Δεν υπάρχει στην ανθρώπινη Ιστορία επανάσταση με "ομαλή μετάβαση στη δημοκρατία", επανάσταση τη διαχείριση της οποίας αναλαμβάνει ο στρατός, επανάσταση όπου μερικοί μένουν εκτός γιατί απλά δεν αρέσουν, επανάσταση όπου ο βασιλιάς δικτάτορας (που έχει κλέψει 70 δις) αποχωρεί με "αξιοπρέπεια". Μια επανάσταση που δεν κόβει κεφάλια δεν είναι επανάσταση. Ο αιγυπτιακός ξεσηκωμός κέρδισε την υποστήριξη και τη συμπάθεια μας, μας θύμισε τη δική μας δικτατορία και την ανατροπή της, ήταν ομολογουμένως ένας ξεσηκωμός που έγινε από τη λαϊκή βάση με όλους τους συμβολισμούς και τον συναισθηματισμό μιας μεταπολίτευσης, αλλά παραμένει ακόμα τραγικά ημιτελής και ιστορικά μετέωρος. Είναι σαν να ρίχνεις τον Παπαδόπουλο, και τη "μετάβαση στη δημοκρατία" να την αναλαμβάνει ο Πατακός.
Το "σύστημα Μουμπάρακ", φαίνεται να είχε πάνω από...δύο εκατομμύρια ανθρώπους στο δίκτυό του. Ρουφιάνους που παρακολουθούσαν τα πάντα, παρακρατικούς, τραμπούκους, προβοκάτορες και βασανιστές. Έκαναν συλλήψεις και επιδρομές νύχτα στα σπίτια. Και τα θύματά τους χάνονταν στα κρατητήρια της αστυνομίας, χωρίς ίχνη και πολλές διαδικασίες. Η Μουσουλμανική Αδελφότητα έχασε έτσι χιλιάδες μέλη της τα οποία αγνοούνται, χιλιάδες άλλοι πολίτες δολοφονήθηκαν. Η τρομοκρατία ήταν κλαδική και δρούσε σε επίπεδο γειτονιάς. Όλη η χώρα είναι γεμάτη πολιτικούς κρατούμενους και αντιφρονούντες. Αυτό το τερατώδες σύστημα παραμένει ακόμα ατόφιο και ανέγγιχτο.
Τώρα η Αίγυπτος περιμένει. Και μαζί της και ο υπόλοιπος κόσμος. Ένα καινούργιο Σύνταγμα, εκλογικό νόμο, μια πολιτειακή μεταρρύθμιση. Ο,τι περιμέναμε και εμείς το '74, μέσα από το δικό μας δράμα. Αν όλα αυτά τα διαχειρισθεί επιτυχώς ο στρατός, θα είναι μια παγκόσμια πρωτοτυπία. Δεν γνωρίζω κανένα ιστορικό προηγούμενο στο οποίο κάποιος στρατός να έφτιαξε ένα φιλελεύθερο σύνταγμα, ένα σοβαρό και τίμιο εκλογικό νόμο, να έκανε μια δημοκρατική πολιτειακή μεταρρύθμιση, και κατόπιν να αυτοκαταργήθηκε καταργώντας και τον στρατιωτικό νόμο που ισχύει από το 1981 μέχρι και σήμερα.
Η διαφορά μεταξύ ενός απλού ξεσηκωμού και μιας επιτυχημένης επανάστασης, είναι οι ηγέτες που θα επωμισθούν τη συνέχιση της επανάστασης. Οι ανθρώπινοι εκείνοι διαχειριστές των ιδεών και πρακτικών που τη στιγμή της ζύμωσης θα αναδυθούν για να κατευθύνουν τις εξελίξεις και τα πλήθη. Και τέτοιες προσωπικότητες, οι συμπαθείς Αιγύπτιοι μάλλον δεν διαθέτουν. Εντούτοις, η επανάσταση φαίνεται να διαδίδεται και αλλού, και αυτό είναι θετικό και καλοδεχούμενο. Αν τουλάχιστον μέσα από αυτή τη διαδικασία του ξεσηκωμού καταρριφθεί το εμπεδωμένο ιστορικό στερεότυπο πως κανενός τύπου δημοκρατία δεν μπορεί να ευδοκιμήσει στον αραβικό κόσμο, η ιστορική νίκη θα είναι τεράστια.
Απομένουν και άλλα θέματα που θα αποτιμηθούν στο μέλλον. Πόσο μεγάλο κομμάτι της αιγυπτιακής πολιτιστικής κληρονομιάς χάθηκε μέσα από αυτή την επανάσταση, και πόσο μεγάλο κομμάτι του υπερπόντιου Ελληνισμού ξεριζώθηκε για πάντα από ένα ακόμα προπύργιο της ομογένειας. Ελπίζω και στα δύο οι απώλειες να ήταν μικρές και αναπληρώσιμες.
