Ενα νέο «μέτωπο» πολιτικής αντιπαράθεσης ανοίγει, μετά τη νομοθετική ρύθμιση που έχει καταρτίσει ο υπουργός Διοικητικής Μεταρρύθμισης κ. Αντώνης Μανιτάκης, με την οποία αποδέχεται στην πράξη το αίτημα της τρόικας για απολύσεις προσωπικού στο Δημόσιο. Η ρύθμιση, που θα ενσωματωθεί στο «πακέτο» των νέων μέτρων, δημιουργεί ένα εκρηκτικό μείγμα μετά και τις ρυθμίσεις για τα εργασιακά, που εκτιμάται ότι θα απειλήσει την κυβερνητική συνοχή. Ο κ. Μανιτάκης, ο οποίος έχει υποδειχθεί για την κυβερνητική θέση που κατέχει από τη ΔΗΜΑΡ, αποδέχθηκε τελικά να αναλάβει νομοθετική πρωτοβουλία στην οποία θα περιγράφεται λεπτομερώς η διαδικασία με την οποία θα τεθούν σε διαθεσιμότητα ή και θα απολυθούν 27.000 δημόσιοι υπάλληλοι.
Η κυβέρνηση μάλιστα, προκειμένου να… χρυσώσει το χάπι και να διασκεδάσει τις έντονες αντιδράσεις που θα προκληθούν, στην εν λόγω ρύθμιση δεν κάνει λόγο για απολύσεις υπαλλήλων αλλά για «εργασιακή διαθεσιμότητα». Σε αυτό το καθεστώς θα τίθεται για ένα έτος με το 75% του βασικού του μισθού το προσωπικό που θα πλεονάζει και το οποίο θα μπορεί να (επανα)προσληφθεί προκειμένου να καλύψει τυχόν κενά που θα προκύψουν μετά την αξιολόγηση των δομών του κράτους. Προβλέπεται μάλιστα και επανεκπαίδευση του προσωπικού που θα τίθεται σε διαθεσιμότητα έτσι ώστε να μπορεί να απορροφηθεί στις νέες θέσεις.
Ο κ. Μανιτάκης, ο οποίος είχε ταχθεί αρχικά κατά των απολύσεων δημοσίων υπαλλήλων και γι' αυτόν τον λόγο είχε συγκρουστεί μάλιστα και με τον υφυπουργό Διοικητικής Μεταρρύθμισης κ. Μανούσο Βολουδάκη που είχε τοποθετηθεί σε αυτή τη θέση από τη ΝΔ, έβαλε νερό στο κρασί του. Αποδέχθηκε την πρόταση της τρόικας για απολύσεις 2.000 υπαλλήλων το τρέχον έτος και 25.000 το 2013. Η πρώτη «δεξαμενή» από την οποία θα αντληθούν οι υπό απόλυση υπάλληλοι θα είναι οι επίορκοι και οι «κοπανατζήδες», κάτι που θα επιβεβαιώνει και στην υπό κατάθεση στη Βουλή νομοθετική ρύθμιση, η οποία μάλιστα προβλέπει και μέτρα επιτάχυνσης της συγκρότησης σε σώμα των νέων Πειθαρχικών Συμβουλίων στα οποία θα περάσει και η εξέταση των εκκρεμουσών πειθαρχικών υποθέσεων, που υπερβαίνουν τις 2.000. Η απομάκρυνση όμως των επίορκων ουδόλως μπορεί να καλύψει το «πλαφόν» της τρόικας ούτε κατά το τρέχον έτος. Ετσι, προσδιορίζεται μια δεύτερη «δεξαμενή» η οποία θα προκύψει από τους υπαλλήλους των οποίων καταργούνται οι οργανικές θέσεις στο πλαίσιο της κατάργησης ή της συγχώνευσης φορέων του Δημοσίου ή και της αξιολόγησης των δομών του κράτους. Σε αυτή τη «δεξαμενή» θα ενταχθούν κατά κύριο λόγο οι υπάλληλοι που δεν καλύπτονται από τη μονιμότητα, δεν είναι δηλαδή τακτικό προσωπικό, το οποίο έχει προσληφθεί μέσω των γραπτών διαγωνισμών του ΑΣΕΠ. «Εξιτήριο», με άλλα λόγια, θα πάρουν οι υπάλληλοι που εργάζονται με συμβάσεις ιδιωτικού δικαίου αορίστου χρόνου. Οι εν λόγω υπάλληλοι, που μονιμοποιήθηκαν κατά κύριο λόγο με το περιβόητο «διάταγμα Παυλόπουλου», θα τεθούν για διάστημα ενός έτους σε εργασιακή διαθεσιμότητα.
Η κυβέρνηση με τη νομοθετική ρύθμιση θα δηλώνει ότι στόχος είναι οι εν λόγω υπάλληλοι να μετακινηθούν σε άλλες υπηρεσίες του Δημοσίου προκειμένου να καλύψουν τα κενά που θα προκύψουν από τις φυσικές αποχωρήσεις του προσωπικού, οι οποίες για το 2013 εκτιμάται ότι θα ανέλθουν σε 55.000 άτομα, κάτι που αν συμβεί θα έχει αποτέλεσμα να βουλιάξουν τα ασφαλιστικά ταμεία.
Γι' αυτόν τον λόγο θεσπίζονται και μια σειρά διατάξεις για την κινητικότητα του προσωπικού. Ετσι, για πρώτη φορά η μετακίνηση του υπαλλήλου από τη μία υπηρεσία στην άλλη θα είναι υποχρεωτική, ενώ υπάρχει και η πρόβλεψη ότι η μη αποδοχή της από τον υπάλληλο σημαίνει αυτόματα παραίτησή του. Με αυτόν τον τρόπο θα αλλάξει και το ισχύον καθεστώς για τις υπηρεσιακές μεταβολές υπαλλήλων (μετακινήσεις, μετατάξεις, αποσπάσεις).
Η διαδικασία αυτή όμως προσκρούει σε δύο βασικά δεδομένα. Η τρόικα, κατ' αρχάς, είναι απολύτως βέβαιον ότι θα εκλάβει τη μετακίνηση από τη μία υπηρεσία στην άλλη ως νέα πρόσληψη και θα την εντάξει στον κανόνα τού «ένας προς πέντε». Δεύτερον, με προτροπή της τρόικας έχουν ήδη καταργηθεί οι κενές οργανικές θέσεις σε όλες τις υπηρεσίες του Δημοσίου, γεγονός που καθιστά το εγχείρημα αμφιβόλου αποτελεσματικότητος. Η κυβέρνηση παρά ταύτα, όπως προβλέπει η σχετική ρύθμιση, επιμένει ότι το εν λόγω προσωπικό θα μπορεί να μετακινείται σε ολόκληρο το εύρος του Δημοσίου.
Αναλυτικά το Non Paper για την κινητικότητα των δημοσίων υπαλλήλων αναφέρει:
«Η διοικητική μεταρρύθμιση χρειάζεται ενίσχυση της κινητικότητας του προσωπικού. Για να διαμορφώσουμε μια ευέλικτη και αποδοτική δημόσια διοίκηση, πρέπει να διασφαλίσουμε ότι θα σπάσουμε όλα τα στεγανά που κρατούν υπαλλήλους «εγκλωβισμένους» σε υπηρεσίες υπερστελεχωμένες ή σε ειδικότητες που δεν συμβαδίζουν με μια σύγχρονη διοίκηση και ότι θα υπάρχουν πλήρεις δυνατότητες να μεταφέρεται προσωπικό εκεί όπου υπάρχουν πραγματικές ανάγκες των υπηρεσιών της διοίκησης και εκεί όπου ο καθένας μπορεί να αξιοποιήσει με τον καλύτερο τρόπο τα προσόντα του.
Με τη νομοθετική παρέμβαση που κάνουμε, προχωράμε στην άμεση εφαρμογή ενός σχεδίου κινητικότητας 2.000 υπαλλήλων – ως πρώτο δείγμα:
α) καταργούνται θέσεις ειδικοτητων, κατηγοριών και κλάδων που δεν αναταποκρίνονται στις ανάγκες των φορέων τους και οι υπάλληλοί τους τίθενται σε διαθεσιμότητα με σκοπό την άμεση μετακίνησή τους
β) οι υπάλληλοι που έχουν παραπεμφθεί σε πειθαρχικά συμβούλια για βαριά σοβαρά πειθαρχικά και ποινικά αδικήματα, τίθενται σε αργία.
Με τα προαπαιτούμενα αυτά μέτρα, που εντάσσονται στο γενικότερο σχημα της μεταρρύθμισης που προωθούμε, δείχνουμε ότι με μια επιτυχημένη και τεκμηριωμένη στρατηγική διαπραγμάτευσης μπορεί να κατοχυρωθεί το «κλειδί» της στρατηγικής μας, η κινητικότητα των δημοσίων υπαλλήλων, που είναι η καλύτερη αξιοποίηση και η βέλτιστη κατανομή του ανθρώπινου δυναμικού.
Ειδικότερα
Το σχήμα της κινητικότητας που αποτελεί μέρος ενός ολοκληρωμένου σχεδίου για την καλύτερη αξιοποίηση του ανθρώπινου δυναμικού στον δημόσιο τομέα, εξειδικεύεται σε τρεις βασικούς άξονες:
[Α] Ενίσχυση του πλαισίου κινητικότητας
Ριζική αναμόρφωση του υπαλληλικού δικαίου: Η κινητικότητα εξαπλώνεται σε όλο το εύρος του δημόσιου τομέα και σε κάθε κατεύθυνση μέσα σε αυτόν.
Διευρύνεται σημαντικά ο θεσμός της υποχρεωτικής μετάταξης ή μεταφοράς προσωπικού με στόχο την αξιοποίηση των υπαλλήλων ανάλογα με τα προσόντα και την κατάρτισή τους, και με βάση την οικογενειακή τους κατάσταση και τις βιοτικές του ανάγκες. Στην κατηγορία αυτή υπάγεται και το προσωπικό (μόνιμο και ΙΔΑΧ) δημοσίων υπηρεσιών και ΝΠΔΔ του οποίου οι οργανικές θέσεις καταργούνται. Σε αυτή την περίπτωση, οι υπάλληλοι τίθενται σε καθεστώς διαθεσιμότητας για μέχρι 1 έτος με το 75% των αποδοχών (σύμφωνα με το υπαλληλικό δίκαιο). Στη διάρκεια της διαθεσιμότητας, μετά την οποία σύμφωνα με τον ισχύοντα Υπαλληλικό Κώδικα εφόσον ένας υπάλληλος δεν μεταταγεί τότε απομακρύνεται, διευρύνονται οι δυνατότητες για το προσωπικό:
να μετατάσσεται εκουσίως
να μετατάσσεται υποχρεωτικά
να υπάγεται σε προγράμματα επανεκπαίδευσης και επανακατάρτισης μέχρι να μεταφερθεί ή να μεταταχθεί.
Στόχος είναι η βέλτιστη κατανομή του ανθρώπινου δυναμικού μέσα στη διοίκηση, δεδομένου ότι ο δημόσιος τομέας στην Ελλάδα θα έχει μειωθεί σημαντικά μέχρι το 2015 (κατά το 1/3 σε σχέση με το 2009) ενώ ήδη παρατηρείται αθρόα αποχώρηση-συνταξιοδότηση υπαλλήλων. Τα κενά που δημιουργούνται πρέπει να μπορούν να καλύπτονται κατά τον καλύτερο και ταχύτερο τρόπο. Έτσι, οι ίδιοι οι υπάλληλοι μπορούν να εκδηλώσουν το ενδιαφέρον τους να μεταταγούν ή να μεταφερθούν, που λαμβάνεται υπόψη μαζί με τα τυπικά και ουσιαστικά προσόντα τους, την οικογενειακή τους κατάσταση και τα βιοτικά τους συμφέροντα.
[Β] Κατάργηση ειδικοτήτων που δεν ανταποκρίνονται στις σύγχρονες ανάγκες
Εντάσσονται άμεσα στο σχήμα κινητικότητας υπάλληλοι των οποίων οι οργανικές θέσεις καταργούνται σε ειδικότητες, κατηγορίες και κλάδους που δεν ανταποκρίνονται στις ανάγκες των φορέων όπου ανήκουν. Βασικό κριτήριο για την επιλογή αυτής της κατηγορίας υπαλλήλων είναι να έχουν προσληφθεί χωρίς καμία διαδικασία αξιολόγησης.
Οι υπάλληλοι αυτοί ούτε θα τιμωρηθούν, ούτε θα υποβιβαστούν, ούτε θα οδηγηθούν υποχρεωτικά στην έξοδο. Θα μετακινηθούν σε υπηρεσίες όπου διαπιστώνονται πραγματικές και επείγουσες ανάγκες σε προσωπικό.
Λαμβάνεται κάθε μέριμνα προκειμένου οι υπηρεσίες από όπου προέρχονται οι υπάλληλοι αυτοί να μην αποψιλωθούν από προσωπικό και να μην επηρεαστεί στο ελάχιστο η παροχή υπηρεσιών στους πολίτες.
[Γ] Ενίσχυση του νέου πειθαρχικού δικαίου
Ταυτόχρονα, το νέο και αυστηρότερο πειθαρχικό δίκαιο για τους δημοσίους υπαλλήλους ενισχύεται προκειμένου να μην παραμένουν στη θέση τους στην υπηρεσία υπάλληλοι εναντίον των οποίων εκκρεμεί σοβαρή ποινική ή πειθαρχική δίωξη. Έτσι μπορεί να προστατευθεί το κύρος των δημοσίων υπαλλήλων και το συμφέρον των ίδιων των δημοσίων υπηρεσιών.
Διευρύνονται οι περιπτώσεις που οι υπάλληλοι τίθενται σε αυτοδίκαιη αργία, εφόσον διώκονται για σοβαρά ποινικά αδικήματα και πειθαρχικά παραπτώματα, ώστε να επιτυγχάνεται η άμεση απομάκρυνσή τους από την υπηρεσία μέχρι να καταδικαστούν τελεσίδικα ή να αθωωθούν»
Σοφοκλέους 10
