Η φωτογραφία μας αντιστέκεται. Η φωτογραφία μας ξεφεύγει από τον τοίχο και ξεχύνεται στο δρόμο. Η φωτογραφία μας είναι αγαθό, είναι κραυγή, είναι όπλο. Η φωτογραφία στο δρόμο δεν έχει καμία σχέση με τη φωτογραφία δρόμου. Η φωτογραφία στο δρόμο δε φοβάται τη φθορά, δε φοβάται το θάνατο. Για τούτο υπάρχει ελεύθερη, δρα ήρεμα μεν, με πάθος δε, χωρίς εμπάθεια. Η φωτογραφία στο δρόμο είναι ένα ελάχιστο, ένα τίποτα που δε ζητά τίποτε. Είναι σαν μία δυνατή φωνή προς το απέναντι φαράγγι της πόλης, που αφέθηκε να ταξιδεύει στο κενό, άγνωστο αν θα υπάρξει αντίλαλος, αν θα ακουστεί η ηχώ. Μία φωνή που αφέθηκε, με την περιέργεια του να δούμε αν θα γυρίσει πίσω, αν θα επιστρέψει μονή, ξερή ή μελωδική, ή ποιος ξέρει, αν μαζί της φέρει και κάποια απάντηση, μιαν άλλη άγνωστη φωνή απ την απέναντι πλαγιά, από άλλη χαράδρα.Η φωτογραφία που βγαίνει στο δρόμο εντάσσεται αυτόματα σε ένα διαφορετικό πλαίσιο από αυτό μίας έκθεσης. Η φωτογραφία στο δρόμο δεν έχει σχέση με την Αγορά. Αντίθετα, ξεκινάει και αναφέρεται στην αποφετιχοποίησή του έργου τέχνης σαν εμπόρευμα. Θα μπορούσε ο δρόμος να καταργήσει το εντευκτήριο, να γίνει και το εργαστήριο μας, και το μπαράκι των πνευματικών συναντήσεών μας και ο τόπος των διαλογικών συζητήσεών μας, να γίνει η νέα μας, μεγαλύτερη όλων, γκαλερί, το ανοικτότερο χωρίς κερκίδες θέατρο όπου θα ανεβάσουμε το δράμα μας; Τι πρέπει να βρίσκεται εκεί έξω; Τι να βγάλουμε για να βγούμε;Η φωτογραφία είναι ένα παραλληλόγραμμο (όχι πάντα) και έχει σημασία να μπορούμε να φανταζόμαστε τι συμβαίνει έξω από αυτό, πίσω από αυτό, τι θα υπάρχει εκτός ή μετά από αυτό. Η φωτογραφία έχει να λύσει τα δικά της προβλήματα και όχι αυτά των φωτογράφων. Η φωτογραφία στο δρόμο θα μας βοηθήσει να ξεπεράσουμε τη μοναξιά μας; Είναι ένα πλαίσιο για τα πλαίσια και θα έχει ενδιαφέρον να μάθουμε τι θα συμβεί όταν διαταραχθεί η ισορροπία αυτών των σχέσεων.Η ζωντανή φωτογραφία είναι ευκίνητη για να χωρά παντού στη ζωή. Ο καθημερινός αγέρας φυσά στα λιβάδια της και την κυματίζει, της επιτρέπει να φανερώνει, να αναδεικνύει τις κρυφές αρετές της, τις αλήθειες της. Μόνο στο θάνατο η τέχνη γίνεται άκαμπτη. Μέχρι τότε, κρυφτούλι θα παίζει με την αλήθεια κι εμάς, προσφέροντας εκπλήξεις και δυνατότητες, πέρα απ τις κορνίζες, πέρα από τις φυλακές των μουσείων ή τις χορηγίες της εξουσίας. Η φωτογραφία στο δρόμο ανοίγει πόρτες όχι για να δούμε αν αυτές λειτουργούν. Αδειάζουμε για να είμαστε γεμάτοι. Θυμώνουμε γιατί δε θέλουμε θυμωμένοι και άπραγοι στον καναπέ να είμαστε.Η φωτογραφία στο δρόμο (όπως την εννοούμε εμείς) παίρνει τη μορφή εφήμερης εγκατάστασης. Η εγκατάσταση της φωτογραφίας στο δρόμο ή στον οποιοδήποτε δημόσιο χώρο γίνεται με τη μορφή δράσης, είναι ένα happening με τελετουργικό υπό μορφή παράστασης, με όσους παρόντες. Η φωτογραφία στο δρόμο είναι πράξη πολιτική και δεν έχει σχέση με την εν κρυπτό επικόλληση έργων της street art. Η φωτογραφία στο δρόμο, εκτός των άλλων, απεκδύεται και την καλλιτεχνική της υπόσταση, παύει να είναι μια αναπαράσταση του πραγματικού και γίνεται μία πραγματικότητα στην κυριολεξία.Η φωτογραφία στο δρόμο ενδιαφέρεται περισσότερο για το πλαίσιο, το θεσμό εντός του οποίου η δράση, παρά για το ίδιο το έργο. Το περιεχόμενο των έργων και της δράσης είναι σύμφυτο αυτού του πλαισίου.Στην παρούσα δράση, εικόνες της φύσης που πεθαίνει από την αδιαφορία μας, απετέλεσαν τη φωτογραφική βάση του υλικού. Η φωτογράφηση νεκρών από αυτοκίνητα ζώων, σαν καταφύγιο, σαν καμπανάκι κινδύνου και φωνή απόγνωσης της φύσης, έδωσε την πρώτη ύλη. Τα έργα κολλήθηκαν με θεατρικό τρόπο στον κεντρικό δρόμο του χωριού που βρίσκεται στην είσοδο της προστατευμένης περιοχής του Δέλτα των τεσσάρων ποταμών. Το σημείο ήταν πέριξ της κεντρικής πλατείας, έξω από την τράπεζα και τα καφενεία, πάνω στις διαβάσεις των πεζών. Η συνολική εγκατάσταση μιλάει για την αδιαφορία των εποχούμενων απέναντι στις ζωές που τυχαίνει να βρίσκονται στο διάβα τους, αλλά απευθύνεται, κυρίως, στους πεζούς, που σε λίγο θα μετατραπούν και αυτοί σε εποχούμενα βιαστικά τέρατα. Ο πεζός με μία ματιά μπορεί να αντιληφτεί εύκολα το μέγεθος της εγκατάστασης, να περιηγηθεί σε αυτήν, να δει τις εικόνες στο σύνολό τους, εύκολα να πιάσει το νόημα, και τέλος, να διαβάσει τα συνθήματα για τον ρόλο του φωτογραφικού μέσου, που επίσης βρίσκονται παντού. Η αναγέννηση του κοινωνικού σώματος δε μπορεί να βασίζεται στην υποταγή στο υπέρτατο καλλιτεχνικό έργο. Το κοινό δε μπορεί να είναι παθητικό (γι αυτό συμμετέχει και στην εγκατάσταση), αλλά επινοητικό (για περεταίρω συμμετοχή σε πολλά και διαφορετικά πράγματα που τον αφορούν και δημιουργία). Οφείλουμε να εμπιστευτούμε νέες προοπτικές στον καθένα.Ο στόχος δεν είναι μόνο η αλλαγή της ανθρώπινης συμπεριφοράς, δεν είναι η ευαισθητοποίησή μας απέναντι στο περιβάλλον, αλλά και η συνεχής αναψηλάφηση του πλαισίου εντός του οποίου θα μπορούσε να λειτουργεί σήμερα η σύγχρονη φωτογραφία. Πως την αντιμετωπίζουν οι φωτογράφοι, πώς το εν δυνάμει κοινό της; Τι και πως φωτογραφίζουμε, για ποιόν τυπώνουμε και πως συνοδεύουμε τα έργα μας στο ταξίδι τους προς την κοινωνία. Μας ενδιαφέρει ακόμη και η συζήτηση του γιατί κάνουμε τέχνη, σήμερα. Πχ θα μπορούσε η πολιτική στα έργα μας να γεννήσει και συγκινήσεις; Θα μπορούσε να γεννήσει μια νέα πολιτική επικαιρότητα; Θα μπορούσε, δίχως την ανάγκη καλλιτεχνικής νομιμοποίησης και πέρα από τα ρεύματα και τους – ισμούς που χωρίζουν, να προσφέρει μία εναλλακτική λύση ενάντια στον καλλιτεχνικό ατομισμό; Θα μπορούσε να λειτουργήσει σαν ελάχιστη αφορμή ή πλατφόρμα μίας συλλογικής πράξης αντίστασης;Παράλληλες ταυτόχρονες δράσεις στον τόπο της εγκατάστασης, βοηθούν στην όσμωση και μεταξύ των τεχνών και για αυτή την περίφημη σχέση μας με τον κόσμο, που μας τίμησε με την παρουσία του. Η για ώρα παρουσία μας στο χώρο, δίπλα – δίπλα με τους συνάδελφους καλλιτέχνες, με τους λοιπούς θεατές της δράσης μας (με αφορμή το παράλληλο πρόγραμμα), βοηθά στην ανάπτυξη γνωριμιών και διαλόγου, βοηθά στην κατανόηση της δικής μας θέσης και πράξης, προσφέρει πνευματική ευχαρίστηση, την ικανοποίηση που πάντα προκύπτει από μια τέτοια συνεύρεση. Πάσης φύσεως δράσεις είναι κατάλληλες. Από συνύπαρξη και άλλων εικαστικών τεχνών, μέχρι μουσική, θέατρο, χορό και παιδικό παιχνίδι.
Για την ομάδα ΘΥΜΩΜΕΝΟΙ
Καρκατσέλης Βασίλης
