Νέο μοντέλο προωθεί η υπουργός Περιβάλλοντος Τίνα Μπιρμπίλη.
Σε ποιες περιοχές βρίσκονται τα τελευταία 41.400 στέμματα που πήραν έγκριση για να ενταχθούν σε σχέδιο πόλης.
Της Φανής Σοβιτσλή
Φρένο σε νέες επεκτάσεις σχεδίου πόλης, που προωθούν πολλοί δήμοι ανά τη χώρα, σχεδιάζει να βάλει το υπουργείο Περιβάλλοντος με πρωτοβουλία της υπουργού Τίνας Μπιρμπίλη, που σκοπεύει να προωθήσει το ευρωπαϊκό μοντέλο της επιστροφής στην πόλη. Αυτό σημαίνει ότι στο μέλλον δεν θα δίνονται εγκρίσεις πολεοδομικών σχεδίων και μελετών για νέες επεκτάσεις στις κατά τόπους περιοχές, ακόμη και αν καταγράφεται αυξημένη ζήτηση από τους πολίτες.
Ο Οργανισμός Ρυθμιστικού Θεσσαλονίκης (ΟΡΘΕ), που καλείται να εξετάσει τη δυνατότητα επέκτασης στις περιοχές Πεύκων και Κουφαλίων, σκοπεύει να είναι πολύ φειδωλός στην έγκριση των πολεοδομικών σχεδίων.
Αυτή τη στιγμή στον νομό Θεσσαλονίκης προωθούνται περίπου 80.000 στρέμματα επεκτάσεων σχεδίου πόλης, ωστόσο δεν αποκλείεται να γίνει αναθεώρηση για τον περιορισμό των στρεμμάτων. Ωστόσο, αν αυτά εγκριθούν εντέλει, ο νομός Θεσσαλονίκης, σύμφωνα με ιθύνοντες του ΟΡΘ, θα βάλει τέρμα στις επεκτάσεις για τα επόμενα δέκα χρόνια.
Παράγοντες του αρμοδίου υπουργείου, μετά και την άτυπη εισήγηση της υπουργού κ. Μπιρμπίλη, εκτιμούν ότι είναι καιρός να σταματήσει η επέκταση των πόλεων περιφερειακά, η οποία στοιχίζει, και να προωθηθεί η επιστροφή στην πόλη για την τόνωση των κατά τόπους κέντρων που κινδυνεύουν με ερήμωση.
Με λίγα λόγια, το υπουργείο επιθυμεί να προωθήσει το ευρωπαϊκό μοντέλο της συμπαγούς πόλης, μιας πόλης που μέσα από σημαντικές παρεμβάσεις και αναπλάσεις θα αποκτήσει τις προϋποθέσεις για την προσέλκυση των πολιτών στο κέντρο. Έτσι και αλλιώς οι επεκτάσεις είναι από τα πλέον δαπανηρά έργα για τους δήμους και στόχος της κυβέρνησης είναι να εξοικονομηθούν σημαντικοί πόροι που απαιτούνται για τις πολεοδομικές μελέτες και για τα έργα υποδομής στις νέες περιοχές, που θα αποτελούν συνέχεια των σημερινών πόλεων.
Να αναστηθεί το κέντρο
Επιστροφή στο κέντρο, αν τελικώς το υπουργείο σταματήσει τις εγκρίσεις νέων επεκτάσεων σχεδίου πόλης, σημαίνει ανασχεδιασμό των αστικών περιοχών μέσα από αναπλάσεις, διπλασιασμό της αναλογίας πρασίνου ανά κάτοικο, άνοιγμα των κοινόχρηστων χώρων και εκτεταμένες πεζοδρομήσεις, ακόμη και χρήση βιοκλιματισμού σε πολλά κτίρια.
Τοπογράφοι μηχανικοί του μελετητικού γραφείου Γαία ΑΕ επιβεβαιώνουν ότι έχει ανοίξει η συζήτηση στο υπουργείο Περιβάλλοντος με πρωτοβουλία της κ. Μπιρμπίλη για τον τερματισμό των νέων επεκτάσεων σε πολλές περιοχές που σχεδιάζουν δήμοι, σε μια προσπάθεια να αναστηθεί το κέντρο της πόλης. Όπως λένε, τα τελευταία χρόνια με τις επεκτάσεις δόθηκε μεγάλη ώθηση στην ανάπτυξη των προαστίων δορυφόρων, όπως στο Φίλυρο, στο Ωραιόκαστρο, στη Θέρμη κ.α., όπου καταγράφηκε σημαντική αύξηση ντόπιου πληθυσμού αλλά και του πληθυσμού που ήλθε από μετεγκατάσταση. Το γεγονός αυτό, όμως, φαίνεται ότι αποδυνάμωσε σημαντικά το κέντρο της Θεσσαλονίκης, ακόμη περισσότερο όμως της Αθήνας, το οποίο ερημώνεται και γκετοποιείται, και πιθανόν να αποτέλεσε αφορμή για τον ανασχεδιασμό των αστικών πόλεων, ώστε σταδιακά να πραγματοποιηθεί η επιστροφή στο κέντρο.
Δύσκολο εγχείρημα ο ανασχεδιασμός
Μιλώντας για την πρόθεση της κυβέρνησης να τερματίσει τις εγκρίσεις για νέες επεκτάσεις, ο επικεφαλής της μελέτης του νέου ρυθμιστικού Θεσσαλονίκης Κώστας Τσαβδάρογλου ξεκαθάρισε ότι καλός είναι ο επανασχεδιασμός των αστικών περιοχών, αλλά πρώτα να προχωρήσει ο θεσμοθετημένος πολεοδομικός σχεδιασμός. “Η υπουργός καλώς σκέφτεται τρόπους να αναστηθούν τα αστικά κέντρα, ορμώμενη από το ευρωπαϊκό μοντέλο, αλλά οι περισσότερες ευρωπαϊκές πόλεις έχουν άλλα δεδομένα από τις δικές μας και πρωτίστως έχουν τις υποδομές”, ανέφερε ο κ. Τασβδάρογλου. Διευκρίνισε ότι σε πρώτη φάση θα πρέπει να ολοκληρωθεί ο υφιστάμενος θεσμοθετημένος πολεοδομικός σχεδιασμός και μετά να μιλήσουμε για ανασχεδιασμό του κέντρου, που δεν είναι εύκολο εγχείρημα. “Στην πόλη της Θεσσαλονίκης πράγματι υπάρχουν περιθώρια για παρεμβάσεις, αλλά δεν υπάρχουν άλλες υποδομές που θα την καταστήσουν ελκυστικότερη από τα προάστια”, υπογράμμισε ο ίδιος. Πρόσθεσε ότι σε πολλές ευρωπαϊκές πόλεις προωθείται ο ανασχεδιασμός των αστικών κέντρων, αλλά εκεί υπάρχουν σαφή κίνητρα για να επιλέξει ο πολίτης το κέντρο, όπως συγκοινωνία, δρόμοι πεζοδρομήσεις, πράσινο κ.ά.
Προς ένταξη 41.400 στρέμματα
Η οικονομική κρίση δεν επηρεάζει τις επεκτάσεις που σχεδιάζουν οκτώ δήμοι κυρίως της ανατολικής πλευράς της πόλης
Παρά τα σχέδια του υπουργείου Περιβάλλοντος για την επιστροφή των κατοίκων στα κέντρα των πόλεων, πολλοί δήμοι της Θεσσαλονίκης σκοπεύουν να πατήσουν γκάζι στην ανάπτυξη των περιοχών τους, παρά τις συνθήκες οικονομικής κρίσης. Προωθούνται επεκτάσεις σχεδίου πόλης σε 41.400 στρέμματα κυρίως στην ανατολική πλευρά της πόλης, καθώς και σε μέρος του βορειοδυτικού τμήματος. Πρόκειται για οκτώ δήμους που σχεδιάζουν να μεγαλώσουν τις περιοχές τους, αφού η οικιστική και πληθυσμιακή τους ανάπτυξη είναι το μεγάλο τους στοίχημα.
Πρόκειται για τους δήμους Μηχανιώνας, Θερμαϊκού, Επανομής, Θέρμης, Μίκρας και Βασιλικών, καθώς και τους δήμους της βορειοδυτικής πλευράς Χορτιάτη και Ωραιοκάστρου. Και ενώ οι περισσότεροι δήμοι βρίσκονται σε οικονομικό αδιέξοδο λόγω των γενναίων περικοπών σε θεσμοθετημένους πόρους στο πλαίσιο της οικονομικής κρίσης, οι επεκτάσεις σχεδίου πόλης προχωρούν κανονικά, όπου τουλάχιστον υπάρχουν εγκεκριμένα γενικά πολεοδομικά σχέδια. Σύμφωνα με την εκπρόσωπο της εταιρείας μελετών Γαία ΑΕ, αρχιτέκτονα-μηχανικό, Κορνηλία Καλκοπούλου, οι διαδικασίες για τις επεκτάσεις σχεδίων πόλης είναι έτσι και αλλιώς χρονοβόρες, μπορεί να διαρκέσουν και πάνω από μία δεκαετία, οπότε δεν καθορίζει η κρίση την εξέλιξή τους.
Ενδεχομένως, όπως είπε, να υπάρξουν καθυστερήσεις στην εκπόνηση των μελετών και στις εγκρίσεις από τα αρμόδια υπουργεία, αλλά αυτό συνέβαινε και παλαιότερα.
Σε ό,τι αφορά πάντως τους οκτώ δήμους ανατολικά και δυτικά της Θεσσαλονίκης, οι επεκτάσεις τους προχωρούν και αναμένεται να ολοκληρωθούν τα επόμενα πέντε χρόνια, καθώς έχουν εγκριθεί τα γενικά πολεοδομικά τους σχέδια (ΓΠΣ). Αυτό σημαίνει ότι τα επόμενα χρόνια στις περιοχές επέκτασης των κατά τόπους δήμων θα προικοδοτηθούν νέα οικόπεδα-φιλέτα.
Η “Μ”, με τη βοήθεια του μελετητικού γραφείου Γαία ΑΕ, επιχειρεί να καταγράψει σε ποια φάση βρίσκονται σήμερα οι περιοχές των οκτώ δήμων που σχεδιάζουν την ένταξη νέων περιοχών στο σχέδιο πόλης.
Στη Μηχανιώνα
Νέα οικοπεδικά φιλέτα, για τα οποία υπάρχει αγοραστικό ενδιαφέρον, παρά τη δύσκολη οικονομική συγκυρία, θα προκύψουν από την επέκταση του σχεδίου πόλης στη Μηχανιώνα (δήμος Θερμαϊκού). Πρόκειται για 2.200 στρέμματα σε Αγγελοχώρι, Κερασιά και Μηχανιώνα, η πολεοδομική μελέτη των οποίων βρίσκεται ήδη στο υπουργείο (Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων). Η ένταξή τους προβλέπεται και στις τρεις περιοχές: στη Μηχανιώνα (1000 στρέμματα), στο Αγγελοχώρι (600 στρέμματα) και στην Κερασιά (600 στρέμματα). Σε αυτές τις περιοχές εκτιμάται ότι την επόμενη πενταετία θα εγκατασταθούν περισσότεροι από 10.00 νέοι κάτοικοι, ενώ σημειώνεται ενδιαφέρον για οικόπεδα και διαμερίσματα.
Στον Θερμαϊκό
Στην τελική ευθεία, μετά από μεγάλες καθυστερήσεις στις αρμόδιες υπηρεσίες, εισέρχεται η ένταξη 7.500 στρεμμάτων στο σχέδιο πόλης στον ραγδαία αναπτυσσόμενο δήμο Θερμαϊκού. Η κτηματογράφηση ολοκληρώθηκε, ενώ έχει αρχίσει και η προείσπραξη του 10% από την εισφορά σε γη, γεγονός που σημαίνει ότι η μελέτη απέκτησε αυτοχρηματοδότηση. Η επέκταση καλύπτει όλα τα δημοτικά διαμερίσματα, Περαία, Αγία Τριάδα και Νέους Επιβάτες. Έχει εγκριθεί και το πρώτο στάδιο της πολεοδομικής μελέτης, ενώ αναμένεται η έγκριση της υδραυλικής μελέτης ρεμάτων.
Στην Επανομή
Έκταση-φιλέτο 6.300 στρεμμάτων, που εκτείνεται περιμετρικά του κεντρικού οικισμού της Επανομής και του Μεσημερίου, εντάσσεται στο γενικό πολεοδομικό σχέδιο, το οποίο εγκρίθηκε και έχει δημοσιευτεί στο ΦΕΚ. Η πρόταση του πρώην δήμου (νυν δήμος Θερμαϊκού) για την επέκταση σχεδίου πόλης αφορά έκταση 4.000 στρεμμάτων στην Επανομή και άλλων 2.300 στρεμμάτων στην περιοχή Μεσημερίου. Το ΓΠΣ εγκρίθηκε από την Εκτελεστική Επιτροπή του Οργανισμού Ρυθμιστικού Θεσσαλονίκης (ΟΡΘ).
Στη Θέρμη
Τρία χρόνια μετά την ένταξη των περιοχών περιμετρικά του οικισμού της Θέρμης στο σχέδιο πόλης, ο οικείος δήμος προχωρά σταδιακά και στην επέκταση των οικισμών Ρυσίου, Ταγαράδων και Ραιδεστού, με στόχο να εντάξει συνολικά 4.000 στρέμματα. Στο Ρύσιο η επέκταση 400 στρεμμάτων προχωρά με ικανοποιητικούς ρυθμούς, ενώ η πολεοδομική μελέτη βρίσκεται στο στάδιο της ολοκλήρωσής της.
Σύμφωνα με τον προγραμματισμό του δήμου, τα δημοτικά διαμερίσματα της Ραιδεστού και των Ταγαράδων θα λάβουν τη μερίδα του λέοντος από τη νέα επέκταση, καθώς θα ενταχθούν συνολικά 3.500 στρέμματα.
Στη Μίκρα
Νέες ζώνες δόμησης, σε έκταση 9.500 στρεμμάτων, από τα 16.000 που είχαν προγραμματιστεί αρχικά, αναμένεται να παραδοθούν την προσεχή τριετία στη Μίκρα. Σε μελλοντικά φιλέτα, όπως ο Τρίλοφος, η Καρδία και το Σχολάρι (Άνω και Κάτω), καταγράφεται ρεκόρ ανοικοδόμησης, η οποία δυστυχώς είναι άναρχη, καθώς πρόκειται για περιοχές εκτός σχεδίου πόλης. Το γεγονός αυτό θα προκαλέσει πονοκέφαλο στον νέο δήμο Θέρμης, καθώς το κόστος των απαιτούμενων έργων υποδομής είναι πολύ υψηλό.
Σήμερα η διαδικασία βρίσκεται στη φάση της μελέτης πολεοδόμησης για 9.200 στρέμματα, από τα 16.000 που επρόκειτο να ενταχθούν στο σχέδιο πόλης, καθώς έχει ήδη δημοσιευτεί στο ΦΕΚ το γενικό πολεοδομικό σχέδιο. Ανοικοδόμηση σημειώνεται κυρίως στον Τρίλοφο και την Καρδία, η οποία μάλιστα είναι η περιοχή με τον μεγαλύτερο αριθμό έκδοσης οικοδομικών αδειών στον νομό Θεσσαλονίκης, ενώ οικοδομική δραστηριότητα καταγράφεται επίσης στο Πλαγιάρι, στο Κάτω και το Άνω Σχολάρι.
Στα Βασιλικά
Προνομιακή για επενδύσεις σε ακίνητα, οικόπεδα και διαμερίσματα αναμένεται να καταστεί τα επόμενα δύο χρόνια η επέκταση 4.000 στρεμμάτων στα Βασιλικά (νυν δήμος Θέρμης). Η ένταξή της στο σχέδιο πόλης εισέρχεται στην τελική ευθεία, καθώς ολοκληρώθηκε το γενικό πολεοδομικό σχέδιο και αναμένεται να εγκριθεί από το Οργανισμό Ρυθμιστικού.
Οι επεκτάσεις σχεδιάζονται στην Αγία Παρασκευή, στη Σουρωτή, στον Άγιο Αντώνιο και στο Μονοπήγαδο, που αποτελούν τη νότια πλευρά του καποδιστριακού δήμου, και στο Λιβάδι, στην Περιστερά, στη Λακκιά και στα Βασιλικά.
Ωραιόκαστρο-Χορτιάτης
Σε πλήρη εξέλιξη βρίσκονται οι διαδικασίες επέκτασης του σχεδίου πόλης στον δήμο Ωραιοκάστρου, το οποίο εκτείνεται σε περίπου 4.500 στρέμματα. Πρόκειται για τη μεγαλύτερη επέκταση στην περιοχή, καθώς η μέχρι τώρα εντός σχεδίου έκταση φτάνει μόλις τα 2.953 στρέμματα. Ανάλογη είναι η κατάσταση και στην περιοχή του Φιλύρου, όπου σχεδιάζεται η ένταξη 3.400 στρεμμάτων.
•Πόσα στρέμματα και πού
•2.200 σε Αγγελοχώρι, Κερασιά και Μηχανιώνα
•7.500 σε Περαία, Αγία Τριάδα και Νέους Επιβάτες
•6.300 σε Επανομή και Μεσημέρι
•4.000 σε Ρύσιο, Ταγαράδες και Ραιδεστό
•9.500 στη Μίκρα (από τα 16.000 που είχαν προγραμματιστεί αρχικά)
•4.000 σε Αγία Παρασκευή, Σουρωτή, Άγιο Αντώνιο, Μονοπήγαδο, Λιβάδι, Περιστερά, Λακκιά και Βασιλικά
•7.900 σε Ωραιόκαστρο και Φίλυρο
.
