Ανύπαρκτη η αγροτική πολιτική
* Αναγκαίο όσο ποτέ ένα αυτόνομο κίνημα των αγροτών
Η ανυπαρξία αγροτικής πολιτικής έχει ιδιαίτερες συνέπειες για τους αγρότες. Η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ αντί να σκύψει στα προβλήματά τους, να δώσει λύσεις που θα συμβάλλουν στην ανάπτυξη του αγροτοδιατροφικού τομέα προς όφελος των αγροτών και των καταναλωτών εξαγγέλλει διάφορα μεγαλεπήβολα σχέδια. Το τελευταίο από αυτά είναι η αναδιοργάνωση του συνεταιριστικού κινήματος. Κανείς όμως δεν γνωρίζει που το πάει ο κ. Σκανδαλίδης. Από την άλλη σοβαρές είναι και οι ευθύνες των οργανώσεων των αγροτών που δεν κατόρθωσαν να διαμορφώσουν ένα ενιαίο πλαίσιο διεκδίκησης και αγώνων. Για τα ζητήματα αυτά μας μίλησε η βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Ευαγ. Αμμανατίδου.
Τη συνέντευξη πήρε
ο Μπάμπης Κοβάνης
Πρόσφατα η κυβέρνηση αρνήθηκε να ξαναεξετάσει τη μείωση του ΦΠΑ για τους αγρότες, που έχει φθάσει στο 13%.
Πράγματι, σε επίκαιρη ερώτησή μας, ο υφυπουργός Οικονομικών αρνήθηκε να εξετάσει τη μείωση του ΦΠΑ στα αγροτικά εφόδια, παρότι γνωρίζει ότι είναι άδικο για τους αγρότες επειδή αυξάνεται έτσι ακόμη πιο πολύ το κόστος παραγωγής των αγροτικών προϊόντων. Μέσα σε 8 μήνες είχαμε αυξήσεις στις τιμές πώλησης των λιπασμάτων από 15 έως 20%, έχουν επιβαρυνθεί τα γεωργικά εφόδια με τρεις αυξήσεις ΦΠΑ και ο αγρότης δεν πρόκειται να έχει επιστροφή ΦΠΑ, πέραν αυτής από τα τιμολόγια πώλησης προς τους εμπόρους. Κατά τα άλλα, ο νέος υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, σε ομιλία του περί νέας ΚΑΠ, αναγνώρισε τα σοβαρά προβλήματα της ελληνικής γεωργίας, ότι το κόστος παραγωγής είναι υψηλό και ότι και τα στατιστικά στοιχεία δείχνουν μεγάλη μείωση του αγροτικού εισοδήματος. Όμως, επέμενε ότι ορισμένα γεωργικά εφόδια, όπως λιπάσματα και μηχανήματα, είναι είδη πολυτελείας, όταν τα παραπάνω «εργαλεία» για τους αγρότες είναι στην κλίμακα του ΦΠΑ στο 23% και δεν μπορεί το άροτρο να έχει ίδιο συντελεστή ΦΠΑ με το ουίσκι, όπως χαρακτηριστικά τόνισε αγροτοσυνεταιριστής.
Η κ. Μπατζελή, πριν φύγει από το υπουργείο, ψήφισε το νόμο για το (νέο;) ΕΛΓΑ. Τα μέτρα αυτά… δεν είναι βέβαια τα μόνα, ποιες θα είναι οι συνέπειες για τους αγρότες;
Να θυμίσουμε ότι ο ΕΛΓΑ αποτελεί μια κατάκτηση των αγροτών. Είναι ένας οργανισμός πρόνοιας και κοινωνικής ωφέλειας δημόσιου χαρακτήρα, βασίζεται στην αρχή της κοινωνικής αλληλεγγύης. Σήμερα, με ευθύνη του ΠΑΣΟΚ και της ΝΔ, είναι υπερχρεωμένος λόγω πελατειακών και κομματικών… υποχρεώσεων, καθώς και πιέσεων για «κατ’ εξαίρεσιν» αποζημιώσεις, οι οποίες για να ικανοποιηθούν απαιτούν τη συνεχή δανειοδότησή του από τις τράπεζες, με αποτέλεσμα να απειλείται με χρεοκοπία.
Η κ. Μπατζελή έφερε ένα νόμο που επιχειρεί κάποιες βελτιώσεις, όπως ονόμασε τις αλλαγές, αλλά δεν έκανε δικαιότερο το σύστημα και δεν διασφαλίζει το μέλλον του. Εμείς, ως ΣΥΡΙΖΑ, έχουμε καταθέσει επανειλημμένα τις θέσεις μας για την εξυγίανση του συστήματος ασφάλισης της αγροτικής παραγωγής, όπως η εγγραφή στον κρατικό προϋπολογισμό των κονδυλίων του ΕΛΓΑ για αποζημιώσεις -με βάση τον υπολογισμό του μέσου όρου των ετήσιων μέχρι τώρα αναγκών του ΕΛΓΑ- η αυστηρή είσπραξη όλων των νόμιμων εισφορών υπέρ ΕΛΓΑ, η εκπόνηση αναλογιστικής μελέτης για την ένταξη στο σύστημα επιπλέον ζημιογόνων αιτίων, ώστε οι αγρότες να καλύπτονται και βέβαια να γνωρίζουν ότι είναι νόμιμοι δικαιούχοι των αποζημιώσεων.
Μετά από αυτά μπορούμε να υποθέσουμε ότι η κυβέρνηση έχει κάποιο σχέδιο ή έστω κάποιες σκέψεις και εν όψει αναθεώρησης της ΚΑΠ, για τη διατήρηση και τόνωση της αγροτικής παραγωγής σ’ αυτές τις κρίσιμες στιγμές;
Η ερώτησή σας επισημαίνει ακριβώς την έλλειψη στη χώρα μας εδώ και πολλά χρόνια μιας εθνικής αγροτικής πολιτικής με συγκεκριμένους στόχους και τομείς ανάπτυξης. Μέχρι τώρα κατασπαταλήθηκαν κοινοτικοί πόροι και το αποτέλεσμα είναι αρνητικό· ραγδαία πτώση της αγροτικής παραγωγής, μείωση του αγροτικού εισοδήματος και αύξηση, σε βάρος της χώρας, του εμπορικού ισοζυγίου αγροτικών προϊόντων και τροφίμων.
Επίσης, πρόκειται για άνιση και άδικη κατανομή των ενισχύσεων αφού το 20% των παραγωγών καρπώνεται το 80% των επιδοτήσεων, ενώ η κακή διαχείριση των κοινοτικών πόρων μάς στοίχισε πρόστιμα 2 δισ. ευρώ!
Να πω ακόμη ότι η αποδοχή από το ΠΑΣΟΚ και τη ΝΔ της καταστροφικής αποσύνδεσης των ενισχύσεων από την παραγωγή οδήγησε μέσα σε δύο χρόνια στη μείωση της καλλιέργειας του καπνού κατά 80% και των τεύτλων κατά 60%. Αποτέλεσμα να κλείσουν τα εργοστάσια στη Λάρισα και την Ξάνθη και να απειλείται αυτό των Σερρών, αν δεν επιτευχθεί για φέτος ο στόχος των 150.000 στρεμμάτων τευτλοκαλλιέργειας!
Και τι θα πρέπει να γίνει για να μπει φραγμός σ’ αυτή την πορεία;
Είναι ανάγκη να διεκδικήσουμε μια ριζοσπαστική μεταρρύθμιση της ΚΑΠ με αύξηση του προϋπολογισμού της ΕΕ σε ποσοστιαία αναλογία στο ΑΕΠ, με στόχο τη στήριξη των μικρομεσαίων αγροτών, της οικογενειακής γεωργίας για την παραγωγή υγιεινών και ποιοτικών αγροτικών και κτηνοτροφικών προϊόντων περισσότερο ανταγωνιστικών και ενίσχυση του μεταποιητικού τομέα με προϊόντα προστιθέμενης αξίας. Δυστυχώς ένας ολόκληρος παραγωγικός κλάδος απαξιώνεται σκοπίμως και ενώ μόλις προχθές ψηφίστηκε το νομοσχέδιο «Ενίσχυση Ιδιωτικών Επενδύσεων για την Οικονομική Ανάπτυξη, την Επιχειρηματικότητα και την Περιφερειακή Συνοχή», ο λεγόμενος επενδυτικός νόμος, και ενώ αναφέρεται με μεγαλύτερη σαφήνεια στα μεγάλα επενδυτικά σχέδια που μπορούν να ενταχθούν, για το παραγωγικό κομμάτι υπάρχει ένα θολό τοπίο. Και το λέω αυτό διότι οι επιλέξιμες επενδύσεις που πιθανώς θα ενισχυθούν στους τομείς της γεωργίας-κτηνοτροφίας-αλιείας-υδατοκαλλιεργειών είναι στη διακριτική ευχέρεια των δύο υπουργών Περιφερειακής Ανάπτυξης και Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων που μπορεί να συνυπογράφουν ΚΥΑ και να βάζουν τα κριτήρια για το ποιες επενδύσεις, με ποιον τρόπο, πόσες, πού και πότε θα ενταχθούν. Μιλάμε για δημόσιο χρήμα από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων που θα μοιραστεί κατά το δοκούν.
Ο Κ. Σκανδαλίδης έδωσε τις γενικές κατευθύνσεις για τη συγκρότηση των συνεταρισμών, χωρίς να αναφερθεί στις ευθύνες για την κατάστασή τους, Πώς διαγράφεται η προοπτική τους, θα έχουν κάποοι κοινωνικό ρόλο ή θα είναι στενά οικονομικές επιχειρήσεις; Ποιός θα είναι ο ρόλος των αγροτών και ιδιαίτερα των μικρών. Θα έχουν θέση σε αυτούς;
Οι ευθύνες για την κατάσταση στην οποία έχουν περιέλθει οι συνεταιρισμοί είναι προϊόν της πολιτικής των δύο κομμάτων και της χειραγώγησής τους ιδιαίτερα από το ΠΑΣΟΚ.
Το μέχρι τώρα νομοθετικό πλαίσιο (Ν.2169/93, 2610/2000, και 3147/2003) παρά τις περί του αντιθέτου υποσχέσεις αποδείχτηκαν ανεπαρκείς, γιατί προωθούσαν τον πολυκερματισμό, την απομαζικοποίηση, τη συρρίκνωση και τον αποπροσανατολισμό από τους στόχους του συνεταιριστικού κινήματος.
Εύλογα λοιπόν αποφεύγει ο κ. Σκανδαλίδης να αναφερθεί στις ευθύνες για την κατάστασή τους.
Εμείς θέλουμε ένα συνεταιριστικό κίνημα που να επαναφέρει τις αρχές του συνεργατισμού και να διαμορφώνει έναν ελεύθερο, αυτοελεγχόμενο, δημοκρατικό, χωρίς κομματικές παρεμβάσεις, αυτοδύναμο θεσμό στην υπηρεσία των αγροτών ιδιαίτερα των μικρών και μεσαίων στους πρωτοβάθμιους συνεταιρισμούς.
Με βάση τα δεδομένα αυτά είμαστε επιφυλακτικοί στις προθέσεις του κυρίου Υπουργού και της κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ. Και σύμφωνα με τα στοιχεία που έχουμε το Σ/Ν που ετοιμάζεται δίνει βάρος στον επιχειρηματικό χαρακτήρα των συνεταιρισμών ως αγροτοβιομηχανικές μονάδες και όχι στην εξυπηρέτηση των συμφερόντων των μελών του, προκειμένου ν’ αντιμετωπίσουν την ανταγωνιστική αγορά και την εκμετάλλευσή τους από το κεφάλαιο κατά τα στάδια της παραγωγής, διάθεσης, εμπορίας και μεταποίησης των προϊόντων τους.
Πολλές αγροτικές οργανώσεις και η ΠΑΣΥ έχουν προχωρήσει σε κινητοποιήσεις προβάλλοντας μια σειρά από πάγια αιτήματα του αγροτικού κόσμου. Μπορούν οι κινητοποιήσεις αυτές να αποτελέσουν το έναυσμα για την γενίκευσή τους;
Οι κινητοποιήσεις αγροτών και κτηνοτρόφων, με όποια μορφή, είναι χωρίς αμφιβολία δικαιολογημένες και αναμενόμενες κι έχουν θέσει το «αγροτικό ζήτημα» στο επίκεντρο της πολιτικής στη χώρα μας. Κατά βάση τις κινητοποιήσεις προκαλεί η ασκούμενη πολιτική της κυβέρνησης και οι υποσχέσεις της που δεν τηρούνται. Σε κάθε κινητοποίηση αναδεικνύονται σε μικρό ή μεγαλύτερο βαθμό οι συνέπειες της πολυδιάσπασης και του πολυκερματισμού των συνδικαλιστικών δυνάμεων, καθώς και οι ομαδοποιήσεις των αγροτών, χωρίς ενιαία έκφραση και συντονισμό. Το αν θα αποτελέσουν το έναυσμα για τη γενίκευσή τους εξαρτάται από το κατά πόσον θα γίνει κατανοητό ότι τα προβλήματα της ελληνικής γεωργίας είναι κοινά, ανεξάρτητα από γεωγραφικούς διαχωρισμούς ή παραγωγικές δραστηριότητες. Οι δύο θεσμοθετημένες συνδικαλιστικές οργανώσεις των αγροτών ΓΕΣΑΣΕ και ΣΥΔΑΣΕ δεν προσφέρουν τίποτε παραπάνω από χέρι βοήθειας στις εκάστοτε νεοφιλελεύθερες πολιτικές ΠΑΣΟΚ και ΝΔ. Ειδικά στις σημερινές συνθήκες ένα αυτόνομο αγροτοσυνδικαλιστικό κίνημα πρέπει οπωσδήποτε να επιδιωχθεί και να διεκδικηθεί από τους ίδιους τους αγρότες και κτηνοτρόφους για τη βελτίωση των συνθηκών παραγωγής, για τη βιωσιμότητα της γεωργίας, για την ίδια την οικονομία της χώρας.
Δεν ήταν σαφές ποιά ήταν τα βασικά αιτήματα;
Πολύ σωστά βάζετε το θέμα των βασικών αιτημάτων. Η ΠΑΣΥ δεν προγραμματίζει κινητοποιήσεις στη βάση αυτή, αλλά στην εποχιακή «επαναστατική γυμναστική». Άλλωστε θεωρεί όλους τους άλλους εχθρούς του κινήματος και εκμεταλλεύεται την πολυδιάσπαση του χώρου για να μπορέσει να ηγηθεί. Μια τέτοια λογική όμως απλά διαιωνίζει τους ηγεμονισμούς και τις αντιπαλότητες και οδηγεί σε ήττες, όπως οι τελευταίες κινητοποιήσεις που δεν οδήγησαν πουθενά.
ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΕΠΟΧΗ
