ΜΑΝΟΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΔΗΣ
Κανείς δεν αμφισβητεί ότι ο Ταγίπ Ερντογάν αποτελεί το πλησιέστερο προς τον Κεμάλ Ατατούρκ «μοντέλο» ηγέτη που εμφανίστηκε τις τελευταίες δεκαετίες στην Τουρκία. Η συναρπαστική διαδρομή του άλλωστε, από τη φυλακή στην πρωθυπουργία, την απόλυτη πολιτική ηγεμονία και το… ξεχαρβάλωμα της παρεμβατικής δυνατότητας του τουρκικού στρατιωτικού κατεστημένου, δείχνει ότι ο ισλαμιστής που ξεγέλασε τους αντιπάλους του, διαθέτει την «πρώτη ύλη» από την οποία είναι φτιαγμένοι οι ηγέτες.
Η λεπτομέρεια που προκαλεί… προβλήματα βέβαια, εντοπίζεται στο γεγονός ότι ο Ταγίπ Εντογάν είναι… Τούρκος ηγέτης. Και εκ των πραγμάτων υποχρεώνεται να διαμορφώνει την πολιτική του παρουσία, μέσα σε ένα κλίμα αντίστοιχο της ιστορικής διαδρομής της γειτονικής χώρας. Της κουλτούρας και των στρεβλώσεων που κουβαλά.
Ενώ λοιπόν θα μπορούσε να αποτελέσει τον ηγέτη που θα γαλήνευε τα νερά του Αιγαίου και ευρύτερα της Μεσογείου, εξελισσόμενος σε γέφυρα διπλωματίας και «εγκάρδιας συνεννόησης» ανάμεσα στη Δύση και τον αραβικό κόσμο, ο Ταγίπ Ερντογάν μοιάζει παγιδευμένος στην υποχρέωση να… ομιλεί την τουρκική γλώσσα.
Στη γραμματική της οποίας, ο «διπλωματικός τσαμπουκάς», οι εκφοβισμοί και οι απειλές για τη χρήση στρατιωτικής βίας, συνιστούν κυρίαρχα λήμματα. Με αφορμή λοιπόν την έναρξη ερευνών στο Οικόπεδο 12 της κυπριακής ΑΟΖ από τη Λευκωσία, με την κάλυψη του Ισραήλ και την ομπρέλα των Ηνωμένων Πολιτειών και της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ο Ταγίπ Ερντογάν δείχνει σε κάθε ευκαιρία ότι, ακόμη και υπό την καθοδήγησή του, η Τουρκία αρνείται να προσεγγίσει τον… πολιτισμό. Και τη διεθνή έννομη τάξη.
Από βήματος της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ, όπου ανέδειξε σε κεντρική ιστορική προτεραιότητα για την ανθρωπότητα την αναγνώριση ανεξάρτητου παλαιστινιακού κράτους, θυμήθηκε το φονικό ρεσάλτο στο «Μαβί Μαρμαρά», υπέγραψε μια συμφωνία κενή περιεχομένου με τους Τουρκοκυπρίους για τη χωροθέτηση ΑΟΖ… μεταξύ τους, και απείλησε το Ισραήλ με πόλεμο. «Αν χρειαστεί», όπως τόνισε στο αμερικανικό τηλεοπτικό δίκτυο PBS.
Η ρητορική του Ταγίπ Ερντογάν εξηγείται επαρκώς από την ανάγκη του να εξελιχθεί στον πολιτικό «προστάτη» του αραβικού κόσμου και της Μέσης Ανατολής. Να διευρύνει την προσωπική δημοφιλία του, αλλά και τα όρια της παρεμβατικότητας της τουρκικής διπλωματίας. Να δοκιμάσει τις αντοχές της διεθνούς κοινότητας, αλλά και του δικαίου των λαών.
Σε μια αποστροφή της ομιλίας του στα Ηνωμένα Έθνη, ο Ταγίπ Ερντογάν αποκάλεσε το Ισραήλ «κακομαθημένο παιδί της Δύσης». Όση αλήθεια κι αν διαπιστώνει κανείς στην τοποθέτησή του, δεν μπορεί να μην… την προσπεράσει, για να σταθεί σε μια αλήθεια ακόμη μεγαλύτερη. Και αυταπόδεικτη.
Με ευθύνη της διεθνούς κοινότητας, και ειδικότερα των κατά καιρούς πολιτικών ηγεσιών της Ουάσινγκτον, η Τουρκία κατέστη συνώνυμο του «κακομαθημένου παιδιού». Όχι που… δεν είχε τρόπους και τους έχασε. Απλώς, δεν είχε τρόπους ποτέ…
