ΚΑΘΕ 105 ΕΤΗ
Ενα σπάνιο πλανητικό φαινόμενο γίνεται τις
τελευταίες ώρες ορατό από την Γη. Πρόκειται για την ευθυγράμμιση ανάμεσα στην
Γη, την Αφροδίτη και τον Ηλιο, ένα φαινόμενο, το οποίο συμβαίνει κάθε 105 χρόνια
και που επέτρεψε στους αστρονόμους του 17ου και 18ου αιώνα να υπολογίσουν για
πρώτη φορά με ακρίβεια την απόστασή μας από τον Ήλιο.
Το πρωί της Τετάρτης, 6 Ιουνίου, ο Ηλιος
ανατέλλει στην Ελλάδα με μια σκοτεινή κηλίδα να «σημαδεύει» το δυτικό του
χείλος. Δεν θα είναι όμως μια από τις συνηθισμένες ηλιακές κηλίδες αλλά ο
πλανήτης Αφροδίτη που θα διασχίζει αργά τον ηλιακό δίσκο.
Λίγα λεπτά μετά την ανατολή του ήλιου στο
ανατολικό Αιγαίο, το φαινόμενο αναμενόταν να γίνει ορατό στη Ρόδο, την ανατολική
Θράκη, την Κρήτη, τη Χίο. Τη στιγμή που ο ήλιος θα φανεί στον ουρανό της
Αττικής, λίγα λεπτά μετά τις 6.30, το φαινόμενο όπως έλεγαν οι επιστήμονες θα
γινόταν ορατό και στην στο λεκανοπέδιο.
Μία ώρα αργότερα, όταν το ταξίδι της Αφροδίτης
μπροστά από τον ηλιακό δίσκο θα οδεύει προς το τέλος του.
«Εδώ και αιώνες, η διέλευση της Αφροδίτης
θεωρείται μια από τις σημαντικότερες στιγμές για τους αστρονόμους», ανέφερε στο
Γαλλικό Πρακτορείο ο Κλοντ Καταλά, επικεφαλής του Παρατηρητηρίου του
Παρισιού.
Το απόγευμα της 5ης Ιουνίου, η πρώτη φάση της
διέλευσης έγινε ορατή στη Βόρειο Αμερική, την Κεντρική Αμερική και το βορειότερο
τμήμα της Νοτίου Αμερικής. Το φαινόμενο ήταν ιδιαίτερα ορατό και εντυπωσιακό
στην Αυστραλία, λόγω της ηλιοφάνειας, αλλά η παρακολούθηση γινόταν μόνο με
ειδικά τηλεσκόπια που είναι εφοδιασμένα με φίλτρα για την ηλιακή
ακτινοβολία.
Η Ευρώπη, η Μέση Ανατολή και η Νότια Ασία θα
μπορέσουν να δουν μόνο την τελική φάση του φαινομένου λίγο πριν από το
ηλιοβασίλεμα της 6ης Ιουνίου.
Οι μόνες περιοχές από τις οποίες η διέλευση θα
είναι ορατή για όλη τη διάρκειά του θα είναι η ανατολική Ασία και ο Δυτικός
Ειρηνικός. Μόνο έξι διαβάσεις της Αφροδίτης έχουν καταγραφεί από τόον 17ο αιώνα,
οπότε και έγινε θεωρητικά η πρόβλεψη του φαινομένου.
Η διελεύσεις της Αφροδίτης πραγματοποιούνται
τέσσερις φορές σε 243 χρόνια περίπου. Ακριβέστερα, εμφανίζονται σε ζεύγη
φαινομένων που χωρίζονται σε οκτώ χρόνια και αυτά τα ζεύγη χωρίζονται σε 105 ή
121 χρόνια.
Η αιτία για αυτά τα μεγάλα χρονικά διαστήματα
έγκειται στο γεγονός ότι οι τροχιές της Αφροδίτης και της Γης δεν βρίσκονται στο
ίδιο επίπεδο και η διέλευση μπορεί μόνο να πραγματοποιηθεί, εάν αμφότεροι οι
πλανήτες και ο Ηλιος βρεθούν ακριβώς στην ίδια ευθεία.
Το φαινόμενο αυτό έχει γίνει επτά φορές στην
τηλεσκοπική εποχή: το 1631, 1639, 1761, 1769, 1874, 1882 και το 2004, ενώ η
επόμενη αναμένεται το 2117.
Οι επιστήμονες ανέμεναν την διέλευση της
Αφροδίτης προκειμένου να εξετάσουν ιδέες που θα τους βοηθήσουν στην ανακάλυψη
πλανητών στον γαλαξία που μοιάζουν με τη Γη, καθώς και για να μάθουν περισσότερα
για την ίδια την Αφροδίτη και την πολύπλοκη ατμόσφαιρά της.