Τα κεντρικά στοιχεία των αλλαγών που επιφέρει το νέο σύστημα είναι τα εξής: - θεσμοθετείται η βασική σύνταξη την οποία εγγυάται, παρέχει και χρηματοδοτεί το κράτος της τάξης των 360 ευρώ με τα σημερινά δεδομένα. - θεσμοθετείται η ανταποδοτική σύνταξη η οποία προκύπτει από τις καταβαλλόμενες εισφορές και το χρόνο εργασίας του κάθε ασφαλισμένου. Το σύστημα αυτό θα αρχίσει να εφαρμόζεται από το 2018 με αρχή υπολογισμού τα χρόνια του εργασιακού βίου μετά το 2013. Προβλέπονται ρυθμίσεις με μεταβαλλόμενους συντελεστές ανά έτος ώστε να δημιουργείται κίνητρο παραμονής μετά τα 36 και έως τα 40 χρόνια στην εργασία. - τα γενικά όρια ηλικίας παραμένουν στα 65. Το σύστημα θέτει ως στόχο την αύξηση του πραγματικού μέσου όρου ηλικίας συνταξιοδότησης από τα 61,4 χρόνια που είναι σήμερα στα 63,5 ως το 2015, απαγορεύονται σε όλα τα ταμεία τα προγράμματα εθελούσιων εξόδων. Από την 1/1/2011 επεκτείνεται σε όλες τις κατηγορίες ασφαλισμένων η χορήγηση μειωμένης σύνταξης κατά 6% για κάθε έτος ασφάλισης που υπολείπεται του ορίου συνταξιοδότησης. - Από το 2013 εντάσσονται οι δημόσιοι υπάλληλοι στο ΙΚΑ. Ειδικότερα για τα όρια συνταξιοδότησης των μητέρων του δημοσίου, η ρύθμιση θα ανακοινωθεί από τον κ. Παπακωνσταντίνου στις επόμενες ημέρες, ενώ για τις μητέρες στον ιδιωτικό τομέα ισχύουν τα όρια του νόμου Πετραλιά. - Καθορίζεται ως ενιαίος φορέας διαχείρισης των αποθεματικών όλων των ταμείων η τράπεζα της Ελλάδος. - Ενοποιούνται όλοι οι φορείς κοινωνικών ασφαλίσεων σε τρεις (μισθωτοί, αγρότες, αυτοαπασχολούμενοι) σε ότι αφορά την κύρια σύνταξη και η αρχή γίνεται από το 2013. - διαχωρίζονται οι κλάδοι υγείας από το συνταξιοδοτικό σύστημα. Οι φορείς πρωτοβάθμιας υγείας υπάγονται στην εποπτεία του υπουργείου Υγείας και ενσωματώνονται στο εθνικό Σύστημα πρωτοβάθμιας υγείας, ενώ προβλέπεται ενοποίηση των κανόνων και των παροχών στις υπηρεσίες υγείας. Από το 2013 θα εφαρμόζεται ένας νέος ενιαίος τρόπος υπολογισμού της σύνταξης για όλους τους ασφαλισμένους. Την ίδια χρονιά οι δημόσιοι υπάλληλοι εντάσσονται στο ΙΚΑ. Σημειώνεται ότι ειδικά για τα όρια ηλικίας των μητέρων που είναι δημόσιοι υπάλληλοι τις ρυθμίσεις θα εξαγγείλει στις επόμενες ημέρες ο κ. Παπακωνσταντίνου. Από την 1/1/2018 θα αρχίσει σταδιακά να αποδίδεται η νέα σύνταξη όπου βάση υπολογισμού καθίσταται το σύνολο του εργασιακού βίου. Το νομοσχέδιο θεσμοθετεί τη βασική σύνταξη, που δεν αναλογεί σε ασφαλιστικές εισφορές και αντιστοιχεί σε 360 ευρώ σε σημερινές τιμές και θα χορηγείται από την 1/1/2018. Θεσπίζεται επίσης η αναλογική σύνταξη που είναι ανταποδοτική και θα αναλογεί στο ύψος των εισφορών και των χρόνων ασφάλισης. Κρίσιμος χρόνος για την αναλογική σύνταξη είναι το 2013. Όσοι μπαίνουν στο ασφαλιστικό σύστημα μετά το 2013 θα προσδοκούν σύνταξη με βάση το νέο ασφαλιστικό. Όσοι είναι στο σύστημα πριν το 2013 θα πάρουν σύνταξη με έναν μικτό υπολογισμό. Το τμήμα του εργάσιμου βίου τους μέχρι το 2013 θα υπολογιστεί με το παλιό σύστημα και το διάστημα από το 2013 μέχρι το χρόνο συνταξιοδότησης με ένα μεταβατικό τρόπο με βάση το καινούργιο σύστημα. Θεσπίζονται αντικίνητρα για την απασχόληση των συνταξιούχων. Πιο συγκεκριμένα συνταξιούχοι που δεν έχουν συμπληρώσει το 55ο έτος τους, αν απασχολούνται αναστέλλεται η καταβολή της σύνταξης, ενώ για όσους είναι μετά το 55ο έτος θα καταβάλλεται μειωμένο ποσοστό σύνταξης. Για τα βαρέα και ανθυγιεινά θα προκύψει νέα επικυροποιημένη λίστα έως την 1/7/2011. Στο σημείο αυτό εμφανίζεται μια θετική απόκλιση του προσχεδίου νόμου από το μνημόνιο το οποίο προέβλεπε τον αποκλεισμό συνταξιοδότησης πριν το 60ο έτος. Επίσης, διατηρείται η δυνατότητα συνταξιοδότησης με βάση την 35ετία ή την 37ετία χωρίς να μπαίνει ως γενική προϋπόθεση συνταξιοδότησης τα 40 χρόνια στη δουλειά. Όμως, θεσπίζονται αντικίνητρα αφού το σημερινό επίπεδο πλήρους σύνταξης θα προκύπτει μόνο αν ο ασφαλισμένος παραμείνει στην εργασία κατά την τριετία 38, 39 και 40 χρόνων. Από την 1/1/2018 θα αρχίσει η λειτουργία των νέων φορέων κύριας ασφάλισης που προκύπτουν από την ενοποίηση όλων των ταμείων σε τρία, αυτά των μισθωτών, των αυτοαπασχολουμένων και των αγροτών. Το προσχέδιο νόμου εξαιρεί τους ασφαλισμένους στο Ενιαίο Ταμείο Ανεξάρτητα Απασχολουμένων (ΕΤΑΑ) και το Ενιαίο Ταμείο Ασφάλισης Προσωπικού Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης (ΕΤΑΠ - ΜΜΕ). Στα ταμεία αυτά οι τομείς κύριας ασφάλισης παραμένουν με την υποχρέωση να καταβάλλουν εξ' ιδίων πόρων τα ποσά της βασικής σύνταξης στους δικαιούχους. Ενοποιούνται οι υπηρεσίες υγείας των ταμείων υπό την ευθύνη του υπουργείου Υγείας και εντός δύο ετών οφείλουν να εκπονήσουν ενιαίους κανόνες και ενιαίες παροχές προς τους ασφαλισμένους τους (αγορά υπηρεσιών, σύναψη συμβάσεων με τους παρόχους, τιμές υλικών επεμβάσεων κλπ). Ως προς το θέμα της εισφοροδιαφυγής το προσχέδιο νόμου παραμένει στις βασικές ιδέες των μικτών κλιμακίων που θα ελέγχουν την αγορά και είναι χαρακτηριστικό ότι το τμήμα αυτό περιλαμβάνει περίπου μία σελίδα του νομοσχεδίου. Θεσμοθετείται η εισφορά αλληλεγγύης συνταξιούχων η οποία θα τηρείται σε λογαριασμό και όπου θα καταλήγουν κρατήσεις από τις συντάξεις που καθορίζονται ως εξής: για συντάξεις από 1.401 ευρώ έως 1.700 ποσοστό 3%, από 1.701 ως 2.300 ποσοστό 5%, από 2.300 ως 2.900 ποσοστό 7% , από 2.900 και πάνω ποσοστό 9%. Κατά την τριετία 2011 έως 2013 θα αυξηθούν κατά 3 ποσοστιαίες μονάδες οι εισφορές ασφαλισμένων και εργοδοτών στο ΙΚΑ - ΕΤΑΜ με ισόποση μείωση των εισφορών προς τον ΟΑΕΔ, τον ΟΕΚ και τον ΟΕΕ.
