Οι αρνητικές επιδόσεις του ΕΤΕΑΝ κατά την τελευταία
διετία επιτείνουν την κρίση ρευστότητας στην αγορά και είναι χαρακτηριστικό
παράδειγμα απόστασης μεταξύ λόγων και έργων. Μια σειρά από εξαγγελίες Υπουργών
του ΠΑΣΟΚ για αναβάθμιση του ΤΕΜΠΜΕ (που μετεξελίχθηκε σε ΕΤΕΑΝ) και για
χρησιμοποίηση του εργαλείου αυτού, έτσι ώστε να αντιμετωπιστούν τα προβλήματα
ρευστότητας των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, αποδείχθηκαν «έπεα πτερόεντα».
Τα στοιχεία μιλούν μόνα τους. Οι συγκρίσεις είναι
καταλυτικές. Και ο συνδυασμός του αρνητικού απολογισμού του ΕΤΕΑΝ με τις
αντίστοιχες αρνητικές επιδόσεις του ΕΣΠΑ οξύνουν περισσότερο το πρόβλημα των
μικρομεσαίων. Άλλωστε, τα προβληματικά Ταμεία Χαρτοφυλακίου του ΕΣΠΑ, από τα
οποία έχουν λογιστικά απορροφηθεί κονδύλια που όμως δεν έχουν διοχετευθεί στην
αγορά, συνδέονται με το θεματικό πεδίο του ΕΤΕΑΝ.
Συγκεκριμένα:
- 1. Ενώ πριν από τις εκλογές του 2009 το ΠΑΣΟΚ υποσχόταν περισσότερα δάνεια από το ΤΕΜΠΜΕ, τελικά το 2010, δόθηκαν 13 φορές λιγότερα δάνεια σε σχέση με το 2009. Και το 2011, 7 φορές λιγότερα σε σχέση με το 2010.
Από το 2009, η ΤΕΜΠΜΕ Α.Ε. προχώρησε στη
δημιουργία Προγραμμάτων Χρηματοδότησης Κεφαλαίου Κίνησης (Α’ και Β’ Φάση), έτσι
ώστε να ενισχυθεί η ρευστότητα των μικρομεσαίων επιχειρήσεων. Το 2009 δόθηκαν
εγγυήσεις για περισσότερα από 54.000 δάνεια, ύψους πάνω από 5 δισεκ. ευρώ.
Δυστυχώς, η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ, άφησε το ΤΕΜΠΜΕ να ατονήσει πλήρως: Το 2010
δόθηκαν εγγυήσεις για περίπου 4.200 δάνεια, ύψους 250 εκατ. ευρώ. Με αποτέλεσμα,
το 2010, η δραστηριότητα του ΤΕΜΠΜΕ να είναι 13 φορές κάτω σε σχέση με το 2009!
Το 2011 και μέχρι σήμερα, δυστυχώς, η αρνητική πορεία συνεχίστηκε. Δόθηκαν μόνο
654 δάνεια του Προγράμματος Αγοράς Πρώτων Υλών. Δηλαδή, 7 φορές περίπου λιγότερα
από όσα δόθηκαν το 2010.
Δάνεια ΤΕΜΠΜΕ – ΕΤΕΑΝ
Περίοδος | Πρόγραμμα | Συνολικές Εγκρίσεις | |
Δάνεια | Αξία Δανείων | ||
01/01/2009 – 08/04/2009 | Δάνεια Κεφαλαίου Κίνησης (Α’ Φάση) | 27.069 | 3.234.968.175,48 € |
09/04/2009 – 31/12/2009 | Δάνεια Κεφαλαίου Κίνησης (Β’ Φάση) | 27.430 | 1.871.878.010,44 € |
2010 | Δάνεια Κεφαλαίου Κίνησης (Β’ Φάση) | 2.878 | 171.634.798,59 |
Ασφαλιστικές και Φορολογικές Υποχρεώσεις | 262 | 6.890.149,02 € | |
Πρόγραμμα Αγοράς Πρώτων Υλών κλπ | 1.083 | 71.894.880,92 € | |
2011 – σήμερα | Πρόγραμμα Αγοράς Πρώτων Υλών κλπ | 654 | 40.874.215,31 € |
Τα προγράμματα που προωθήθηκαν τον Οκτώβριο 2010
δεν φαίνεται να είχαν την επιτυχία που αναμενόταν από την πολιτική ηγεσία του
Υπουργείου Ανάπτυξης. Πρώτον, διότι ξεκίνησαν με μεγάλη καθυστέρηση. Και
δεύτερον, διότι κάλυπταν πολύ λίγες επιχειρήσεις σε σχέση με το μείζον πρόβλημα
ρευστότητας που αντιμετώπιζε – και συνεχίζει να αντιμετωπίζει – η αγορά. Κανείς
δεν παραγνωρίζει τις δυσκολίες του τραπεζικού κλάδου. Αλλά και κανείς δεν μπορεί
να αγνοήσει ότι όχι μόνο προεκλογικά, αλλά και πολλές φορές μετεκλογικά
(τελευταία φορά λίγους μήνες πριν), δόθηκαν πολλές υποσχέσεις για το ΤΕΜΠΜΕ και
το ΕΤΕΑΝ που δεν τηρήθηκαν ούτε στοιχειωδώς.
- 2. Τα Ταμεία Χαρτοφυλακίου του ΕΤΕΑΝ αποδεικνύονται επίσης ανεπιτυχή. Τα κοινοτικά κονδύλια απορροφούνται λογιστικά, αλλά δεν καταλήγουν στην αγορά!
Η μετέπειτα προσπάθεια από το Υπουργείο Ανάπτυξης
να αντιμετωπίσει το ζήτημα της υποχρηματοδότησης μετονομάζοντας το ΤΕΜΠΜΕ σε
ΕΤΕΑΝ και προσθέτοντας στο πεδίο ευθύνης του μερικά Ταμεία Χαρτοφυλακίου, όχι
μόνο δεν έχει ευοδωθεί, αλλά κατέληξε σχεδόν στην απόλυτη ακινησία!.
Ταμεία Χαρτοφυλακίου ΕΤΕΑΝ
Ταμείο | Ποσά που έχουν ήδη δεσμευθεί (με τη συμμετοχή συνεπενδυτών) | Ποσά που έχουν διοχετευθεί στην αγορά |
Ταμείο Επιχειρηματικότητας | 900 εκατ. € | 0 |
Γενική Επιχειρηματικότητα | 300 εκατ. € | 0 |
Επιχειρηματικότητα Νέων | 90 εκατ. € | 0 |
Εξωστρέφεια | 210 εκατ. € | 0 |
Θεματικός Τουρισμός – Πράσινη Επιχειρηματικότητα | 150 εκατ. € | 0 |
Καινοτόμα Επιχειρηματικότητα – Εφοδιαστική Αλυσίδα | 150 εκατ. € | 0 |
Εξοικονομώ κατ’ Οίκον | 776 εκατ. € | 21 εκατ. € |
ΕΝΑΛΙΟ | 35 εκατ. € | 0 |
ΣΥΝΟΛΟ | 1.711 εκατ. € | 21 εκατ. € |
Τα Ταμεία Χαρτοφυλακίου χρησιμοποιήθηκαν από την
κυβέρνηση για να «παρκάρει» εκεί κοινοτικά κονδύλια, ώστε να αυξήσει τεχνητά την
απορρόφηση του ΕΣΠΑ. Μόνο από τα Ταμεία Χαρτοφυλακίου (τα παραπάνω συν το
JEREMIE), η απορρόφηση του ΕΣΠΑ αυξάνεται λογιστικά κατά 5 ποσοστιαίες μονάδες.
Χωρίς όμως να πέσει «ζεστό» χρήμα στην αγορά. Κι αυτό διότι ακολουθήθηκε μία
γραφειοκρατική προσέγγιση, χωρίς να εξειδικευτούν εγκαίρως οι δράσεις και τα
προγράμματα των Ταμείων αυτών. Πρόκειται, δηλαδή, για ένα περίβλημα χωρίς
περιεχόμενο, για λόγια που δεν προσφέρουν σχεδόν τίποτα στις μικρομεσαίες
επιχειρήσεις.
Τόσο η συνδρομή του ΕΣΠΑ στα Ταμεία Χαρτοφυλακίου
όσο και η συμμετοχή των Τραπεζών που με μόχλευση θα αύξανε την εμβέλεια των
προγραμμάτων, παραμένουν στη σφαίρα της θεωρίας.
- 3. Είναι άμεση η ανάγκη επανασχεδιασμού των προγραμμάτων για να γίνουν φιλικά στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις και να αντιμετωπιστεί ως ένα βαθμό το πρόβλημα της ρευστότητας.
Χωρίς να παραγνωρίζουμε τις δυσκολίες, θέλουμε να
σημειώσουμε ότι η πολιτική ηγεσία του τόπου δεν θα πρέπει να μένει αδρανής ως
προς τα οξύτατα προβλήματα ρευστότητας που έχουν παρουσιαστεί στην αγορά. Το
ΕΤΕΑΝ είναι ένα εργαλείο κομβικής σημασίας για τις μικρομεσαίες
επιχειρήσεις.
Θα πρέπει λοιπόν να υπάρξει επανασχεδιασμός των
προγραμμάτων για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, ώστε να αξιοποιηθούν τα
λιμνάζοντα κονδύλια. Με τη συμμετοχή όλων των ενδιαφερομένων (Μικρομεσαίων και
Τραπεζών), για να είναι φιλικά προς τον χρήστη και να ανταποκρίνονται στις
ανάγκες της παρούσας συγκυρίας. Έτσι ώστε να προσαρμοστεί το ΕΤΕΑΝ στις
πραγματικές ανάγκες της αγοράς. Ιδιαίτερα σημαντικό για την ενίσχυση της
ρευστότητας της αγοράς είναι η αξιοποίηση της αναθεώρησης του Κανονισμού των
Διαρθρωτικών Ταμείων που επιτρέπει τα κεφάλαια κίνησης. Το πρόβλημα είναι
σημαντικό και χρειάζεται άμεση κινητοποίηση”. (Δήλωση που έκανε ο υπεύθυνος
Τομέα Πολιτικής Ευθύνης Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας της Νέας Δημοκρατίας,
βουλευτής Β’ Αθηνών κ. Κωστής Χατζηδάκης, σχετικά με το βάλτωμα
των προγραμμάτων του ΕΤΕΑΝ).