Τα τροχαία ατυχήματα στην Ελλάδα αποτελούν πραγματική μάστιγα. Ελάχιστοι οδηγοί όμως γνωρίζουν ποιες είναι υποχρεώσεις και τα δικαιώματά τους. Διαβάστε τι πρέπει να κάνετε σε μια σειρά περιπτώσεων Η ασφάλιση της αστικής ευθύνης έναντι τρίτων από την κυκλοφορία οχημάτων, είναι η πιο διαδεδομένη μορφή ασφάλισης στην Ελλάδα.
Παρ’ όλα αυτά, οι καταναλωτές γνωρίζουν ελάχιστα για τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις τους, ενώ διάφορες φήμες που κυκλοφορούν από στόμα σε στόμα, συμβάλουν στην παραπληροφόρηση και στη περαιτέρω συσκότιση του θέματος.
Στη συνέχεια θα παραθέσουμε ορισμένες βασικές πληροφορίες τις οποίες θα πρέπει να γνωρίζουν όλοι οι καταναλωτές:
Υποχρεωτικές καλύψεις
Η ελληνική νομοθεσία υποχρεώνει τους ιδιοκτήτες τροχοφόρων οχημάτων (αυτοκινήτων, μοτοσικλετών, γεωργικών ελκυστήρων κλπ) να ασφαλίζονται για την αστική τους ευθύνη έναντι τρίτων από ατυχήματα που θα προκληθούν από τα οχήματα τους. Δηλαδή ασφαλιζόμαστε υποχρεωτικά για την περίπτωση που θα προκληθεί από υπαιτιότητα μας κάποιο ατύχημα, οπότε η ασφαλιστική μας εταιρεία θα αποζημιώσει τον αναίτιο τρίτο εμπλεκόμενο. Σήμερα, το όριο ευθύνης των ασφαλιστικών εταιρειών ανέρχεται για τις Σωματικές Βλάβες σε 750.000 € ανά θύμα και για τις Υλικές Ζημιές σε 750.000 € ανά ατύχημα. Αν τυχόν προκαλέσουμε ατύχημα όπου οι ζημιές υπερβαίνουν τα ανωτέρω ποσά, τότε θα πρέπει να καλύψουμε από την τσέπη μας το επιπλέον ποσό.
Προαιρετικές καλύψεις
Όλες οι υπόλοιπες καλύψεις που προσφέρονται από τις ασφαλιστικές εταιρείες, π.χ. κάλυψη κλοπής, φωτιάς, θραύσης κρυστάλλων κλπ., είναι προαιρετικές, δηλαδή αν και είναι πολύ χρήσιμες, δεν είμαστε υποχρεωμένοι να τις συμπεριλάβουμε στο ασφαλιστήριο συμβόλαιο μας.
Είναι συχνό το φαινόμενο, όταν κάποιος καταναλωτής ζητήσει από τον Ασφαλιστικό του Πράκτορα ή από την Ασφαλιστική του Εταιρεία, να αφαιρεθεί κάποια κάλυψη από το συμβόλαιο (π.χ. ζημιές από καιρικά φαινόμενα) προκειμένου να μειώσει το κόστος, να του απαντάνε ότι αυτό δεν γίνεται διότι οι καλύψεις αυτές είναι μέρος του «πακέτου» και προσφέρονται όλες μαζί.
Ο καταναλωτής οφείλει να γνωρίζει ότι αυτή η απάντηση είναι παραπλανητική και αποσκοπεί στο να διατηρήσει ψηλά τα έσοδα των εταιρειών. Όλες οι εταιρείες έχουν τη δυνατότητα να προσαρμόσουν το συμβόλαιο στις επιθυμίες του καταναλωτή. Αν δείτε ότι επιμένουν στην άρνηση τους, καλό είναι να απευθύνεστε σε άλλη εταιρεία. Στην Ελλάδα δραστηριοποιούνται πολλές ασφαλιστικές εταιρείες και σίγουρα μπορείτε να βρείτε αυτήν που σας ταιριάζει.
Όροι και εξαιρέσεις
Οι περισσότερες Ασφαλιστικές Εταιρείες δίνουν στους πελάτες τους μόνο μια απλή βεβαίωση ασφάλισης, όπου αναφέρονται ονομαστικά οι καλύψεις καθώς και το γνωστό «σήμα» για να το τοποθετήσουμε στο όχημα μας.
Οι καταναλωτές οφείλουν να ζητούν αντίγραφο των Γενικών και Ειδικών Όρων του Ασφαλιστηρίου Συμβολαίου, έτσι ώστε να γνωρίζουν ακριβώς τι τους προσφέρει η κάθε κάλυψη. Π.χ. η κάλυψη για κακόβουλες φθορές μπορεί να συνοδεύεται από εξαίρεση για την περίπτωση που η ζημιά στο όχημα μας προκληθεί κατά τη διάρκεια διαδηλώσεων ή ταραχών.
Έχοντας στα χέρια μας τους Όρους του Συμβολαίου γνωρίζουμε αν οι καλύψεις του Συμβολαίου μας παρέχουν πραγματικό όφελος, ή αν είναι γεμάτες εξαιρέσεις οπότε πληρώνουμε άδικα γι’ αυτές.
Νομική προστασία
Η κάλυψη Νομικής Προστασίας έχει γνωρίσει μεγάλη διάδοση τα τελευταία χρόνια. Το περιεχόμενο της είναι το εξής: σε περίπτωση που προκληθεί κάποιο ατύχημα με το όχημα μας και θεωρούμε ότι δεν φταίμε εμείς αλλά ο άλλος εμπλεκόμενος, η Ασφαλιστική Εταιρεία θα καλύψει τα δικαστικά έξοδα (αμοιβή δικηγόρου, παράβολα δημοσίου κλπ), προκειμένου να κινηθούμε δικαστικώς και να διεκδικήσουμε την αποζημίωση μας.
Αν συνεργαζόμαστε με κάποιον συγκεκριμένο δικηγόρο, μπορούμε να ζητήσουμε από την Ασφαλιστική μας Εταιρεία να αναλάβει αυτός την υπόθεση.
Αν δεν έχουμε δικηγόρο, η Ασφαλιστική μας Εταιρεία θα μας συστήσει κάποιον. Το συμβόλαιο μας θα αναφέρει το όριο κάλυψης, δηλαδή μέχρι ποιο ποσό θα καλύψει η Ασφαλιστική Εταιρεία τα δικαστικά έξοδα (π.χ. μέχρι 3.000 €). Αν κατά τη διάρκεια της δικαστικής διαμάχης, τα δικαστικά έξοδα ξεπεράσουν αυτό το ποσό, θα υποχρεωθούμε να τα καλύψουμε οι ίδιοι.
Ατύχημα με ανασφάλιστο όχημα
Στην περίπτωση που κάποιο από τα εμπλεκόμενα οχήματα, δεν είναι ασφαλισμένο (είτε γιατί ο ιδιοκτήτης του αμέλησε να το ασφαλίσει είτε διότι έκλεισε η ασφαλιστική του εταιρεία), τότε το ΕΠΙΚΟΥΡΙΚΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ, αναλαμβάνει το ρόλο να καλύψει τις ζημιές που τυχόν προκλήθηκαν από υπαιτιότητα του ανασφάλιστου οδηγού. Το ΕΠΙΚΟΥΡΙΚΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ καλύπτει μόνο τις ζημιές που σχετίζονται με τις υποχρεωτικές καλύψεις (Αστική Ευθύνη για Υλικές Ζημιές και Σωματικές Βλάβες) και όχι ζημιές που σχετίζονται με τις προαιρετικές καλύψεις (π.χ. Κλοπή). Ο αναίτιος οδηγός δεν έχει να φοβάται κάτι αν εμπλακεί σε ατύχημα με ανασφάλιστο όχημα.
Θα καλέσει την Τροχαία για να καταγραφεί το συμβάν και στη συνέχεια θα επικοινωνήσει με το ΕΠΙΚΟΥΡΙΚΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ για να κανονίσει την αποζημίωση του, όπως δηλαδή θα έκανε αν το άλλο όχημα ήταν ασφαλισμένο. Το ΕΠΙΚΟΥΡΙΚΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ θα καταβάλει αποζημίωση και στη συνέχεια θα στραφεί κατά του ανασφάλιστου οδηγού για να πάρει από αυτόν όποιο ποσό κατέβαλε ως αποζημίωση.
Αν όμως το όχημα ήταν ασφαλισμένο σε Ασφαλιστική Εταιρεία που έκλεισε και δεν είχε περάσει 1 μήνας από την ημέρα που έκλεισε μέχρι την ημέρα του ατυχήματος, τότε το ΕΠΙΚΟΥΡΙΚΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ δεν δικαιούται να κυνηγήσει τον ανασφάλιστο οδηγό.
Ατύχημα με οδηγό που δεν έχει δίπλωμα ή είναι μεθυσμένος
Πολλοί οδηγοί θεωρούν ότι αν εμπλακούν σε ατύχημα όπου ο υπαίτιος οδηγός δεν έχει δίπλωμα ή είναι μεθυσμένος (ή είναι υπό την επήρεια ναρκωτικών ουσιών), τότε έχουν πρόβλημα και δεν θα αποζημιωθούν. Η άποψη αυτή 100% λανθασμένη.
Σε μια τέτοια περίπτωση, θα καλέσουμε την Τροχαία, θα επιμείνουμε να γίνει αλκοτέστ και να καταγραφούν τα αποτελέσματα και θα βεβαιωθούμε ότι στο Δελτίο που θα συντάξει η Τροχαία αναφέρεται ότι ο άλλος οδηγός δεν έχει δίπλωμα.
Στη συνέχεια θα επικοινωνήσουμε με την Ασφαλιστική Εταιρεία του άλλου οδηγού, η οποία οφείλει να μας αποζημιώσει κανονικά. Κατόπιν βέβαια η Ασφαλιστική Εταιρεία που μας αποζημίωσε, θα στραφεί κατά του μεθυσμένου ή χωρίς δίπλωμα πελάτης της και θα διεκδικήσει από αυτόν όποιο ποσό μας κατέβαλε.
Προσοχή: το γεγονός ότι κάποιος οδηγός δεν έχει δίπλωμα ή οδηγούσε μεθυσμένος δεν συνεπάγεται αυτομάτως ότι είναι υπεύθυνος για την πρόκληση του ατυχήματος.
Υπάρχουν περιπτώσεις όπου τα Δικαστήρια θεώρησαν ότι από τις συνθήκες του ατυχήματος προέκυψε ότι η σύγκρουση προκλήθηκε από τον άλλο (δηλαδή από τον νηφάλιο ή με κανονικό δίπλωμα) οδηγό και η μέθη ή η έλλειψη διπλώματος δεν συνέβαλαν στην πρόκληση του ατυχήματος!
Τι κάνουμε αν εμπλακούμε σε τροχαίο ατύχημα
Η μεγάλη διάδοση στη χρήση των τροχοφόρων οχημάτων, έχει οδηγήσει στο να είναι τα τροχαία ατυχήματα καθημερινό φαινόμενο. Αν εμπλακούμε σε ατύχημα, ασχέτως αν θεωρούμε ότι φταίμε ή όχι, οφείλουμε να διατηρήσουμε την ψυχραιμία μας και να αποφύγουμε ανώφελες αντιπαραθέσεις.
Καλούμε αμέσως την Τροχαία, το ΕΚΑΒ αν υπάρχουν τραυματίες και τη Φροντίδα Ατυχήματος της Ασφαλιστικής μας Εταιρείας. Αποφεύγουμε να μετακινούμε τα οχήματα από την τελική τους θέση μετά τη σύγκρουση, εκτός αν δημιουργείται κίνδυνος για νέο ατύχημα.
Αν υπάρχουν αυτόπτες μάρτυρες κρατάμε τα στοιχεία τους και ζητάμε να παραμείνουν στο σημείο μέχρι να έρθει η Τροχαία, για να τους καταγράψει και αυτή.
Σημειωτέον ότι η Τροχαία, αν υπάρχουν μόνο υλικές ζημιές, συντάσσει ένα απλό Δελτίο Συμβάντος με ελάχιστες πληροφορίες.
Γι’ αυτό θα πρέπει να επιμείνουμε να καταγραφούν πρόσθετες χρήσιμες λεπτομέρειες, όπως π.χ. οι πινακίδες σήμανσης, η λειτουργία των φωτεινών σηματοδοτών, η ύπαρξη παρανόμως παρκαρισμένων οχημάτων που περιορίζουν την ορατότητα ή εμποδίζουν την ομαλή κυκλοφορία. Αν υπάρχουν τραυματισμοί, θα πρέπει να δηλωθούν άμεσα, ακόμη και αν είναι ελαφριοί.
Σε ατυχήματα με τραυματισμούς, η Τροχαία συντάσσει μια πληρέστερη δικογραφία με σχεδιάγραμμα του τόπου του ατυχήματος, λαμβάνει καταθέσεις από τους εμπλεκόμενους και από τους μάρτυρες κλπ. Σε κάθε περίπτωση είμαστε πολύ προσεκτικοί στο τι δηλώνουμε και στο τι υπογράφουμε. Λαμβάνουμε αντίγραφα όλων των εγγράφων από την Τροχαία.
Καλό είναι να συμβουλευόμαστε δικηγόρο, ο οποίος θα μας καθοδηγήσει στις περιπτώσεις που τα πράγματα δεν εξελίσσονται ομαλά.
Τέλος, δεν πρέπει να απογοητευόμαστε αν δούμε ότι η Ασφαλιστική Εταιρεία του υπαίτιου οδηγού αρνείται να μας αποζημιώσει. Η προσφυγή στα Δικαστήρια πρέπει να είναι η τελευταία μας επιλογή, αλλά δυστυχώς κάποιες φορές είναι και η μόνη επιλογή για να αποζημιωθούμε.
(Επιμέλεια: Ανδρέας Ε. Λιανέρης, Δικηγόρος Αθηνών)
