Μπορεί και να μην βρήκε ποτέ όμοιό του, ως προς τη διεισδυτικότητα του πνεύματος, την ταλάντωση ανάμεσα στην κοινωνική πραγματικότητα και την έγκαιρη θέαση ενός μέλλοντος που ερχόταν καλπάζοντας, τη σφαιρική αποτύπωση αντικειμενικών αληθειών, που τρόμαζαν τους περισσότερους….
Σαν σήμερα, στις 30 Μαϊου του 1978, ο Φρανσουά Βολταίρος άφηνε την τελευταία πνοή του στο Παρίσι, την πόλη που φώτισε και ο ίδιος, με το καθαρό και ατίθασο πνεύμα του. Δεν είναι άλλωστε τυχαίο ότι θεωρείται μάλλον η πιο εμβληματική μορφή του Διαφωτισμού, του Κινήματος ιδεών που έμελλε να αλλάξει για πάντα και καθοριστικά το πως αντιλαμβάνονται οι κοινωνίες των ανθρώπων τις συνθήκες συμβίωσης και δραστηριοποίησής τους.
Η διάσωση των μηνυμάτων που κόμιζε και η αντοχή που επέδειξαν οι ιδέες του, δια μέσω των αιώνων, επιβεβαιώνουν πολύ απλά ότι, πράγματι, οι ιδέες δεν έχουν ημερομηνία λήξης. Ούτε φυσικά ληξιαρχική πράξη θανάτου.
Κι αν η φράση “δεν συμφωνώ ούτε με μια λέξη από όσα λες, αλλά θα υπερασπιστώ, και με το τίμημα της ζωής μου ακόμη, το δικαίωμά σου να λες ελεύθερα όσα πρεσβεύεις”, αποτελεί μια εκκωφαντική και διαχρονική ωδή στην ελευθερία της γνώμης και της διατύπωσής της, τι να πει κανείς για μια άλλη, εξίσου ιστορική ρήση του:
“Η κοινή γνώμη είναι τόσο πολύ η βασίλισσα του κόσμου, που όταν το δίκαιο θέλει να την πολεμίσει, καταδικάζεται σε θάνατο”. Η κοινή γνώμη… η ευθυνόμενη για τα δεινά των εθνών.
