Από 1ης Σεπτεμβρίου μπαίνει σε εφαρμογή η «κάρτα εργασίας»
ΤΟΥ ΗΛΙΑ Π. ΓΕΩΡΓΑΚΗ
Νέος γύρος ανατροπών στο ασφαλιστικό ξεκινά από το Σεπτέμβριο, με διπλές μειώσεις στις επικουρικές συντάξεις και περικοπές στις αναπηρικές, ενώ στην τελική ευθεία μπήκε η αναθεώρηση της λίστας των βαρέων και ανθυγιεινών επαγγελμάτων. Εξάλλου, από τον επόμενο μήνα θα κάνουν πρεμιέρα το εργόσημο και η κάρτα εργασίας, σε μια προσπάθεια αντιμετώπισης της εισφοροδιαφυγής.
Ειδικότερα, το υπουργείο Εργασίας προωθεί ρύθμιση για τη μείωση των ποσών που θα χορηγούν, από την 1/1/2012, τα ελλειμματικά επικουρικά ταμεία. Η συγκεκριμένη μείωση θα προστεθεί στο δεύτερο «χαράτσι» που έρχεται από την 1η Σεπτεμβρίου με την κλιμακωτή παρακράτηση (3% - 10%) εισφοράς τύπου ΛΑΦΚΑ σε όλες τις επικουρικές συντάξεις άνω των 300 ευρώ. Οι αναλογιστικές μελέτες έχουν ολοκληρωθεί για το 95% των επικουρικών ταμείων, ενώ μέσα στο Σεπτέμβριο θα αποφασιστούν οι παρεμβάσεις που θα γίνουν (δηλαδή, η μείωση των ποσοστών αναπλήρωσης), ώστε να αντιμετωπιστούν τα ελλείμματά τους. Κατά το υπουργείο Εργασίας, το έλλειμμα των επικουρικών ταμείων θα ξεπεράσει φέτος τα 750 εκατ. ευρώ και με την εισφορά στις συντάξεις περίπου 236.000 συνταξιούχων που εισπράττουν ποσά πάνω από 300 ευρώ θα επιχειρηθεί να «καλυφθούν» τα ταμειακά ανοίγματα.
Στην «ουρά» για εφάπαξ
Πρόβλημα βιωσιμότητας υπάρχει και για τα εφάπαξ (έχουν παραγγελθεί αντίστοιχες μελέτες, παρά τις πρώτες μειώσεις που τρέχουν και είναι 10% για το Δημόσιο και 15% για το ταμείο της ΔΕΗ). Το μεγαλύτερο έλλειμμα (περί τα 2 δισ. ευρώ) αντιμετωπίζει το ΤΠΔΥ (Ταμείο Πρόνοιας) με 50.000 συνταξιούχους να περιμένουν στην ουρά για το εφάπαξ, σύμφωνα με εκτιμήσεις της ΑΔΕΔΥ. Αλλο ένα ελλειμματικό ταμείο, το επικουρικό της ΕΥΔΑΠ, εντάσσεται από την 1η Οκτωβρίου στο ΙΚΑ-ΕΤΕΑΜ (επικουρικό ΙΚΑ). Η διακοπή της καταβολής των επικουρικών συντάξεων στους 3.700 συνταξιούχους της ΕΥΔΑΠ είχε ανακοινωθεί πριν από ένα εξάμηνο και η συγχώνευση με το ΙΚΑ ήταν η μόνη λύση. Σε δεινή οικονομική κατάσταση βρίσκονται, επίσης, τα ταμεία επικούρισης των ιδιωτικών υπαλλήλων, της Εθνικής, της Εμπορικής και της πρώην ΕΤΒΑ, που έχουν ενταχθεί στο ενιαίο ΤΑΥΤΕΚΟ, καθώς και στο ΤΑΝΜΠΥ (ναυτικών πρακτόρων). Το Ταμείο Υγείας του ΗΣΑΠ ρευστοποίησε κρατικό ομόλογο πριν από τη λήξη του για να καλύψει παροχές υγείας, ενώ με τέσσερις μήνες καθυστέρηση παίρνουν το εφάπαξ οι υπάλληλοι της ΔΕΗ. Αυτό σημαίνει ότι οι συντάξεις αυτών των ταμείων που στενάζουν από τα ελλείμματα θα μειωθούν σταδιακά 5% έως και 40% από το 2012, που θα πέσει βαρύς ο πέλεκυς στις επικουρικές κατ' επιταγή του μνημονίου.
Αντίθετα δε θα υπάρξουν μειώσεις στο ΤΕΑΔΥ (επικουρικό Δημοσίου), στο ταμείο των εργαζομένων στις ασφαλιστικές, στους ΟΤΑ.
Πληρωμές με κουπόνια
Από το Σεπτέμβριο το «εργόσημο» θα αποτελεί το μόνο τρόπο καταβολής των αμοιβών για περιστασιακή εργασία που στοχεύει στην ένταξη σε καθεστώς ασφάλισης εργαζόμενων, όπως καθαρίστριες, κηπουροί ή εργατών γης, οι οποίοι εργάζονται μέχρι σήμερα ανασφάλιστοι και ο αριθμός τους υπερβαίνει, σύμφωνα με πληροφορίες, τις 250.000. Πρόκειται για «κουπόνι», το οποίο ο εργοδότης θα μπορεί να προμηθεύεται από 600 σημεία σε όλη τη χώρα, τράπεζες και ΕΛΤΑ, με το οποίο θα καταβάλει το τίμημα της αμοιβής που έχει συμφωνήσει με τον εργαζόμενο και στη συνέχεια ο εργαζόμενος θα μπορεί να το εξαργυρώνει. Σε δεύτερο χρόνο, η διανομή του «εργόσημου» θα μπορεί να γίνεται και από τα σούπερ μάρκετ. Κατά την εξαργύρωσή του θα παρακρατούνται οι εισφορές για το ΙΚΑ και τον ΟΓΑ. Το μόνο που απαιτείται είναι ο ΑΜΚΑ (Αριθμός Μητρώου Κοινωνικής Ασφάλισης) του εργοδότη και του εργαζομένου. Από την εφαρμογή του μέτρου το υπουργείο Εργασίας προσδοκά επιπλέον έσοδα για τα ταμεία, ύψους 300 εκατ. ευρώ το χρόνο.
Κάρτα εργασίας
Από 1η Σεπτεμβρίου, εξάλλου, μπαίνει σε εφαρμογή η «κάρτα εργασίας», η οποία αντικαθιστά την κάρτα που υποχρεούνται να «χτυπούν» οι εργαζόμενοι κατά την προσέλευση και την αποχώρησή τους, ώστε να απεικονίζεται ηλεκτρονικά η ώρα προσέλευσης και αποχώρησης του εργαζομένου. Η «κάρτα εργασίας» βασίζεται στον ΑΜΚΑ, ενώ το σύστημα θα είναι διασυνδεμένο με το ΙΚΑ, τον ΟΑΕΔ και το Σώμα Επιθεωρητών Εργασίας. Στόχος του υπουργείου Εργασίας είναι ο ηλεκτρονικός έλεγχος του ωραρίου και κάθε εργασιακής μεταβολής.
«Ξεκαθάρισμα»μ στις αναπηρικές
Από την 1η Σεπτεμβρίου ξεκινά, επίσης, η εφαρμογή του νέου συστήματος εξέτασης των συντάξεων αναπηρίας, με τη συγκρότηση νέων επιτροπών, στις οποίες θα μετέχουν 1.000 γιατροί όλων των ειδικοτήτων που θα επιλέγονται με κλήρωση και θα είναι αμειβόμενοι. Με τον τρόπο αυτό θα αποκλειστεί κάθε δυνατότητα συναλλαγής, καθώς το υπουργείο Εργασίας εκτιμά ότι περισσότερες από 60.000 χορηγούνται σε υγιείς ασφαλισμένους ή σε ασφαλισμένους των οποίων οι παθήσεις δε δικαιολογούν σύνταξη αναπηρίας. Οι συνταξιούχοι αναπηρίας στην Ελλάδα ανέρχονται σε 400.000 και αντιπροσωπεύουν το 14,5%, των συνταξιούχων συνολικά, ποσοστό σχεδόν διπλάσιο από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, που κυμαίνεται στο 7%-8%. Η μέση ηλικία των συνταξιούχων αναπηρίας είναι δέκα χρόνια κάτω από τη μέση ηλικία συνταξιοδότησης λόγω γήρατος και μπορεί να «κερδηθεί» με πολύ λίγα ένσημα. Το 30% των συντάξεων έχουν δοθεί με λιγότερα από 3.000 ένσημα. Το μέσο καταβαλλόμενο ποσό αναπηρικής σύνταξης είναι 517 ευρώ. Το νέο καθεστώς θα είναι ενιαίο για όλα τα ταμεία, ενώ συγκροτείται και Ενιαίο Κέντρο Πιστοποίησης Αναπηρίας, το οποίο θα αναλάβει την επανεξέταση των συντάξεων αναπηρίας που δεν είναι οριστικές. Εν συνεχεία, και σταδιακά, θα επανεξετασθούν όλες οι συντάξεις. Το υπουργείο Εργασίας προσδοκά ότι από το «ξεκαθάρισμα» των αναπηρικών θα εξοικονομηθούν 600 εκατ. ευρώ έως το 2015.
