Βιβλική καταστροφή προκάλεσαν σε κάμπιγκ της Σιθωνίας Χαλκιδικής οι προχθεσινές έντονες βροχοπτώσεις.
Των Κώστα Καντούρη, Στελίνας Μαργαριτίδου, Αλεξάνδρας Παπαδοπούλου στην "Μακεδονια"
Αυθαίρετες κατασκευές, μπαζωμένα ρέματα, τάφροι που δεν έχουν καθαριστεί ποτέ, κοίτες χειμάρρων που αλλάζουν σύμφωνα με τα συμφέροντα καταπατητών, συνθέτουν το σκηνικό που επικρατεί σε περιοχές της Θεσσαλονίκης, οι οποίες πλήττονται από πλημμύρες κάθε φορά που οι βροχοπτώσεις ξεπερνούν τα συνήθη όρια. Εννέα περιοχές του νομού έχουν χαρακτηριστεί από πυροσβεστική και πολιτική προστασία “κόκκινες” για την πρόκληση καταστροφών, όπως αυτές που σημειώθηκαν ανήμερα της 28ης Οκτωβρίου στη Θεσσαλονίκη, με τραγικό θύμα έναν 49χρονο, που βρέθηκε χθες το μεσημέρι νεκρός στον Θερμαϊκό. Αξιωματικοί της πυροσβεστικής, αλλά και μέλη συνεργείων της Πολιτικής Προστασίας, επισημαίνουν πως η άναρχη δόμηση πολλών -κυρίως παραλιακών- περιοχών του νομού, σε συνδυασμό με το μπάζωμα των ρεμάτων, αποτελούν τους κύριους λόγους πρόκλησης καταστροφικών πλημμυρών. Επισήμαναν ότι σε πολλές περιπτώσεις σπίτια έχουν χτιστεί σε κοίτες χειμάρρων που θεωρήθηκαν ανενεργοί, ενώ ορισμένα τέτοια ρέματα έχουν αλλάξει κοίτη για να δημιουργηθούν οικόπεδα που θα προσφερθούν στην ανοικοδόμηση τουριστικών περιοχών. Παράλληλα, έχει παρατηρηθεί ότι μεγάλα ρέματα δεν καθαρίζονται, καθώς οι τοπικές αρχές, βλέποντας ότι επί χρόνια παραμένουν αποξηραμένα λόγω ανομβρίας, τα εγκαταλείπουν στην τύχη τους. Αυτό έχει συνέπεια πολλά ρέματα, όπως αυτό του Μελισσουργού, να ξεχειλίσουν ξαφνικά από νεροποντές και να προκαλέσουν ανεπανόρθωτες καταστροφές σε δημόσιες και ιδιωτικές περιουσίες. Είναι ενδεικτικό ότι περιπτώσεις καταστροφικών πλημμυρών στον νομό Θεσσαλονίκης έχουν απασχολήσει μέχρι και τις δικαστικές αρχές, και αρκετές φορές δήμαρχοι οδηγήθηκαν στα εδώλια των δικαστηρίων κατηγορούμενοι για μπάζωμα ρεμάτων τα οποία μετέτρεψαν σε δρόμους. Σε ορισμένες περιπτώσεις μάλιστα έχουν εκδοθεί στο παρελθόν και καταδικαστικές αποφάσεις.
Τα “κόκκινα” σημεία
Τα “κόκκινα” σημεία που θεωρούνται τα πλέον επικίνδυνα για πλημμύρες στον νομό Θεσσαλονίκης, όπως έχουν καταγραφεί από τις υπηρεσίες, είναι τα εξής:
Σταυρός: Τα ρέματα που κατεβαίνουν από τον Άνω Σταυρό και καταλήγουν στην παραλιακή περιοχή στάθηκαν πολλές φορές αιτία για να πλημμυρίσουν μεγάλες εκτάσεις ύστερα από παρατεταμένη νεροποντή και σε πολλές περιπτώσεις να καταστραφούν περιουσίες. Μεταξύ των δύο χωριών έχει καταγραφεί μέχρι και μεταφορά κοίτης παλιού χειμάρρου και μάλιστα δύο φορές σε διάστημα λίγων χρόνων.
Ασπροβάλτα: Μπαζωμένα ρέματα, αλλά και αυθαίρετες παλιές κατασκευές κυρίως κοντά στην παραλία, έχουν προκαλέσει πολλές φορές στο παρελθόν καταστροφικές πλημμύρες. Στην παραλία της Ασπροβάλτας έχουν καταγραφεί σκηνές όπου δέντρα έχουν καταλήξει στη θάλασσα από τα ορμητικά νερά χειμάρρων. Το πρόβλημα περιορίστηκε με την κατασκευή αντιπλημμυρικής τάφρου.
Παραλία Βρασνών: Αντιμετωπίζει το ίδιο πρόβλημα με τις δύο γειτονικές παραλιακές περιοχές. Ωστόσο στα Βρασνά έχει παρατηρηθεί έντονα το φαινόμενο των πλημμυρισμένων ισογείων και υπογείων, καθώς τα νερά των χειμάρρων πλέον δεν έχουν διόδους διαφυγής, ενώ αυτοκίνητα που ήταν σταθμευμένα σε κοίτες χειμάρρων που έχουν μετατραπεί σε πάρκιγκ βρέθηκαν στη θάλασσα.
Νέα Απολλωνία: Το πρώην “αποξηραμένο” ρέμα του Μελισσουργού έχει πλημμυρίσει δύο φορές τα τελευταία χρόνια, προκαλώντας ανυπολόγιστες καταστροφές. Χαρακτηριστική ήταν η περίπτωση στην οποία τα ορμητικά νερά του χειμάρρου είχαν παρασύρει ολόκληρη γέφυρα, ενώ σπίτια που είναι χτισμένα στην κοίτη του ποταμού κινδύνευσαν να καταρρεύσουν. Την περασμένη Πέμπτη ο δρόμος που περνάει από το συγκεκριμένο ρέμα αποκλείστηκε λόγω του ύψους των νερών.
Εγνατία οδός: Παρά τις διάφορες επεμβάσεις της κατασκευάστριας εταιρείας, η πτώση βράχων στην Εγνατία οδό, στο ύψος της Ρεντίνας και της Βόλβης, αλλά και η μετατροπή της μεγαλύτερης ελληνικής οδικής αρτηρίας σε... ποτάμι, είναι ένα φαινόμενο που παρατηρείται διαρκώς, ειδικά σε περιπτώσεις έντονων βροχοπτώσεων. Στον δρόμο καταλήγουν πολλές φορές τόνοι φερτών υλικών από τα βουνά και από τα μικρά ρέματα που υπάρχουν.
Περαία: Πέντε συγκεκριμένα σημεία στην Κάτω Περαία πλήττονται από πλημμύρες σχεδόν σε κάθε νεροποντή. Μέλη υπηρεσιών έχουν παρατηρήσει ότι οι κατασκευές των σπιτιών πριν από δεκαετίες έγιναν χωρίς να δοθεί υψόμετρο και να προβλεφθεί η ροή των νερών σε υπόγεια αλλά κυρίως σε ισόγεια.
Καλοχώρι - Δενδροπόταμος: Το γεγονός ότι ένα τμήμα του Καλοχωρίου βρίσκεται πιο χαμηλά από τη στάθμη της θάλασσας αποτελεί τον κύριο λόγο εκδήλωσης πλημμυρών σε περιπτώσεις παρατεταμένης βροχόπτωσης, αφού δεν υπάρχει δίοδος διαφυγής προς τη θάλασσα. “Εγκλωβισμένος” όμως είναι και ο Δενδροπόταμος σε ένα μεγάλο τμήμα του.
Αγία Παρασκευή: Στη συγκεκριμένη περιοχή της ανατολικής Θεσσαλονίκης το πρόβλημα εντοπίζεται κυρίως στις καταστροφές καλλιεργειών, καθώς το ρέμα που περνάει από την πλατεία του οικισμού της Αγίας Παρασκευής φουσκώνει, μεταφέροντας τόνους νερού αλλά και φερτά υλικά από τις ορεινές περιοχές.
Ανθεμούντας: Η πλημμύρα ενός χειμάρρου που συνδέεται με τον Ανθεμούντα ήταν καταστροφική για 49χρονο που παρασύρθηκε με την οικογένειά του στο σημείο γέφυρας μεταξύ Τριαδίου και Θέρμης. Και στο παρελθόν έχει παρατηρηθεί να γεμίζει ο συγκεκριμένος χείμαρρος, ωστόσο πρώτη φορά οι πλημμύρες επεκτάθηκαν μέχρι τις παραθαλάσσιες περιοχές, από το ύψος του Φοίνικα μέχρι και την περιοχή του αεροδρομίου, αφού έκλεισε για ένα διάστημα και ο δρόμος Θεσσαλονίκης - Νέας Μηχανιώνας, στο ύψος της διασταύρωσης του καζίνου.
Οι χείμαρροι της Θεσσαλονίκης
Το ρέμα του Δενδροποτάμου, το οποίο είναι καλυμμένο στο μεγαλύτερο τμήμα του, ενώ ανοιχτό εντοπίζεται μόνο στην περιοχή της Σταυρούπολης, αποτελεί τον σημαντικότερο χείμαρρο όλης της πόλης. Συγκεντρώνει τα νερά από όλη τη λεκάνη απορροής δυτικά της πόλης αλλά και από βόρεια. Το μήκος του χειμάρρου μέσα στο πολεοδομικό συγκρότημα ξεπερνά τα 25 χιλιόμετρα.
Ο χείμαρρος του Δενδροποτάμου πολλές φορές στο παρελθόν πλημμύρισε με αποτέλεσμα να προκληθούν σοβαρές ζημιές στη γύρω περιοχή. Μία από τις μεγαλύτερες πλημμύρες σημειώθηκαν το 1970 και το 1972, ενώ αντίστοιχα φαινόμενα υπήρξαν το 1976 και το 1986.
Σύμφωνα με μελέτη του ΤΕΕ /ΤΚΜ στη δυτική πλευρά της πόλης εντοπίζονται οι εξής χείμαρροι: Διαβατών, Μενεμένης, Ωραιοκάστρου, Ηλιουπόλεως Ξηροποτάμου, Φιλύρου και το ρέμα Πολίχνης-Συκεών. Στην κεντρική και ανατολική περιοχή του πολεοδομικού συγκροτήματος της Θεσσαλονίκης μέχρι τα όρια του δήμου Θέρμης εκβάλλουν όλοι οι χείμαρροι του πολεοδομικού συγκροτήματος Θεσσαλονίκης, δήμου Πυλαίας και ορισμένοι του δήμου Πανοράματος.Οι περισσότεροι από τους χείμαρρους και τα ρέματα της Θεσσαλονίκης έχουν στο μεγαλύτερο μέρος τους ή σε τμήματά τους μπαζωθεί. Σύμφωνα πάντα με τους ειδικούς του ΤΕΕ/ΤΚΜ, ο χείμαρρος Λύτρα για παράδειγμα βρίσκεται στο ύψος της οδού Αγίου Δημητρίου και φθάνει μέχρι το δάσος του Σέιχ-Σου, περιλαμβάνοντας αφενός μεν τους δύο κλάδους προς το Θέατρο Γης και την περιφερειακή οδό, αφετέρου έναν δεύτερο κλάδο που περνά από την οδό Αγίου Δημητρίου. Το μεγαλύτερο τμήμα του ρέματος Κωνσταντινίδη στην περιοχή της οδού Ορτανσίας είναι μπαζωμένο όπως και τμήμα κλάδου όπισθεν του Λοφίσκου Τούμπας. Στην περιοχή του δήμου Θέρμης (διαμερίσματα Θέρμης, Τριαδίου, Ν. Ραιδεστού, συμπεριλαμβανόμενης και της Φιλοθέης - Ταγαράδων και Ν. Ρυσίου) εντοπίζονται οι χείμαρροι Θέρμης και ο Ανθεμούς ποταμούς. Σύμφωνα με τους ειδικούς και οι δύο περιπτώσεις αυτές είναι επικίνδυνες για την πρόκληση πλημμυρών. Ειδικά για την περιοχή της Περαίας-Αγίας Τριάδας, η ομάδα μελέτης του ΤΕΕ/ΤΚΜ συστήνει ιδιαίτερη προσοχή καθώς μόνο στην περιοχή της Περαίας εκβάλλουν οκτώ χείμαρροι.
Βρέθηκε νεκρός ο 49χρονος
Νεκρός βρέθηκε χθες το μεσημέρι ο 49χρονος που παρασύρθηκε τα ξημερώματα της Πέμπτης από τα ορμητικά νερά του χειμάρρου, έξω από τη Θέρμη, στην προσπάθειά του να απεγκλωβίσει τον 24χρονο γιο του από το αυτοκίνητο που κόλλησε σε ρέμα. Το πτώμα του άτυχου άντρα βρέθηκε από μέλη ιδιωτικής λέμβου να επιπλέει στη θάλασσα στην περιοχή των Νέων Επιβατών Θεσσαλονίκης, αρκετά μακρύτερα από το σημείο στο οποίο είχαν εστιαστεί οι έρευνες λιμενικού και πυροσβεστικής. Ο 49χρονος παρασύρθηκε από τα ορμητικά νερά μαζί με την 50χρονη σύζυγό του και τον 24χρονο αστυνομικό γιο του, οι οποίοι όμως βρέθηκαν και ανασύρθηκαν ζωντανοί και νοσηλεύονται για προληπτικούς λόγους. Ο νεαρός αστυνομικός τα ξημερώματα της Πέμπτης προσπέρασε απαγορευτικούς κώνους στον δρόμο που οδηγεί στην επικίνδυνη γέφυρα του χειμάρρου και κόλλησε στα νερά. Ζήτησε τη βοήθεια των γονέων του, που άνοιξαν την πόρτα του αυτοκινήτου του νεαρού, με συνέπεια να παρασυρθούν όλοι μαζί. Η γυναίκα ανασύρθηκε από πυροσβέστες ενώ ο νεαρός από τον δήμαρχο Θέρμης, καθώς η δύναμη της ΕΜΑΚ είχε εγκατασταθεί στην άλλη πλευρά του ρέματος. Στο μεταξύ, τις πληγές από τη νεροποντή μετρούν και οι κάτοικοι της Χαλκιδικής, όπου προκλήθηκαν μεγάλες καταστροφές ειδικά στις περιοχές της Σιθωνίας. Ανθρώπινες περιουσίες και επιχειρήσεις υπέστησαν ανυπολόγιστες ζημιές, καθώς τα νερά “εξαφάνισαν” εξοχικές κατοικίες στον κάμπο Γρηγορίου. Το μισό κάμπιγκ Λακαρά στον Άγιο Νικόλαο, όπως περιέγραψε στη “Μ” ο δήμαρχος Σιθωνίας Δημήτρης Ρεβενικιώτης, “έφυγε στη θάλασσα”, καθώς τροχόσπιτα και μπαγκαλόουζ παρασύρθηκαν από τα νερά.Η τελευταία νεροποντή μετέτρεψε σε ποτάμι το οδικό δίκτυο από το Πόρτο Καρράς μέχρι τα όρια του Μαρμαρά και το παλιό επαρχιακό δίκτυο από Μαρμαρά προς Τορώνη, ενώ πολλές γέφυρες θεωρούνται πλέον επικίνδυνες. Εκτεταμένες ζημιές προκλήθηκαν και στο δίκτυο ύδρευσης. Το κεντρικό αντλιοστάσιο του Μαρμαρά πλημμύρισε και η ύδρευση γίνεται από αναπληρωματικές γεωτρήσεις, ενώ στην Τορώνη η ύδρευση διακόπηκε και ο βιολογικός καθαρισμός τέθηκε εκτός λειτουργίας.
