Το ελληνικό πείραμα περνά στην τελική και πιο σκληρή φάση. Συνθήκες οικονομικής και πολιτικής ασφυξίας διαμορφώνονται μετά την αποκάλυψη των όρων του νέου δανεισμού.
Της Αγγελικής Σπανού
Της Αγγελικής Σπανού
Η απαίτηση της τρόικας για βαλκανοποίηση της αγοράς εργασίας πηγαίνει τα πράγματα σε ακραία όρια.
Η κυβέρνηση Παπαδήμου βρίσκεται αντιμέτωπη με το σκληρό τελεσίγραφο των εταίρων, με τη βεβαιότητα των έντονων κοινωνικών αντιδράσεων (αν περάσει το νέο μνημόνιο) και την αβεβαιότητα για τη συνέχιση της χρηματοδότησης (αν δεν περάσει).
Στη σύσκεψη των Γ. Παπανδρέου, Αντ. Σαμαρά και Γ. Καρατζαφέρη υπό τον πρωθυπουργό, η οποία είχε προγραμματιστεί για χθες το απόγευμα, ο Λουκάς Παπαδήμος επρόκειτο να ζητήσει εντολή να διαπραγματευτεί για τα μείζονα θέματα που μένουν ανοιχτά (επικουρικές συντάξεις, μισθοί στον ιδιωτικό τομέα, απολύσεις στο δημόσιο) εξηγώντας στους συνομιλητές του ότι όλα πρέπει να έχουν κλείσει μέχρι τις 13 Φεβρουαρίου και πως τα μέτρα αποτελούν όρο τόσο για την ολοκλήρωση του PSI όσο και για το νέο δανεισμό. Οι υπουργοί έχουν επίσης ειδοποιηθεί να βρίσκονται σε ετοιμότητα το Σαββατοκύριακο για το ενδεχόμενο έκτακτης σύσκεψης, προκειμένου να εγκριθεί το πρώτο κύμα μέτρων.
Τυφλά σημεία
Αυτή τη στιγμή δεν είναι σαφές ποιο θα είναι το τελικό κείμενο του μνημονίου, αν θα γίνουν μία ή δύο ψηφοφορίες στη Βουλή (πριν και μετά τη δανειακή σύμβαση), με ποιον τρόπο θα κληθούν να δεσμευτούν οι πολιτικοί αρχηγοί και ποια προθεσμία θα απαιτηθεί για την υλοποίηση συγκεκριμένων μέτρων, προκειμένου να πειστούν οι εταίροι ότι αυτή τη φορά τα συμφωνηθέντα θα εφαρμοστούν. Ο πρόεδρος του ΛΑΟΣ Γιώργος Καρατζαφέρης είπε ήδη (από το βήμα της Βουλής την Παρασκευή) ότι δεν υπογράφει τη δανειακή σύμβαση, γιατί το θεωρεί ευτελισμό, χωρίς ωστόσο να υπαινιχθεί ότι θα καταψηφίσει.
Ο υπουργός Οικονομικών Ευ. Βενιζέλος παραδέχτηκε δημοσίως ότι η διαπραγματευτική θέση της χώρας είναι δυσχερής. Και εννοούσε ότι οι επικεφαλής του κλιμακίου της τρόικας που βρίσκονται στην Αθήνα έχουν ήδη ενημερώσει την Κομισιόν, την ΕΚΤ και το ΔΝΤ ότι δεν έχουν εφαρμοστεί οι μεταρρυθμίσεις που είχαν τεθεί ως προϋπόθεση για τον πρώτο δανεισμό (τον Απρίλιο του 2010). Για το λόγο αυτό υπήρξε την Παρασκευή ένας καταιγισμός δηλώσεων αμφισβήτησης των ελληνικών προθέσεων και δυνατοτήτων από τον Σόιμπλε και τη Λαγκάρντ μέχρι τον Όλι Ρεν και τον Μπαρόζο.
Οι επικεφαλής της τρόικας σε εξαιρετικά έντονο ύφος διεμήνυσαν στον υπουργό Εργασίας Γ. Κουτρουμάνη ότι μειώσεις μισθών πρέπει να γίνουν τις επόμενες ημέρες παρά το αντίθετο περιεχόμενο της συμφωνίας των κοινωνικών εταίρων. Και έχουν την πλήρη κάλυψη των προϊσταμένων τους στις Βρυξέλλες, τη Φραγκφούρτη και το Βερολίνο.
Ψήφος με κομματική πειθαρχία
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι πολύ σύντομα θα δοκιμαστούν τα όρια αντοχής του πολιτικού συστήματος, καθώς ΠΑΣΟΚ, ΝΔ και ΛΑΟΣ θα βρεθούν μπροστά στο δίλημμα να ψηφίσουν μέτρα με αφόρητο πολιτικό κόστος ή να αναλάβουν την ευθύνη για τη διακινδύνευση της ροής χρηματοδότησης. Σύμφωνα με πληροφορίες το Μέγαρο Μαξίμου θα θέσει θέμα κομματικής πειθαρχίας ζητώντας την εξασφάλιση της πλειοψηφίας που επιτεύχθηκε στις προγραμματικές δηλώσεις της κυβέρνησης συνεργασίας.
Με αυτά τα δεδομένα κάθε πρόβλεψη είναι επισφαλής πέρα από τη διαπίστωση ότι οι εταίροι θα σφίγγουν διαρκώς τη θηλιά, μέχρι να πάρουν αυτό που θέλουν: εγγυήσεις ότι θα αλλάξουν όλα στη λειτουργία του δημόσιου τομέα, στις εργασιακές σχέσεις στον ιδιωτικό τομέα, στο φορολογικό σύστημα, στην απονομή δικαιοσύνης.
Το ελληνικό ζήτημα δεν περιλαμβάνεται στην ημερήσια διάταξη της συνόδου κορυφής της Ε.Ε., που θα πραγματοποιηθεί στις Βρυξέλλες τη Δευτέρα. Από κοινοτικές πηγές διέρρευσε ότι, αν υπάρξει κάποια θεαματική εξέλιξη το Σαββατοκύριακο στην Αθήνα, θα μπορούσε να συγκληθεί μετά το δείπνο των ηγετών έκτακτη σύνοδος κορυφής της Ευρωζώνης.
Πιέσεις χωρίς τέλος
Στο δεκασέλιδο memorandum που δόθηκε στα κόμματα και τους υπουργούς υπάρχουν μέτρα που δεν εξειδικεύονται (όπως η μείωση μισθολογικού κόστους), χρονοδιαγράμματα αδύνατο να τηρηθούν (δύο ιδιωτικοποιήσεις το επόμενο τρίμηνο) και στόχοι υπερβολικά φιλόδοξοι (μείωση δημοσίων δαπανών ύψους 2,2 δισ. ευρώ πρωτίστως από τους τομείς υγείας και άμυνας). Αυτό όμως που είναι σαφές είναι η φιλοσοφία του κειμένου που στηρίζεται σε νεοφιλελεύθερες συνταγές για μαχαίρι στο κράτος (και στο κοινωνικό), βίαιη εσωτερική υποτίμηση και απορρύθμιση της αγοράς εργασίας (κάτι που θα διευκολύνει ιδιαίτερα τους Γερμανούς της Ντόιτσε Τέλεκομ).
Ο Λουκάς Παπαδήμος σε κάθε περίπτωση θα κληθεί να μεταφέρει στους ομολόγους του τα πρώτα συμπεράσματά του για την αντιμετώπιση των γενικών αρχών του νέου μνημονίου από τα κόμματα. Και να ακούσει για ακόμη μία φορά τη μόνιμη επωδό ότι ο χρόνος μας τελειώνει.
Είναι αλήθεια ότι τις τελευταίες ημέρες στους διαδρόμους των Βρυξελλών ακούγονται τα πάντα: από την εγκατάσταση επιτρόπου-τοποτηρητή στην Αθήνα μέχρι την ανάγκη παράτασης της θητείας της κυβέρνησης Παπαδήμου, από χρεοκοπία εντός ευρώ έως χρεοκοπία εκτός ευρώ. Οι ψίθυροι αυτοί είναι ενδεικτικοί της καχυποψίας και της κακοπιστίας που υπάρχουν σε κάποιους κύκλους, αλλά έχουν πολύ μικρότερη σημασία από το περιεχόμενο της έκθεσης που θα στείλουν στην Κομισιόν, την ΕΚΤ και το ΔΝΤ οι επικεφαλής του κλιμακίου της τρόικας που βρίσκονται στην Αθήνα. Και η έκθεση αυτή, όπως όλα δείχνουν, θα είναι καταπέλτης.
