Πέμπτη 20 Μαΐου 2010

Αναστενάρια στον Λαγκαδά

Όπως κάθε χρόνο έτσι και φέτος πραγματοποιείται στην πόλη του Λαγκαδά η τελετή της πυροβασίας που γίνεται κάθε χρόνο ανήμερα της εορτής των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης και διαρκεί τρις ημέρες. Το φαινόμενο της ακαϊας είναι εκείνο που κάνει κάθε χρόνο πλήθος κόσμου να συρρέει για να παρακολουθήσει με τα ίδια του τα μάτια το περίεργο ανεξήγητο φαινόμενο της ακαϊας. Το έθιμο λέγεται ότι έχει τις ρίζες του στην αρχαιότητα και ότι είναι συνέχεια Διονυσιακών τελετών, το οποίο το έφεραν οι πρόσφυγες στην Μακεδονία τα χωριά Κωστί και Μπροντίβο της Ανατολικής Θράκης, ενώ με την ανταλλαγή των πληθυσμών Ελλάδας - Τουρκίας το 1923 μεταφέρθηκε εκεί, όπου εγκαταστάθηκαν οι κάτοικοί τους, στην Μακεδονία, και συγκεκριμένα στον Λαγκαδά Θεσσαλονίκης, στην Αγία Ελένη και στην Κερκίνη Σερρών, στη Μελίκι Ημαθίας και στη Μαυρολεύκη της Δράμας. Στην πυροβασία συμμετέχουν άνδρες και γυναίκες χορεύοντας πάνω στα ανάμενα κάρβουνα με γυμνά πόδια χωρίς να παθαίνουν εγκαύματα. Στα χέρια τους κρατούν εικόνες αγίων δηλώνοντας με αυτό τον τρόπο την θρησκευτική τους πίστη. Πριν πατήσουν πάνω στα κάρβουνα γίνεται η προετοιμασία η οποία αρχίζει από την παραμονή όπου οι αναστενάρηδες μαζεύονται στο κονάκι με επικεφαλής τον Αρχιαναστενάρης για να πάνε στην εκκλησία για την παραλαβή των εικόνων. Την ημέρα της εορτής το απόγευμα σε ειδικό χώρο ανάβουν τον σορό των ξύλων που έχουν από νωρίς συγκεντρώσει. Όταν ξύλα γίνουν κάρβουνα τότε αρχίζει το πάτημα στα κάρβουνα υπό τους ήχους της λύρας, του νταουλιού και του ασκίου σε πλήρη εκστασιασμό μέχρι να σβήσει η φωτιά. Πριν από κάθε πυροβασία γίνεται μέσα στο κονάκι η προετοιμασία. Χορεύουν κρατώντας στα χέρια τους εικόνες Αγίων κάτω από τους ειδικούς ρυθμούς που τα παραδοσιακά όργανα τους φέρνουν σε κατάσταση έκστασης. Το ερώτημα που οφείλεται η ακαϊα απασχόλησε πολλούς επιστήμονες χωρίς να μπορούν να δώσουν εξήγηση. Οι αναστενάρηδες πιστεύουν ότι αυτό γένεται λόγω της βαθιάς τους πίστης που έχουν. Η εκκλησία βέβαια δεν αποδέχεται την αυτήν την αιτιολογία και τα θεωρεί τα έθιμα αυτά κατάλοιπα σατανικών τελετών. Μιλώντας στα «Ε.Ν» ο Αρχιαναστενάρης Αναστάσιος Καϊτατζής είπε: « Η πίστη μας, μας δίνει δύναμη και πατάμε στα κάρβουνα, πιστεύουμε και πατάμε. Την ώρα που πατώ στα κάρβουνα είμαι κρύος δεν αισθάνομαι την ζέστη της πυρράς». Το δυνατό πιστεύω που έχουν οι αναστενάρηδες το διακρίναμε και στην γιαγιά Αθανασία που παρά τα 82 της χρόνια και πλέον εξακολουθεί να κρατά το έθιμο της πυροβασίας και να συμμετέχει δυναμικά στα δρώμενα. Πέρα από τις όποιες ερμηνείες μπορεί να δώσει κανείς εκείνο που είναι γεγονός είναι ότι η πόλη του Λαγκαδά για λίγες μέρες βρίσκεται στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος Ελλήνων και ξένων επισκεπτών.
Φωτογραφικά στιγμιότυπα την ώρα της πυροβασίας.