μέχρι την Αγίου Δημητρίου και η Κασσάνδρου από την Αγίας Σοφίας μέχρι την πλατεία Μουσχουντή. Σε τμήματά τους θα αντιμετωπίσουν σημαντικό πρόβλημα η Μαρτίου, η Μπότσαρη, η Καυταντζόγλου, η Λαμπράκη και η Παπαναστασίου. Η Δελφών θα αποκλειστεί σε μικρό ποσοστό. Προβλήματα θα υπάρξουν σε περίπου 50 κόμβους του δήμου Θεσσαλονίκης.
ΠΡΟΛΗΨΗ Αδύνατη λόγω οικονομικής κρίσης
Σε επίπεδο πρόληψης και δεδομένου ότι η Ελλάδα βρίσκεται στο κόκκινο ως προς τον κίνδυνο σεισμικότητας στην Ευρώπη, μαζί με την Ιταλία, τη Ρουμανία, την Τουρκία και τις χώρες της πρώην Γιουγκοσλαβίας, ο καθηγητής του ΑΠΘ ανέφερε ότι αυτή τη στιγμή η πολιτεία, επειδή αδυνατεί να αντεπεξέλθει στο κόστος των 20 δισ. ευρώ, επιλέγει να μην ασχοληθεί με το ζήτημα. «Θα μπορούσαν να δοθούν 10 δισ. ευρώ σε βάθος δεκαετίας, ώστε να ληφθούν τα απαραίτητα μέτρα», επισημαίνει ο κ. Πιτιλάκης, «και να αρχίσουν παρεμβάσεις σε νοσοκομεία, σχολεία, βασικούς οδικούς άξονες και κτίρια, ώστε σε βάθος δεκαετίας να δίνονται σταδιακά πόροι για έργα, να μειωθεί συνολικά το κόστος των εκτιμώμενων απωλειών και να τονωθεί παράλληλα η οικονομική δραστηριότητα στην περιοχή». Κατά τον κ. Πιτιλάκη «πρέπει και ο κόσμος να απαιτήσει πολιτική προστασία και ασφάλεια από την πολιτεία. Γίνονται παρεμβάσεις αλλά αποσπασματικές. Έχουν όμως και οι πολίτες ευθύνη, όταν κάνουν αλλαγές στα κτίρια μειώνοντας την ασφάλειά τους».
