ΧΑΡΗΣ ΠΑΥΛΙΔΗΣ
Το πρόβλημα σήμερα με τα κόμματα είναι ότι αντιμετωπίζουν σοβαρό πρόβλημα ταυτότητας. Τα «στοιχεία» με τα οποία δηλώθηκαν όταν την εξέδωσαν δεν είναι τα ίδια με τα σημερινά. Αυτό ασφαλώς δημιουργεί προβλήματα στις σχέσεις τους με τους πολίτες, αλλά αυτή είναι μια πραγματικότητα η οποία δεν κρύβεται.
Το ΠΑΣΟΚ του ’74 δεν έχει καμία σχέση με το ΠΑΣΟΚ του 2011, όπως και η Νέα Δημοκρατία της ίδιας χρονικής περιόδου, δεν μοιάζει με την παρούσα Νέα Δημοκρατία. Το λάθος είναι ότι, κάποιοι θεωρούν πως ανακτώντας την «ταυτότητα» της δεκαετίας του ’70, θα αντιμετωπιστούν οι προκλήσεις και τα προβλήματα του σήμερα. Προφανώς κάτι τέτοιο είναι ανέφικτο, αφού η ανανέωση δεν μπορεί να επιτευχθεί με όρους παρελθόντος.
Από τότε που ιδρύθηκαν τα δύο μεγάλα κόμματα εξουσίας, έχει μεσολαβήσει μια γενιά. Όσοι γεννήθηκαν τότε, μαζί με τη Νέα Δημοκρατία και το ΠΑΣΟΚ, πλησιάζουν τα 40. Σκέφτονται διαφορετικά, μεγάλωσαν και ενηλικιώθηκαν κάτω από εντελώς διαφορετικές συνθήκες, απέκτησαν άλλες συνήθειες και τέλος πάντων η ζωή τους δομήθηκε σε άλλες προτεραιότητες. Καλώς ή κακώς αυτή η γενιά, όπως και αυτή που ακολουθεί, δεν έχουν σχέση με τη γενιά που δημιούργησε τους μύθους και τα στερότυπα του πολιτικού σκηνικού της μεταπολίτευσης. Είναι κάτι άλλο από αυτό που προσφέρουν σήμερα τα δύο μεγάλα κόμματα εξουσίας. Απλά ζουν σε άλλη εποχή από εκείνη που τους προσφέρουν τα κόμματα ως πρόταση για το μέλλον.
Το ερώτημα είναι: Η ανανέωση μπορεί να επιτευχθεί διατηρώντας τα κόμματα τις ταυτότητες τους; Ασφαλώς και μπορεί υπό μια βασική προϋπόθεση: Να αλλάξουν ταυτότητα διατηρώντας μόνο το βασικό τους χαρακτηριστικό γνώρισμα. Κι αυτό είναι το «ονοματεπώνυμο». Όλα τα άλλα χρειάζεται να προσαρμοσθούν στις συνθήκες και στις ανάγκες της εποχής. Θα σας έλεγα μάλιστα ότι, προκειμένου να προσεγγίσουν τους προβληματισμούς και τις αναζητήσεις της κοινωνίας, ενδεχομένως και να είναι αναγκαίο να αναθεωρήσουν την ιδεολογία και την πολιτική τους. Άλλωστε ελάχιστους πλέον ενδιαφέρει η ένταξη τους στο σχήμα Αριστερά- Δεξιά, ενώ ακόμα λιγότεροι είναι όσοι πιστεύουν δογματικά στον φιλελευθερισμό και στον σοσιαλισμό.
Στην προκειμένη περίπτωση το ΠΑΣΟΚ και η Νέα Δημοκρατία, εφόσον πράγματι επιθυμούν να παραμείνουν κυρίαρχες πολιτικές δυνάμεις, πρέπει να αλλάξουν ταυτότητα. Είναι το πρώτο- αλλά απολύτως καθοριστικό βήμα- ώστε να ανακτήσουν την επαφή τους με την εποχή και να ξαναδώσουν περιεχόμενο και νόημα στην επικοινωνία τους με τη κοινωνία. Σε διαφορετική περίπτωση και εφόσον επικρατήσουν οι υπέρμαχοι του παρελθόντος, τόσο στο ΠΑΣΟΚ όσο και στη Νέα Δημοκρατία, η κοινωνία θα αναζητήσει να εκφρασθεί μέσα από άλλα σχήματα. Κι αυτό μπορεί να είναι μια ευκαιρία αλλά ενδέχεται να κρύβει κινδύνους.
