Δευτέρα 8 Οκτωβρίου 2012

Μαθήματα ηρεμίας από Αχμεντινετζάντ


Tου David Ignatius, Aρθρογράφου της Washington Post
Το Ιράν μπορεί να βρίσκεται στη γραμμή του πυρός, αλλά ο πρόεδρος Μαχμούτ Αχμεντινετζάντ ήταν ήρεμος όσο ποτέ άλλοτε το Σαββατοκύριακο, διασκεδάζοντας τις απειλές του Iσραήλ και προβλέποντας ότι τίποτα δεν πρόκειται να γίνει στις διαπραγματεύσεις για τα πυρηνικά έως και μετά τις αμερικανικές προεδρικές εκλογές. 
Σε συνέντευξη, κατά την επίσκεψή του στα Ηνωμένα Εθνη, ο Αχμεντινετζάντ έδειχνε να μην έχει ενοχληθεί από τις δηλώσεις ή από την επισφαλή θέση των συμμάχων της Τεχεράνης, στη Δαμασκό. Αντιθέτως, μιλούσε συχνά για πολιτική - με αναφορά στην κόπωση της αμερικανικής κοινής γνώμης από τους πολέμους.
Η ωριαία συζήτηση ήταν ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα της ανθεκτικότητας του χαρακτήρα του, που έκανε τον Αχμεντινετζάντ να επιβιώνει στα εσωτερικά πολιτικά πράγματα του Ιράν και τον κατέστησε ένα είδος θείας δίκης για τους επικριτές των ΗΠΑ, του Ισραήλ και του αραβικού κόσμου. Αν και εξέφρασε την επιθυμία να διαπραγματευτεί, σε μια σειρά ζητημάτων, πέρασε σε γενικότητες όταν πιέστηκε για λεπτομέρειες. Ο τόνος του ήταν ήρεμος, ακόμη κι όταν η συζήτηση ήρθε στο ενδεχόμενο μιας σύγκρουσης με το Ισραήλ.
«Εμείς, γενικώς, δεν παίρνουμε πολύ σοβαρά το ζήτημα των σιωνιστών και τους πιθανούς κινδύνους που απορρέουν από αυτούς» είπε στην αρχή της συνέντευξης. «Βεβαίως θα τους άρεσε να βρουν έναν τρόπο για τη σωτηρία τους, κάνοντας πολύ θόρυβο και να προκαλούν κινδύνους για να σώσουν τους εαυτούς τους. Αλλά δεν πιστεύω ότι θα πετύχουν».
Ερωτηθείς αν νομίζει ότι ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπέντζαμιν Νετανιάχου μπλοφάρει, όταν απειλεί να επιτεθεί στις πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν, ο Ιρανός πρόεδρος είπε ότι συμφωνεί μ’ αυτή την άποψη και εκτίμησε ότι αυτή η ανάλυση βρίσκει «κοινή συναίνεση».
Η ανούσια αυτοεπιβεβαίωση του Αχμεντινετζάντ είναι εν μέρει ζήτημα στυλ, επειδή κανείς πολιτικός δεν θέλει να δείξει αδυναμία μπροστά στους αντιπάλους του. Αλλά σ’ αυτή την τρίτη συνέντευξη που πήρα από τον Ιρανό πρόεδρο, είχα την αίσθηση ότι πιστεύει γενικώς πως ο κόσμος ακολουθεί τον ιρανικό τρόπο. Βλέπει μια Αμερική που αντιμετωπίζει αναποδιές στον μουσουλμανικό κόσμο - στους πολέμους στο Ιράκ και στο Αφγανιστάν και πιο πρόσφατα, στην αντιμετώπιση των αραβικών εξεγέρσεων. Στενοί σύμμαχοι των Αμερικανών, όπως η Αίγυπτος του Χόσνι Μουμπάρακ, έφυγαν και ο Αχμεντινετζάντ είναι ακόμη στη θέση του.
Στη συζήτηση για τις διαπραγματεύσεις του Ιράν με τη διεθνή ομάδα, γνωστή ως P5+1, ο Αχμεντινετζάντ είπε ότι θέλει μια συμφωνία για τον περιορισμό των αποθεμάτων του εμπλουτισμένου ουρανίου. Αλλά υπαινίχθηκε ότι η κυβέρνηση Ομπάμα θέλει να καθυστερήσει τις διαπραγματεύσεις μέχρι μετά τις εκλογές του Νοεμβρίου, για να αποφύγει τη διαπραγμάτευση υποχωρήσεων, που θα έφερναν σε δύσκολη θέση τον πρόεδρο.
«Ημασταν πάντα έτοιμοι και είμαστε έτοιμοι» να κάνουμε συμφωνία που θα ανταποκρίνεται στις ανησυχίες της Ρ5+1, είπε. «Αλλά η εμπειρία έχει δείξει ότι σοβαρές και καίριες αποφάσεις δεν λαμβάνονται όταν οι ΗΠΑ οδεύουν σε εκλογές». Ο Αχμεντινετζάντ παρατήρησε σε ένα άλλο σημείο της συζήτησης: «Πιστεύω ότι ορισμένες συζητήσεις και σημαντικά ζητήματα πρέπει να ξανασυζητούνται όταν αλλάζει η εκλογική πολιτική ατμόσφαιρα στις Ηνωμένες Πολιτείες».
Μιλώντας για την Αμερική, ο Αχμεντινετζάντ αναφέρθηκε πολλές φορές σε μια χώρα, η οποία, με τα δικά του λόγια, είναι κουρασμένη από τις υπέρογκες δαπάνες εξωτερικών πολέμων και όπου η κοινή γνώμη έχει την τάση να είναι αντι-ισραηλινή.
«Θα δεχθεί ο αμερικανικός λαός την ανάμειξη και τις επεμβάσεις σε υποθέσεις άλλων;» αναρωτήθηκε σ’ ένα σημείο, πριν απαντήσει στην ερώτηση. «Δεν πιστεύω. Πιστεύω ότι ο αμερικανικός λαός είναι φιλειρηνικός λαός».
Ο Αχμεντινετζάντ είπε ότι το Ιράν είναι πρόθυμο να μεσολαβήσει σε συμφωνίες για τον τερματισμό του πολέμου σε Συρία και Αφγανιστάν. Στη Συρία, που είναι σύμμαχος του Ιράν, είπε ότι υποστηρίζει μεταβατικές εκλογές για νέα κυβέρνηση. Ερωτηθείς αν ο πρόεδρος Μπασάρ αλ Ασαντ θα έπρεπε να είναι υποψήφιος, απάντησε ότι αυτό θα το αποφασίσουν οι Σύροι. Ηταν δύσκολο να διακρίνει κάποιος αν αυτό αντιπροσωπεύει κάποιου είδους αποστασιοποίηση από τον Ασαντ.
Στο Αφγανιστάν, ο Ιρανός ηγέτης ισχυρίστηκε ότι δεν γνώριζε για μια πρόσκληση τον Φεβρουάριο του 2011 προς τον ειδικό απεσταλμένο των ΗΠΑ Μαρκ Γκρόσμαν. Αλλά επί της ουσίας ανανέωσε την πρόσκληση, λέγοντας ότι μετά τις αμερικανικές εκλογές, το Ιράν είναι έτοιμο για απευθείας συνομιλίες με τις ΗΠΑ για τη σταθεροποίηση του Αφγανιστάν.
Το πιο δυσχερές ζήτημα σε οποιαδήποτε συζήτηση με τον Αχμεντινετζάντ είναι το Ισραήλ κι αυτή η συζήτηση δεν ήταν διαφορετική. Ερωτηθείς πιεστικά γιατί συνεχίζει να κάνει σχόλια που οι Ισραηλινοί θεωρούν εχθρικά, απάντησε με σειρά ερωτημάτων για την ισραηλινή κατοχή αραβικής γης. Οταν του ζητήθηκε να επιβεβαιώσει την ύπαρξη του Ισραήλ, αρνήθηκε.
Η προεδρία του Αχμεντινετζάντ λήγει την επόμενη χρονιά, οπότε θεωρητικώς ίσως είναι η τελευταία του επίσκεψη στη Νέα Υόρκη ως Ιρανού ηγέτη. Αλλά είναι μάλλον απίθανο ότι αυτός ο βετεράνος θα εξαφανιστεί από τα πολιτικά πράγματα του Ιράν, ή το παγκόσμιο προσκήνιο, χωρίς μάχη.